Tờ rơi cho vay tiền được dán ở nhiều ngõ xóm trong xã Quảng Minh.

Quýt làm ép cam chịu?

Việc nở rộ hoạt động tín dụng đen (cho vay không cần thế chấp) đang khiến nhiều người dân xã Quảng Minh (Việt Yên) điêu đứng. Thậm chí con cái vay nợ nhưng bị chủ nợ cho người đến nhà cha mẹ, anh chị em ruột dùng “biện pháp mạnh” để uy hiếp trả nợ xảy ra nhiều.

Lần theo lá đơn cầu cứu gửi Công an xã của ông Đỗ Văn Hơn (SN 1952), chúng tôi tìm về thôn Khả Lý Hạ. Nhắc đến vụ việc gia đình ông bị một nhóm người nhiều lần đến đòi nợ, ném chất bẩn vào nhà, uy hiếp tinh thần các thành viên, ông giãi bày: “Con gái tôi là Đỗ Thị Huyền (SN 1974), thấy bảo có vay 100 triệu đồng của ai đó để làm ăn buôn bán tôi cũng không rõ. Chả biết con trả nợ ra sao mà mấy ngày gần đây, liên tục có người đến gặp tôi thúc ép phải trả nợ thay cho nó. Chúng bảo con gái ông vay, giờ nó trốn rồi thì ông là bố đẻ phải có trách nhiệm trả. Khổ nỗi, nó đi lấy chồng ở riêng đã hơn 20 năm rồi, nó vay thì phải trả, sao lại cứ đến đòi hai vợ chồng già này được chứ”. 

Đêm 17-6 vừa qua, nhà tôi bị ném cả xô gạch đá, hắt dầu luyn, mắm tôm, trứng thối khắp cổng, sân. Trước đó, chúng cũng ném chất bẩn vào nhà con trai cả của ông bà và ngôi nhà của chị Huyền.

Ở xã Quảng Minh còn có rất nhiều gia đình đang lâm vào cảnh “quýt làm cam chịu” như gia đình ông bà Hơn, tức là con cái vay tín dụng đen nhưng chủ nợ cho người đến nhà bố mẹ, anh em để uy hiếp, ép trả. Có thể kể đến như nhà ông bà C-B; X-P; L-K, T-S, B-O, H-T…Theo ông Phạm Hữu Hà, Trưởng Công an xã, từ sau Tết Nguyên đán 2018 đến nay, trên địa bàn xã xảy ra 4 vụ ném chất bẩn vào nhà nhưng chỉ có duy nhất ông Hơn làm đơn tố cáo. Để được yên ổn, các gia đình đã phải ngậm đắng nuốt cay âm thầm chạy vạy, bán tài sản, thậm chí bán nhà để trả nợ cho con.

“Gia đình em làm ruộng, bố mẹ cả đời dành dụm được chút tiền để dưỡng già, vậy mà anh trai em ham mê cờ bạc, rất hay vay tiền của người khác. Bố mẹ em đã gồng mình để trả không biết bao nhiêu lần rồi mà vẫn chưa hết, liên tục có người đến nhà đòi nợ”- em gái một nạn nhân ở thôn Đông Long cay đắng kể.

Lãi mẹ đẻ lãi con

Cầm đồ, cho vay tín dụng đen với những mỹ từ như “Cho vay siêu nóng”; “Cho vay trả góp”, “Hỗ trợ tài chính”, “Cho vay bốc họ, cầm đồ lãi suất thấp”, “Chỉ cần a lô là có tiền”… được giới cho vay nặng lãi quảng cáo nhan nhản khắp các ngõ ngách. Đặc biệt, các đối tượng cho vay nóng không đưa lãi suất % theo tháng mà chỉ theo ngày. Nhiều người lầm tưởng mức lãi chỉ vài nghìn đồng/ngày là thấp nên đã lao vào vay, nhất là đối với những đối tượng có máu cờ bạc, lô đề. Anh T- một nạn nhân của “vay nóng, trả lạnh” ở thôn Khả Lý Hạ kể: “Tôi vay 10 triệu đồng. Với lãi suất 6 nghìn đồng/1 triệu đồng/ngày, số tiền phải trả lãi mỗi ngày là 60 nghìn đồng, tương đương 1,8 triệu đồng/tháng, gấp từ 3 - 5 lần lãi suất ngân hàng. Nếu chậm trả chúng còn ép tính lãi theo giờ, đến khi trả hết mới lạnh người vì số tiền lên đến mấy chục triệu đồng, lãi nhiều hơn vốn”. 

Với mức lãi suất từ 15%/tháng trở lên thì khó có ai vay làm ăn chân chính để làm ra của cải, vật chất bù mức lãi suất như vậy được, trừ trường hợp đáo hạn ngân hàng một vài ngày". Trung tá Nguyễn Việt Nguyễn, Phó Trưởng Công an huyện Việt Yên.

Chưa hết, biết người nào đó đang cần tiền, những người cho vay còn cắt trước lãi, chẳng hạn muốn vay 10 triệu đồng, lãi suất 15%/tháng thì chúng chỉ đưa cho 8,5 triệu đồng. Sau một tháng không trả được sẽ tính lãi ngày. Số tiền lãi vì thế cũng được cộng vào gốc theo cấp số nhân. Chính điều này khiến phần lớn con nợ tín dụng đen không thể trả gốc, mà lãi mẹ, cộng lãi con đã trở thành nỗi ám ảnh.

Làm việc với Trung tá Nguyễn Việt Nguyễn, Phó Trưởng Công an huyện Việt Yên, ông cho biết: Trên địa bàn huyện thời gian qua xảy ra hơn chục vụ đòi nợ thuê có tính chất côn đồ ở xã Quảng Minh và một số xã có khu công nghiệp. Trước tình trạng đó, Công an huyện đã lập chuyên đề, kế hoạch đấu tranh, bắt giữ một nhóm đối tượng ở hành vi khác nhưng có liên quan đến việc cho vay nặng lãi. Đồng thời gọi hỏi một số chủ hiệu cho vay, cầm đồ để răn đe, giáo dục.

Mặc dù tình hình có dịu đi nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, bởi việc vay mượn ở đây là giao dịch dân sự, các đối tượng cho vay có nhiều chiêu để lách luật, thường ít ra mặt; con nợ vì bị đe dọa, uy hiếp nên cứ âm thầm chịu sự chèn ép. Mặt khác ngay chính các con nợ cũng vi phạm pháp luật, không trình báo cơ quan công an nên rất khó trong quá trình thu thập chứng cứ để xử lý”.

Áp lực khủng khiếp nhất mà con nợ phải chịu đựng là chủ nợ thuê mượn các đối tượng lưu manh chuyên đòi nợ thuê hoặc cưỡng đoạt tài sản, sẵn sàng dùng các thủ đoạn trái pháp luật với con nợ và gia đình để thu hồi những khoản tiền lãi “cắt cổ” và nợ gốc, thậm chí ép mua bán, thế chấp tài sản với giá thấp nhằm hợp pháp hóa việc cho vay. Chính vì vậy, người dân cần nhận biết các thủ đoạn siết nợ, biến tướng từ tín dụng đen để bảo vệ chính mình và gia đình. Nếu trở thành nạn nhân phải nhanh chóng trình báo với chính quyền, cơ quan công an để có biện pháp ngăn chặn.

Nhóm PV Nội chính