Thuốc dấm hoa quả không rõ nguồn gốc bị lực lượng chức năng tỉnh thu giữ.

Ông Nguyễn Xuân Dũng, Trưởng phòng Thanh tra - Pháp chế, Chi cục Trồng trọt và BVTV (Sở Nông nghiệp và PTNT) khẳng định: Việc sử dụng các loại thuốc BVTV ngoài danh mục hiện nay, trước hết ảnh hưởng trực tiếp tới sản xuất, môi trường đất, nước, không khí và sức khỏe con người. Bên cạnh đó còn ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV chân chính trong nước. Đáng chú ý, do chưa xác định được định chất dung môi nên cơ quan chuyên môn không đánh giá được mức độ nguy hại cụ thể của những loại thuốc này dẫn đến dư lượng thuốc BVTV trên nông sản kéo dài, khó quản lý về an toàn thực phẩm.

Quan sát tại một số phiên chợ quê, đặc biệt ở khu vực vùng sâu, vùng xa, không khó bắt gặp những sạp thuốc BVTV được bày bán công khai. Với mong muốn bảo vệ và tăng năng suất cây trồng, nhiều người dân đã vô tư mua những loại thuốc không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng về sử dụng cho cây trồng. Chị Nguyễn Thị Hải, xã An Lập (Sơn Động) bộc bạch: “Đến chợ nghe chủ hàng bán thuốc BVTV giới thiệu loại thuốc này, thuốc kia có tác dụng phòng trừ bệnh nấm, thối nhũn… thì mua, bản thân tôi làm sao biết loại thuốc đó có trong danh mục cấm sử dụng hay không. Vả lại mua thuốc BVTV nào có khó khăn gì, mua bao nhiêu tùy ý”. 

Cũng vì tin tưởng, làm theo lời người bán, không ít hộ dân đã phải nhận “trái đắng” khi sử dụng thuốc BVTV kém chất lượng. Anh Nguyễn Đình Khái ở thôn Cầu Đất, xã Phượng Sơn (Lục Ngạn) cho biết, vụ vải trước anh mua thuốc phòng trừ một số loại sâu bệnh trên vải thiều tại một đại lý bán thuốc BVTV ở địa phương. Theo hướng dẫn của chủ cửa hàng, sau khi phun thuốc ít hôm, anh phát hiện nhiều cây (chủ yếu là vải sớm) bị vàng lá, quả bị cháy lốm đốm rồi rụng dần. Nhiều chùm quả bị khô vỏ và thối. Tìm hiểu kỹ và đưa mẫu đi đối chứng, anh Khái mới phát hiện loại thuốc đó không có trong danh mục được phép sử dụng. Tình trạng thuốc BVTV nhập lậu, không được kiểm soát về chất lượng, nguồn cung cũng là ý kiến chung của không ít cử tri tại các phiên tiếp xúc với đại biểu Quốc hội, HĐND tỉnh thời gian qua, song vấn đề này vẫn chưa được xử lý triệt để. 

Nông dân xã Việt Ngọc (Tân Yên) phun thuốc phòng trừ sâu bệnh cho lúa.

Sau nhiều đợt cao điểm ra quân xử lý thuốc BVTV nhập lậu, không rõ nguồn gốc, không có trong danh mục sử dụng đang được bày bán trên thị trường, năm 2016 và những tháng đầu năm nay, Chi cục Quản lý thị trường tỉnh đã kiểm tra, xử lý 62 vụ vi phạm về đăng ký và điều kiện kinh doanh; tiêu hủy hàng hóa và xử phạt vi phạm hành chính tổng số tiền hơn 150 triệu đồng. Điển hình, qua kiểm tra cửa hàng kinh doanh thuốc BVTV Quang Lan, xã Quý Sơn (Lục Ngạn), cơ quan chức năng phát hiện chủ cửa hàng là bà Trần Thị Lan kinh doanh gần 54 kg và khoảng 60 lít thuốc BVTV không có trong danh mục được phép sử dụng ở Việt Nam… 

Trên địa bàn tỉnh hiện có khoảng 1 nghìn điểm kinh doanh thuốc BVTV, tuy nhiên đến thời điểm này mới có 615 điểm được cấp phép. Như vậy, vẫn còn hàng trăm điểm kinh doanh chưa được cấp phép nhưng vẫn vô tư bán thuốc BVTV cần phải được kiểm tra, xử lý. Bằng không, khi người dân mua phải những loại thuốc không bảo đảm chất lượng về sử dụng sẽ ẩn chứa nhiều hiểm họa. 

Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, với những loại thuốc chứa hoạt chất độc tố cao thì ngay cả người sử dụng cũng bị ảnh hưởng, chưa nói dư lượng thuốc khi phun vào cây trồng, rau củ quả sẽ nguy hại đến người tiêu dùng. Chính vì vậy, công tác kiểm tra, kiểm soát cần được ngành chức năng, các địa phương tăng cường hơn nữa. Theo thông tin từ Chi cục Trồng trọt và BVTV, thời gian tới đơn vị tiếp tục phối hợp kiểm tra, cấp phép cho những điểm đủ điều kiện, đồng thời xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm. Song về phía người dân cũng cần thay đổi thói quen sử dụng thuốc BVTV, qua đó hạn chế thiệt hại trong sản xuất, góp phần bảo vệ sức khỏe con người và môi trường.

Ngọc Hân