Cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện Yên Thế cùng người dân địa phương kiểm tra cánh rừng gỗ lớn tại xã Tiến Thắng. Ảnh: Thế Đại

Nhiều mô hình triển vọng

Để thay thế tập quán thâm canh gỗ nhỏ, chu kỳ ngắn, sản lượng, chất lượng thấp sang rừng gỗ lớn chu kỳ dài (từ 10- 14 năm) hiệu quả cao hơn, đã có hàng chục hộ dân trên địa bàn tỉnh tham gia chương trình. Thời điểm này, hơn 6 ha rừng trồng theo quy trình rừng gỗ lớn của gia đình chị Hoàng Thị Chíu, thôn Đảng, xã Sa Lý (Lục Ngạn) đang lên xanh tốt. Dẫn khách thăm khu rừng, chị Chíu cho biết: “Toàn bộ số cây này tôi xuống giống từ tháng 4-2016. Trong quá trình trồng, chăm sóc, tôi được cán bộ Chi cục Kiểm lâm, Ban Quản lý rừng phòng hộ Cấm Sơn hướng dẫn kỹ tỉ mỉ nên cây lớn nhanh”. 

Tại xã Sa Lý có 7 hộ tham gia trồng rừng gỗ lớn với hơn 18 ha. Nhiều diện tích tuy mới được triển khai từ năm 2015, đầu năm 2016 nhưng do được trồng, chăm sóc theo đúng quy trình kỹ thuật nên cây sinh trưởng, phát triển tốt, hứa hẹn đem lại hiệu quả kinh tế cao. 

Bên cạnh trồng mới, gia đình chị Vũ Thị Hiệp, thôn Giàng, xã Phong Minh (Lục Ngạn) còn chuyển hóa 21 ha keo tai tượng hơn 5 năm tuổi sang rừng gỗ lớn. Chị chia sẻ, trước đây, do chưa được tiếp cận quy trình kỹ thuật trồng, chuyển hóa rừng gỗ lớn nên khi cây khoảng từ 5- 6 năm tuổi gia đình đã chặt bán, giá trị thu nhập thấp. Vì vậy, giờ đây khi cây có độ tuổi 5 năm, chị tiếp tục chăm sóc rừng thêm 5 năm nữa để tăng sản lượng, chất lượng gỗ nhằm bán được giá cao.

Được biết, từ năm 2013 đến nay, Chi cục Kiểm lâm, Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ Nông nghiệp và PTNT) phối hợp, đầu tư hàng trăm triệu đồng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân về trồng rừng gỗ lớn; đồng thời,triển khai trồng mới hơn 170 ha; chuyển hóa hơn 80 ha từ rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn trên địa bàn các huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế. Đa phần cây được trồng, chuyển đổi là keo tai tượng bảo đảm chất lượng nên sinh trưởng, phát triển tốt. 

Đầu tư nguồn lực, nhân rộng rừng gỗ lớn

Theo Chi cục Kiểm lâm, hiện nay đa phần rừng tự nhiên đã nghèo kiệt, không còn trữ lượng. Sản lượng gỗ tiêu dùng hằng năm chủ yếu có nguồn gốc từ rừng trồng nhưng do khó khăn về vốn, kỹ thuật, diện tích canh tác nhỏ lẻ nên hầu hết các hộ mới chỉ dừng lại ở thâm canh gỗ nhỏ phục vụ nhu cầu băm dăm, xuất khẩu thô. Trước thực tế đó, UBND tỉnh đã ban hành đề án quy hoạch phát triển lâm nghiệp bền vững trên địa bàn tỉnh đến năm 2020. Theo đó, toàn tỉnh sẽ trồng khoảng 29 nghìn ha rừng tập trung, được áp dụng tiến bộ khoa học- kỹ thuật, công nghệ, giống mới; nâng năng suất rừng trồng bình quân trên toàn tỉnh lên hơn 20 m3/ha/năm. Riêng diện tích kinh doanh rừng gỗ lớn đạt khoảng 7,2 nghìn ha, chiếm khoảng 10% tổng diện tích rừng trồng của tỉnh.

Lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm hướng dẫn người dân xã Phong Minh (Lục Ngạn) chăm sóc rừng gỗ lớn.

Để đạt mục tiêu này, thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm cùng các đơn vị liên quan tích cực phối hợp hỗ trợ các tổ chức, hộ gia đình xây dựng mô hình trình diễn kỹ thuật về trồng, chuyển hóa gỗ nhỏ sang gỗ lớn tại các địa phương có thế mạnh phát triển kinh tế rừng; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao hiểu biết về vai trò, ý nghĩa, giá trị của rừng gỗ lớn đến người dân để nhân rộng. 

Theo ông Nguyễn Quốc Dự, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, trồng rừng gỗ lớn đòi hỏi chu kỳ hơn 10 năm nên đơn vị lựa chọn, khuyến khích những hộ có điều kiện kinh tế, diện tích lớn thực hiện. Trong quá trình triển khai, các hộ phải ký hợp đồng cam kết trồng, chăm sóc, chuyển hóa đúng quy trình kỹ thuật đã được phổ biến. Cùng đó, chính quyền cơ sở, cơ quan chuyên môn thường xuyên kiểm tra, tránh tình trạng hộ dân chỉ tham gia dự án với mục đích nhận hỗ trợ cây giống, phân bón rồi khai thác sản phẩm khi chưa đủ tuổi.

Văn Thương