Phiếu thu tiền bán hồ sơ của tổ chức đấu giá đất.

Thu vượt quy định

Điều 3, Thông tư số 48 của Bộ Tài chính ban hành ngày 15-5-2017 quy định chế độ tài chính trong hoạt động đấu giá tài sản, hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2017 quy định rõ mức tiền bán hồ sơ cho người tham gia đấu giá quyền sử dụng đất ở thuộc hộ gia đình, cá nhân. Cụ thể, giá khởi điểm của một lô đất từ 200 triệu đồng trở xuống, thu 100 nghìn đồng/bộ hồ sơ; từ trên 200 triệu đồng đến 500 triệu đồng thu 200 nghìn đồng/bộ; từ trên 500 triệu đồng thu 500 nghìn đồng/bộ. Thế nhưng một số nơi đã thu vượt mức trên. Đơn cử, 5 lô đất ở tại khu dân cư Làng Đồng, xã Ngọc Lý (Tân Yên) tổ chức đấu giá ngày 14-10-2017 có giá khởi điểm 200 triệu đồng/lô (120 m2/lô) do Công ty TNHH Đấu giá Hùng Dương Bắc Giang điều hành đã thu 200 nghìn đồng/bộ hồ sơ. 

Chị Nguyễn Thị Lan, người tham gia đấu giá trong thôn nói: “Hai vợ chồng tôi mua hai bộ hồ sơ mất 400 nghìn đồng”. Khi được hỏi, chị có biết mức giá đó là sai không? Chị Lan ngạc nhiên: “Tôi không biết. Khi mua có ai mặc cả đâu, người ta bảo nộp bao nhiêu thì tôi đưa chừng đó”. Anh Phạm Văn Đoán cùng thôn cũng mua một bộ hồ sơ để tham gia đấu giá đất ở tại khu vực này với mức 200 nghìn đồng/bộ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhiều trường hợp bị thu sai tiền bán hồ sơ tại khu Làng Đồng, xã Ngọc Lý đến ngày 13-11 chưa được trả lại số tiền nộp thừa. 

Chúng tôi sẽ xây dựng kế hoạch, dự kiến thanh tra, kiểm tra tất cả các tổ chức và địa phương trên địa bàn tỉnh về việc thực hiện Luật Đấu giá tài sản trong thời gian tới. Riêng trường hợp thu sai tại Tân Yên, Sở sẽ mời đại diện Công ty TNHH Đấu giá Hùng Dương Bắc Giang làm việc trực tiếp". Ông Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tư pháp.

Tại thị trấn Nhã Nam (Tân Yên) cũng xảy ra tình trạng tương tự. Khu dân cư Đồng Túc, phố Bùng có giá khởi điểm 500 triệu đồng/lô song khách hàng đều phải mua hồ sơ với giá 500 nghìn đồng/bộ, cao hơn 300 nghìn đồng/bộ so với quy định. Theo chỉ dẫn của người dân, chúng tôi gặp bà Đào Thị Thanh, phố Tân Hòa, thị trấn Nhã Nam, một khách hàng tham gia đấu giá quyền sử dụng đất tại khu dân cư trên. Bà Thanh kể, bà mua 4 bộ hồ sơ, chi phí 2 triệu đồng. Hôm tham gia đấu giá có khá đông người, chừng hơn 50 hồ sơ. Lúc chuẩn bị đấu giá, có một khách hàng đứng lên phản đối, đề nghị trả lại tiền bán hồ sơ đã thu sai thì bà và mọi người mới biết. Sau đó, Hội đồng tổ chức đấu giá huyện đã cử người trả lại phần thu sai theo ý kiến của người dân. Ngoài ra, đơn vị tổ chức đấu giá 13 lô đất tại khu dân cư Núi Tán, thôn Núi Tán, xã Ngọc Thiện (Tân Yên) cũng thu giá bán hồ sơ trái quy định. Mỗi bộ hồ sơ có giá 200 nghìn đồng, cao gấp đôi so với quy định.

Tại huyện Việt Yên, quy chế đấu giá đất ngày 20-10-2017 do Công ty TNHH Đấu giá Hùng Dương Bắc Giang soạn thảo ban đầu cũng sai quy định. Anh Trần Bình T, phường Ngô Quyền (TP Bắc Giang) cho biết: “Khi mua hồ sơ, tôi phát hiện đơn vị tổ chức đã đưa ra giá bán hồ sơ không đúng. Vì vậy, tôi có ý kiến, đề nghị tổ chức đấu giá phải làm lại quy chế về giá bán hồ sơ. Sau đó, họ đã chỉnh sửa giá bán hồ sơ theo quy định của pháp luật và phiên đấu giá vẫn diễn ra như kế hoạch”.

Rà soát, kiểm tra hoạt động đấu giá đất

Trên đây chỉ là một số vụ việc sai phạm mà chúng tôi tiếp cận được vì chưa có cơ quan nào đánh giá tổng thể về tình trạng này. Trao đổi với ông Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tư pháp được biết, Thông tư 48 của Bộ Tài chính đã quy định rất cụ thể về giá bán hồ sơ. 

Thêm nữa, trường hợp số tiền thu từ bán hồ sơ không đủ chi trả thù lao dịch vụ đấu giá, phần còn thiếu được sử dụng từ tiền đặt trước và dự toán của cơ quan được giao xử lý việc đấu giá để chi trả. Như vậy, những trường hợp thu sai cần sớm khắc phục, khẩn trương trả lại tiền cho người dân. 

Một phiên đấu giá đất tại huyện Tân Yên.

Hiện nay, tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất ở tại các địa phương hầu hết đều ký hợp đồng với các công ty đấu giá thực hiện. Theo đó, các đơn vị này căn cứ vào quy định của pháp luật để xây dựng quy chế, áp dụng trong phiên đấu giá. Tuy nhiên vẫn xảy ra việc thu sai, trái quy định như trên. Nguyên nhân của tình trạng này là do năng lực của đơn vị tổ chức yếu kém hoặc do cố tình nhằm mục đích trục lợi. Ngoài ra còn do đa phần các cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất ở đều không nghiên cứu kỹ quy định về giá bán hồ sơ nên không biết để phản ánh những sai phạm. 

Mỗi năm, toàn tỉnh diễn ra hàng trăm phiên đấu giá quyền sử dụng đất ở và tiền bán hồ sơ lên đến hàng tỷ đồng. Sau khi tiếp nhận thông tin từ phóng viên cung cấp, phản ánh của người dân, ông Lê Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Tư pháp khẳng định, Sở sẽ xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra toàn diện tất cả các tổ chức và địa phương trên địa bàn tỉnh về việc thực hiện Luật Đấu giá tài sản thời gian tới. Riêng trường hợp thu sai tiền hồ sơ tại huyện Tân Yên, Sở sẽ mời đại diện Công ty TNHH Đấu giá Hùng Dương Bắc Giang làm việc trực tiếp. Các trường hợp vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm. 

Đi đôi với biện pháp trên, nhiều ý kiến cho rằng, để hạn chế sai phạm trong quá trình đấu giá quyền sử dụng đất ở, chính quyền địa phương cần đấu thầu cạnh tranh, lựa chọn đơn vị có năng lực, uy tín tham gia, bảo đảm các phiên đấu giá diễn ra đúng quy định; tạo sự tin tưởng trong nhân dân. Về phía khách hàng, khi mua hồ sơ nên nghiên cứu kỹ quy định, tránh mua phải giá cao mà không biết.

Nhóm PVKT