Xử lý ô nhiễm môi trường sông Cầu: Cần tích cực phối hợp với tỉnh Bắc Ninh
![]() |
Sông Cầu chảy qua thôn Tư Mại, xã Tư Mại (Yên Dũng) giáp ranh với tỉnh Bắc Ninh nhiều thời điểm bị ô nhiễm nguồn nước. |
Bắc Giang nỗ lực xử lý
Sông Cầu có vai trò quan trọng trong phát triển KT-XH của các tỉnh dọc theo lưu vực của sông, là nguồn cung cấp nước sinh hoạt, phục vụ sản xuất của người dân. Thế nhưng những năm gần đây, nước sông Cầu chảy qua địa bàn thị trấn Nham Biền (trước là xã Nham Sơn, Thắng Cương) và các xã Yên Lư, Tư Mại và Đồng Phúc (Yên Dũng) giáp ranh với tỉnh Bắc Ninh thường xuyên bị ô nhiễm.
Qua kiểm tra năm 2016, 2018, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) xác định nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm nguồn nước sông Cầu ở đoạn giáp ranh giữa tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh là do tiếp nhận nguồn nước thải từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không được xử lý hoặc xử lý không đạt quy chuẩn của tỉnh Bắc Ninh chảy vào sông Ngũ Huyện Khê (Bắc Ninh), sau đó đổ ra sông Cầu.
Nguồn thải chính làm ô nhiễm sông Ngũ Huyện Khê là các hộ sản xuất, kinh doanh trong làng nghề tái chế giấy Phong Khê, phường Phong Khê (TP Bắc Ninh) và Cụm công nghiệp Phú Lâm, huyện Tiên Du (tỉnh Bắc Ninh). Hai cơ sở này mỗi ngày xả 10 nghìn m3 nước thải ra ngoài sông.
Ngoài ra, cống Đặng Xá, nơi tiêu thoát nước của sông Ngũ Huyện Khê ra sông Cầu có thời điểm lưu lượng xả thải quá lớn, vượt quá khả năng tự làm sạch của sông gây nên hiện tượng cá chết tại vùng hạ lưu sông thuộc tỉnh Bắc Giang.
Để bảo vệ nguồn nước sông, tháng 9/2018, Bộ TN&MT có công văn đề nghị tỉnh Bắc Ninh và Bắc Giang phối hợp giải quyết tình trạng ô nhiễm tại địa phận giáp ranh. Ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết, từ năm 2018 đến nay, Sở đã tham mưu với UBND tỉnh triển khai các biện pháp, cơ bản hoàn thành những nội dung theo công văn yêu cầu của Bộ. Bằng nguồn kinh phí ngân sách nhà nước, tỉnh đầu tư hàng chục tỷ đồng hoàn thành khắc phục ô nhiễm môi trường đối với hai cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là làng nghề nấu rượu truyền thống xã Vân Hà và làng có nghề giết mổ gia súc thị trấn Nếnh (Việt Yên).
Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, Sở TN&MT chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan thanh tra, kiểm tra 181 lượt cơ sở sản xuất, kinh doanh ven sông Cầu, trong đó kiến nghị cấp thẩm quyền xử phạt 112 cơ sở với số tiền hàng chục tỷ đồng. Qua đó đã chấn chỉnh và yêu cầu các tổ chức, cá nhân chấp hành nghiêm pháp luật về môi trường, bảo vệ nguồn nước trên sông.
Sở TN&MT cũng thường xuyên đôn đốc các huyện, TP tập trung thu gom rác thải, bố trí lưới chắn rác, không xả xuống sông, hạn chế ô nhiễm nguồn nước. Đồng thời cử cán bộ tham gia tổ giám sát công tác bảo vệ môi trường của tỉnh Bắc Ninh đối với các cơ sở đang hoạt động tại làng nghề giấy Phong Khê và Cụm công nghiệp Phú Lâm.
Cùng với tỉnh Bắc Giang, thời gian qua mặc dù tỉnh Bắc Ninh đã vào cuộc xử lý ô nhiễm nguồn nước trên sông song việc khắc phục sự cố chưa dứt điểm, để tái diễn tình trạng xả thải nước chưa đạt tiêu chuẩn ra sông Cầu. Do đó ngày 25/3/2020, UBND tỉnh Bắc Giang tiếp tục có công văn đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh phối hợp xử lý.
Quyết liệt xử lý dứt điểm ô nhiễm
Thực tế cho thấy, đến nay tỉnh Bắc Ninh chưa hoàn thành xong các nội dung theo công văn năm 2018 của Bộ TN&MT. Cụ thể, qua khảo sát và làm việc với Sở TN&MT Bắc Ninh, đại diện lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cho biết, do chưa hoàn thành và vận hành công trình xử lý nước thải với công suất 5 nghìn m3 nước/ngày, đêm đạt tiêu chuẩn loại A trước khi thải ra môi trường cho làng nghề giấy Phong Khê vào năm 2018 nên nhiều cơ sở sản xuất giấy vẫn thải trực tiếp ra môi trường.
Hơn nữa, Cụm công nghiệp Phú Lâm hiện chưa có công trình thu gom nước thải tập trung theo quy định. Được biết, hiện nay nước thải sản xuất ở làng nghề giấy Phong Khê và Cụm công nghiệp nghiệp Phú Lâm mỗi ngày xả ra môi trường 10 nghìn m3/ngày, đêm nhưng chỉ có 1 nghìn m3 nước được thu gom, xử lý theo quy định.
Từ nguyên nhân trên nên cuối tháng 2, đầu tháng 3 năm nay, tình trạng ô nhiễm nguồn nước trên sông Cầu ở một số xã của huyện Yên Dũng giáp ranh với tỉnh Bắc Ninh vẫn tái diễn, khiến cá trên sông chết hàng loạt. Bà Trịnh Thị Thơi, thôn Tư Mại, xã Tư Mại phản ánh: “Cách đây chừng hơn một tháng, nước sông Cầu đoạn chảy qua trước cửa nhà tôi đang trong vắt thì chuyển màu đen kịt làm cá chết nổi lềnh bềnh cả tuần. Sự việc này không chỉ diễn ra một lần mà nhiều lần trong mấy năm gần đây. Đặc biệt vào những ngày trời gió to, nước sông ô nhiễm bốc mùi hôi vào nhà, không khí rất ngột ngạt”.
Không chỉ bà Thơi, ông Nguyễn Văn Ngôi, thôn Nam Sơn, xã Đồng Phúc sinh sống ở khu vực hạ nguồn sông Cầu cũng có chung bức xúc như vậy. Tình trạng này còn xảy ra tại xã Yên Lư, thị trấn Nham Biền.
Việc xả nước thải của các cơ sở sản xuất, kinh doanh của tỉnh Bắc Ninh chưa đạt tiêu chuẩn ra sông Cầu trong nhiều năm qua nếu không được phối hợp xử lý kịp thời, dứt điểm sẽ khiến dòng sông này ngày ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt của người dân hai tỉnh.
Để kiểm soát nguồn thải, ngày 7/4 vừa qua, Bộ TN&MT tiếp tục có công văn đề nghị hai tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh giải quyết triệt để vấn đề này. Trong đó yêu cầu tỉnh Bắc Ninh kiểm tra hoạt động xả thải của các cơ sở sản xuất làng nghề giấy Phong Khê và Cụm công nghiệp Phú Lâm thải ra sông Ngũ Huyện Khê và điều tiết cống tiêu nước Đặng Xá hợp lý.
Tỉnh Bắc Giang đánh giá tồn tại, vướng mắc và các giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm nguồn nước sông Cầu theo công văn chỉ đạo của Bộ năm 2018. Căn cứ vào báo cáo thực tế, Bộ sẽ xem xét họp trực tiếp với hai địa phương trong thời gian tới để có giải pháp chỉ đạo cụ thể.
Được biết, hiện nay UBND tỉnh Bắc Giang đã giao cho Sở TN&MT hoàn thiện báo cáo gửi Bộ, đồng thời phối hợp với các ngành liên quan lắp đặt hệ thống quan trắc tự động trên sông Cầu để kịp thời khuyến cáo người dân trong sử dụng nước.
Minh Linh
Ý kiến bạn đọc (0)