Xóa bỏ lò vôi thủ công: Nước đến chân chưa vội
Chậm chuyển đổi
Theo một cán bộ xã Hương Vĩ, chúng tôi đến Hợp tác xã (HTX) Sản xuất và chế biến vôi Hồng Điều đúng thời điểm đơn vị vừa ra lò gần 30 tấn sản phẩm. Ông Nguyễn Hồng Điều, Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc HTX cho biết, hiện đơn vị đang có hai lò thủ công, công suất 30 tấn/ngày, gần một năm nay lò luôn chạy hết công suất nhưng vẫn không đáp ứng đủ đơn hàng.
![]() |
Lò vôi thủ công của HTX Sản xuất và chế biến vôi Hồng Điều, xã Hương Vỹ (Yên Thế). |
Nhắc đến kế hoạch giải tỏa lò vôi thủ công, ông Điều tỏ ra bất ngờ, cho rằng đơn vị mình chưa nhận được thông tin nào từ cơ quan có thẩm quyền nên chưa có phương án chuyển đổi, dỡ bỏ (?!) “HTX mới đầu tư hơn 2 tỷ đồng cải tạo, xây dựng lò vôi, tiếp nhận hàng chục đơn hàng nên chưa thể dừng hoạt động vào cuối năm nay. Để chuyển đổi, chúng tôi cần 2 năm thực hiện công tác chuẩn bị liên quan”, ông Điều nói.
Cách đó không xa, HTX Chế biến vôi Ngân Hồng cũng đang duy trì tối đa công suất hoạt động các lò vôi thủ công liên hoàn. Ngoài tự sản xuất, HTX còn bao tiêu sản phẩm của các cơ sở khác trên địa bàn, mỗi ngày cung ứng hơn 200 tấn vôi cho thị trường. Theo bà Nguyễn Thị Mai Hồng, Giám đốc HTX, thực tế đơn vị đã biết kế hoạch giải tỏa lò vôi thủ công. Vì thế, từ năm 2018, HTX lập dự án chuyển sang sản xuất vôi công nghiệp.
Tuy vậy, sau hơn 1 năm triển khai, đơn vị vẫn chưa hoàn thiện hồ sơ, thủ tục liên quan. Đến nay, dù thời hạn giải tỏa đã cận kề nhưng HTX vẫn chưa được thuê đất, cấp giấy chứng nhận đầu tư, triển khai dự án. “Dự kiến, việc xây dựng nhà máy mới sẽ kéo dài khoảng 1 năm. Trong khi đơn hàng cung ứng vôi đã ký kết, thực hiện hằng ngày, việc chậm triển khai dự án đã đẩy HTX vào thế khó, nguy cơ mất mối hàng. Đề nghị tỉnh và các đơn vị liên quan có chính sách hỗ trợ giúp HTX ổn định sản xuất”, bà Hồng nói.
Không chỉ các HTX, hiện nay, trên địa bàn xã Hương Vĩ cũng đang có hàng chục hộ gia đình duy trì lò vôi thủ công. Theo lãnh đạo xã, sau một thời gian tạm lắng, gần đây nghề sản xuất vôi đã phát triển trở lại, sản lượng vôi thành phẩm toàn xã ước đạt 40 nghìn tấn/năm, gấp nhiều lần giai đoạn trước.
Nghề này đã giúp hàng trăm lao động có việc làm, thu nhập khá. Đến nay, hầu hết các hộ, đơn vị đều chưa hoàn thành phương án chuyển đổi. UBND xã nhiều lần khảo sát, đưa nghề mới về giúp người dân chuyển đổi nhưng chưa có kết quả.
Cần thực hiện đúng lộ trình
Thống kê của Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Yên Thế cho thấy, toàn huyện hiện có khoảng 80 lò vôi thủ công, tập trung chủ yếu tại các xã Đông Sơn, Hương Vĩ và Bố Hạ. Trong bối cảnh các huyện, TP của tỉnh và một số tỉnh lân cận đang “gồng mình” phòng, chống bệnh dịch tả lợn châu Phi thì các cơ sở sản xuất vôi thủ công tại Yên Thế đang hoạt động hết công suất, đáp ứng nhu cầu sử dụng vôi bột của người dân, doanh nghiệp chăn nuôi lợn. Vôi ra lò đến đâu đều được tiêu thụ hết đến đó.
Theo Sở Xây dựng, đến nay, dự án xây dựng Nhà máy sản xuất vôi của HTX Chế biến vôi Ngân Hồng đã được các sở, ngành của tỉnh thẩm định, UBND tỉnh cũng đã đồng ý chủ trương. Dự án đang được trình, xin ý kiến của Bộ Xây dựng theo quy định. Khi đi vào hoạt động, Nhà máy sẽ cơ bản đáp ứng đủ nhu cầu tiêu thụ vôi trong và ngoài tỉnh. |
Nhiều ý kiến băn khoăn, nghề truyền thống này đã gắn bó lâu dài với các hộ dân. Vôi bột hiện nay là thành phần không thể thiếu trong sản xuất nông nghiệp và công nghiệp chế biến thép cũng như bột giấy; mang lại thu nhập chính của nhiều người, vì thế khi xóa bỏ sẽ dẫn đến một số hệ lụy.
Thực tế cho thấy, đây là nghề nặng nhọc, vất vả, phát sinh nhiều khói bụi, tác động xấu đến môi trường; chủ trương xóa bỏ lò vôi thủ công đã được UBND tỉnh ban hành từ năm 2015, với lộ trình rõ ràng giúp các hộ, đơn vị liên quan chủ động phương án giải tỏa.
Ông Chu Văn Thi, Trưởng Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Yên Thế chia sẻ: Từ năm 2017, UBND huyện Yên Thế đã thành lập ban chỉ đạo cấp huyện, xã, thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở, yêu cầu các cơ sở ký cam kết giải tỏa đúng lộ trình, thời hạn quy định…
Cái khó hiện nay là hầu hết các lò vôi đều thu hút lực lượng lao động thời vụ, từ 50 đến ngoài 60 tuổi, khó tiếp cận nghề nghiệp mới; trong khi những chủ cơ sở lại chưa chủ động phương án chuyển đổi việc làm cho lao động, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện kế hoạch chung.
Trước thực trạng trên, đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng đề nghị UBND huyện Yên Thế và các xã cần tích cực tuyên truyền, vận động người dân, đơn vị liên quan kiên quyết thực hiện đúng kế hoạch đề ra nhằm chấm dứt hoạt động sản xuất vôi thủ công trên địa bàn tỉnh. Bảo đảm mục tiêu chuyển đổi sản xuất vôi sang công nghệ hiện đại, mức độ cơ giới hóa, tự động hóa cao, nâng chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường.
Văn Thương
Ý kiến bạn đọc (0)