Là một trong 10 chủ gia đình văn hóa tiêu biểu của tỉnh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khen thưởng tại hội nghị tuyên dương gia đình văn hóa tiêu biểu toàn quốc năm 2013, cảm xúc của bà thế nào?

Tôi nghĩ trong xã hội có rất nhiều gia đình văn hóa. Mỗi nếp nhà có hoàn cảnh riêng nhưng đều có điểm chung là các thành viên trong gia đình chung lòng xây dựng mái ấm hạnh phúc. Nhà tôi may mắn hơn là được các cấp chính quyền ghi nhận, khen thưởng. Đây là động lực để chúng tôi tiếp tục giữ gìn gia phong, góp sức xây dựng xóm làng, quê hương tươi đẹp.

 

Chồng tôi là bộ đội tham gia giải phóng miền Nam, hy sinh ở tỉnh Quảng Nam năm 1974. Khi ấy, con trai tôi tên là Bình mới 15 tuổi. Cuộc sống của các gia đình trong thôn lúc ấy rất khó khăn, chủ yếu làm ruộng, mò cua, bắt ốc cải thiện. Nhà tôi vất vả hơn vì ít lao động, lại phải lo mọi việc bên ngoại vì tôi là con một. Nhiều người khuyên tái giá nhưng cứ nghĩ đến người chồng hy sinh, thương mẹ chồng, con trai, tôi không đành lòng, tâm nguyện ở vậy phụng dưỡng mẹ chồng và nuôi con.

 

Năm 1979, có bé trai hơn một tháng tuổi bị bỏ rơi ở xã, tôi nghĩ phận bé thật đáng thương nên đón về làm con. Có người bảo nhà đã khó khăn nhận thêm con làm gì cho vất vả. Thế nhưng ai cùng hoàn cảnh mới thấm thía tình mẫu tử, nên dù khó khăn mấy tôi cũng thương yêu, quyết tâm nuôi các con khôn lớn, trưởng thành. Có lẽ thấu hiểu được điều này nên con ruột, con nuôi của tôi đều chăm ngoan.

 

Khi tôi nhận con nuôi, con trai tôi đã biết suy nghĩ về điều này. Tôi dạy cháu rằng: Con thiếu tình cảm của cha, em Bắc (con nuôi) còn thiệt thòi hơn nhiều và khuyên cháu phải luôn thương yêu em. Cũng may, mẹ chồng tôi hiểu nên cũng hết lòng yêu thương các cháu, không có sự phân biệt, thậm chí cả nhà còn dành sự quan tâm đặc biệt hơn với Bắc. Lúc còn nhỏ, có món ăn ngon cả nhà đều nhường cháu Bắc, khi học đại học, cả nhà cố gắng lo gạo, tiền cho cháu yên tâm học tập. Cháu Bắc lấy vợ được cả nhà dành dụm làm cho ngôi nhà mới chắc chắn, mãi sau này mới có tiền xây nhà cho cháu Bình.

 

Tôi chỉ biết dạy các con thương yêu mọi người trong gia đình, họ hàng nội ngoại, hàng xóm láng giềng, đến trường nghe lời thầy cô giáo. Khi các con mắc khuyết điểm thì nhẹ nhàng khuyên nhủ, bằng tình yêu thương để răn dạy, động viên. Tôi thường bảo, đời mẹ chẳng có gì quý hơn hai con, các con không nghe lời nghĩa là mẹ không biết dạy con, rất đau lòng. Có lần Bắc bị trêu chọc là "con hoang” nên đã đánh bạn. Biết chuyện, tôi bảo nếu con chăm ngoan, học giỏi, không đánh nhau còn hơn những bạn đủ cha mẹ nhưng hư. Cháu Bắc nghe lời, từ đó không bận tâm về điều này.

 

Trong gia đình, mọi người luôn giữ phép trên dưới, tôn trọng nhau, giữ tình làng nghĩa xóm. Có lẽ những điều tôi nói các con khắc ghi nên đến nay đã có gia đình riêng nhưng vẫn giữ được nếp trên kính dưới nhường, tôn trọng và yêu thương mọi người.

Truyền lửa ham học

Được biết, bà cũng rất nghiêm khắc với các con, cháu?

Con trẻ hiếu động, hay nghịch dại, tôi dạy chúng nghiêm khắc là mong chúng không sa vào tệ nạn xã hội. Ví như từ nhỏ, tôi dạy mỗi khi ra ngoài phải xin phép bà, mẹ đi đâu, làm gì, bao giờ về? Qua đó mình biết con giao du với ai, người tốt hay xấu để khuyên can hay khuyến khích. Trong việc học của các con, tôi khuyên hai anh em chịu khó học để sau này có việc làm tốt, chăm lo cho gia đình và cống hiến cho xã hội. Cả hai con tôi đều tốt nghiệp hệ chính quy Trường Đại học Lâm nghiệp, hiện Bình làm Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Lâm nghiệp Mai Sơn (Lục Nam), Bắc đã bảo vệ xong luận văn thạc sĩ, làm Phó Giám đốc Trung tâm Điều tra, quy hoạch Nông - Lâm nghiệp (Sở Nông nghiệp và PTNT).

 

Gia đình bà Kim luôn gương mẫu chấp hành các quy định của Nhà nước, hương ước của thôn, có lối sống tình nghĩa, chan hòa. Khi thôn phát động phong trào đền ơn đáp nghĩa, ủng hộ người nghèo, bà luôn nhiệt tình tham gia. Đây là tấm gương gia đình văn hóa để mọi nhà trong thôn học tập, noi theo". Ông Lê Hồng Thạch, Trưởng thôn Ninh Khánh, thị trấn Nếnh (Việt Yên).

Có khoảng thời gian gia đình tôi có bốn thế hệ cùng chung sống nhưng luôn giữ được nền nếp, gia phong. Cuộc sống thường ngày không tránh khỏi những mâu thuẫn nhỏ nhưng nếu mỗi thành viên biết cách ứng xử phù hợp, có lòng vị tha, biết nhường nhịn thì trở ngại nào cũng có thể vượt qua.

 

Điều quan trọng là tình yêu thương của mọi người trong đại gia đình và mục tiêu của tất cả các thành viên hướng tới là nếp nhà hạnh phúc. Có người bảo chuyện mẹ chồng - con dâu phức tạp, tôi nghĩ mình cư xử với mẹ chồng thế nào thì con dâu sẽ ứng xử với mình như thế, nên luôn cảm thấy thoải mái, cháu dâu cũng vậy. Một lần vợ chồng con trai cả "có chuyện" với nhau, trước mặt hai đứa, tôi phải răn dạy con trai trước, sau đó mới tìm hiểu nguyên nhân và nhẹ nhàng khuyên con dâu để cả hai đồng thuận.

 

Bố mẹ chúng truyền đam mê học tập, vượt khó cho con. Hai con của Bình là Nguyễn Thị Ngọc Anh (SN 1989), tốt nghiệp Đại học Quản trị Kinh doanh Hà Nội, sau đó được học bổng đào tạo thạc sĩ tại Đài Loan, hiện đang làm việc tại doanh nghiệp trong khu công nghiệp của tỉnh; Nguyễn Thị Yến (SN 1991) vừa tốt nghiệp Đại học Nông nghiệp Hà Nội. Các con của Bắc còn nhỏ cũng chăm ngoan, học giỏi.

 

Gia đình trẻ hiện nay có thuận lợi là các thành viên đều được học tập, có tri thức, điều kiện sống tốt hơn. Tuy nhiên xã hội cũng có nhiều cám dỗ. Tôi nghĩ để có một gia đình hạnh phúc, cha mẹ phải làm gương, gần gũi và yêu thương các con nhiều hơn. Cốt lõi vẫn là đạo đức ở mỗi thành viên trong nhà. Vì thế cần uốn nắn con từ lúc còn nhỏ, lớn lên chúng biết giữ gìn nếp nhà tốt đẹp.

Cảm ơn bà!

Bảo Khánh - Hoài Thu (thực hiện)