Thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới: Bắt nhịp nhanh, không để bị động
Chủ động chuẩn bị
Chương trình GDPT mới được chia thành 2 giai đoạn: Giáo dục cơ bản (từ lớp 1 đến lớp 9) và giáo dục định hướng nghề nghiệp (từ lớp 10 đến lớp 12). Nội dung các môn thiết kế theo hướng tinh gọn, bảo đảm chất lượng, tích hợp liên môn ở các lớp khối tiểu học, THCS và phân hóa ở nhóm lớp trên. Cùng đó, lược bỏ kiến thức hàn lâm ở một số môn học bắt buộc; chú trọng hơn các tiết học thực hành kỹ năng, phát triển thể lực, tài năng nghệ thuật. Chương trình triển khai từ năm học 2020-2021 ở lớp 1, năm học 2021-2022 ở lớp 2, lớp 6 và lần lượt theo hình thức “cuốn chiếu” cho các khối còn lại đến năm học 2024-2025.
![]() |
Rèn kỹ năng nghe, nói Tiếng Anh cho học sinh ở Trường THCS Bố Hạ (Yên Thế). |
Theo ông Bạch Đăng Khoa, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, điểm khác biệt rõ nhất trong chương trình mới là ở bậc THCS giáo viên dạy liên môn Lịch sử và Địa lý; Vật lý, Hóa học và Sinh học; thay cho môn Giáo dục công dân là môn Giáo dục kinh tế và pháp luật. Vì vậy, đòi hỏi giáo viên cần được đào tạo, bồi dưỡng để bổ sung kiến thức, kỹ năng cần thiết. Cách tiếp cận vấn đề cũng thay đổi hơn so với trước, giờ học diễn ra linh hoạt, không còn một chiều theo lối truyền thống thầy giảng - trò ghi mà có thể ngược lại, giáo viên hướng dẫn các em làm bài tập sau đó mới đi đến kiến thức lý thuyết. Ngoài giảng dạy kiến thức trên lớp, các thầy cô chú trọng hơn hoạt động thí nghiệm thực hành, thiết kế mô hình, sản phẩm minh họa hoặc quan sát đời sống, sự vật, sự việc.
Cách đây 3-4 năm, khi Bộ GD&ĐT có chủ trương và ban hành dự thảo chương trình GDPT mới, Sở đã chỉ đạo các trường phổ biến đến cán bộ quản lý, giáo viên. Do vậy, hầu hết các thầy cô đều được nghiên cứu, nắm rõ mục đích, ý nghĩa và chuẩn bị tâm thế sẵn sàng trước thay đổi lớn. Toàn tỉnh hình thành đội ngũ giáo viên cốt cán hơn 1,2 nghìn thầy giáo, cô giáo từ bậc tiểu học đến THPT. Tại các đợt bồi dưỡng nghiệp vụ hằng năm, Sở chủ động lồng ghép hướng dẫn giáo viên nhiều phương pháp dạy học mới, từng bước tiệm cận với những yêu cầu của chương trình.
Tìm hiểu tại Trường THCS thị trấn Tân Dân (Yên Dũng) được biết, ban giám hiệu đã phổ biến thông tin này đến giáo viên tại các buổi họp chuyên môn. Nhà giáo Ưu tú Nguyễn Thị Kim, Hiệu trưởng cho hay, thầy trò nhà trường đang từng bước thay đổi phương pháp dạy và học. Ví như, ngay năm học 2018-2019, trường phát động phong trào thi đua "Giờ học hay - Ngày học tốt". Theo đó, giáo viên dạy các bộ môn đăng ký dạy tích hợp liên môn, hướng dẫn học trò liên hệ kiến thức trong sách với đời sống. Từ thay đổi đó, hoạt động giáo dục sôi nổi hơn. Tháng 12 vừa qua, thầy Nguyễn Đức Quỳnh, dạy môn Vật lý đã hướng dẫn học sinh Ngụy Quang Hùng, Trần Anh Đức chế tạo thành công máy cấy đa năng. Dự án vừa đoạt giải Nhất trong Cuộc thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học cấp tỉnh do Sở GD&ĐT tổ chức. Ngoài ra, học sinh của trường cũng đoạt giải xuất sắc Chung kết toàn quốc Cuộc thi "Cùng Đức Việt thắp sáng những ngôi sao buổi sớm" lần thứ IV - năm 2018 tại Hà Nội do Nhà xuất bản Dân trí phối hợp với Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức.
![]() |
Cơ sở vật chất Trường Tiểu học Bích Sơn (Việt Yên) khang trang sẵn sàng triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. |
Tập trung gỡ khó
Một số điểm mới trong chương trình GDPT: Môn Tiếng Anh và Tin học, Giáo dục thể chất là môn bắt buộc. Bỏ môn Thủ công ở lớp 1,2,3 và môn Mỹ thuật lớp 4,5. Với bậc THCS sẽ có môn Khoa học Tự nhiên gồm: Vật lý, Hóa học, Sinh học; môn Khoa học Xã hội: Lịch sử, Địa lý. Đến bậc THPT các môn sẽ tách ra độc lập để tăng tính phân hóa, chuyên sâu. |
Bên cạnh sự chủ động chuẩn bị của ngành và các nhà trường thì thực tế cũng có không ít khó khăn, nhất là về cơ sở vật chất. Theo kế hoạch của Bộ GD&ĐT, khi áp dụng chương trình GDPT thì bậc tiểu học phải tổ chức được 100% lớp học 2 buổi/ngày, sĩ số tối đa 35 em/lớp và 45 em/lớp với bậc THCS. Thế nhưng hiện nay, tỷ lệ trường tổ chức học 2 buổi/ngày ở bậc tiểu học trong tỉnh mới đạt 65%. Huyện Sơn Động, Lục Ngạn còn nhiều điểm lẻ nằm rải rác trong các thôn, bản. Hệ thống trang thiết bị dạy học ở nhiều cơ sở giáo dục cũng không đáp ứng yêu cầu. Bà Trần Thị Minh Sử, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Lục Ngạn cho biết: "Hai năm qua, huyện đã đầu tư hàng chục tỷ đồng để bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị nhưng vẫn chưa bảo đảm khi áp dụng chương trình GDPT mới. Toàn huyện còn thiếu hơn 600 máy vi tính, 240 máy chiếu, gần 100 thiết bị hỗ trợ dạy học môn Tin học, Tiếng Anh và công tác quản lý".
Ông Bạch Đăng Khoa, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: "Từ nay đến thời điểm chính thức áp dụng còn gần 2 năm nên trước mắt giáo viên vẫn tiếp tục thực hiện chương trình hiện hành nhưng theo định hướng đổi mới. Sở yêu cầu hiệu trưởng các trường bám sát chủ trương và văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ GD&ĐT, thường xuyên tuyên truyền giúp giáo viên từng bước thích nghi, vận dụng các phương pháp mới vào giảng dạy". Được biết, ngay trong năm học này, Sở và phòng GD&ĐT các huyện, TP tiếp tục mở các lớp tập huấn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ dạy học. Chỉ đạo các trường rà soát, lập danh sách đội ngũ sẽ dạy lớp 1,2,6 trong năm học 2020-2021, 2021-2022 để ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng, đáp ứng mục tiêu một giáo viên có thể đồng thời dạy liên môn. Ngành tiếp tục tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương huy động nguồn lực khắc phục tình trạng quá tải cơ sở vật chất tại những địa bàn khó khăn. Tăng cường đầu tư trang thiết bị phục vụ hoạt động thí nghiệm, thực hành, nhất là các môn Toán, Vật lý, Hóa học, Tin học, Tiếng Anh. Thực tế cho thấy, đây cũng là giải pháp hiệu quả giúp học sinh không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn hiểu bản chất vấn đề, biết vận dụng những điều học được trên lớp để giải quyết các vấn đề, hiện tượng, tình huống phát sinh trong đời sống. Cũng theo lãnh đạo Sở GD&ĐT, thay đổi trong chương trình GDPT là cần thiết vì mỗi giai đoạn, thời kỳ lại đòi hỏi nội dung, phương pháp giáo dục khác nhau, phù hợp với yêu cầu và xu thế phát triển. Để đổi mới thành công cần có sự quyết tâm của toàn ngành giáo dục trong đó bản thân mỗi cán bộ quản lý, giáo viên phải không ngừng cố gắng, nêu cao tinh thần tự học nâng cao trình độ, kỹ năng.
Mai Toan
Ý kiến bạn đọc (0)