Ông Nguyễn Văn An.

Ông Nguyễn Văn An, dân tộc Sán Dìu, thôn Bèo, xã Giáp Sơn (Lục Ngạn) là già làng uy tín tiêu biểu gần 20 năm nay. Ở tuổi gần 80 nhưng ông vẫn khỏe mạnh, minh mẫn. Được biết, sau thời gian công tác ở huyện, xã, năm 1997 nghỉ hưu trở về địa phương, ông Nguyễn Văn An được tín nhiệm làm Bí thư Chi bộ thôn Bèo. Gần 10 năm trước, một số người dân trong thôn thường xuyên có tranh chấp đất, cây trồng. Nhận thấy vụ việc khá phức tạp, cần giải quyết tận gốc vấn đề, nhiều tháng trời, Bí thư An đến gặp từng hộ trò chuyện, giải thích giúp họ thấy được cái đúng, cái sai nên dần đồng thuận, bản làng yên vui. Ổn định tình hình nhưng đời sống bà con vẫn đói nghèo, năm 2005 ông bàn với lãnh đạo thôn mời cán bộ khuyến nông về mở lớp chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn lựa chọn cây, con giống phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng. Nhờ đó, cơ cấu cây trồng, vật nuôi chuyển dịch tích cực. Cây trồng mới gồm: Cam, bưởi, táo và vật nuôi như: Dê, trâu, bò được đưa vào sản xuất và tăng dần về quy mô. Đời sống người dân dần khấm khá, tỷ lệ hộ nghèo của thôn từ hơn 40% vào năm 2005 đến nay chỉ còn 2,8%. 

Ông An nói: “Khi đời sống của người dân nâng lên, mọi người quan tâm tới văn hóa, văn nghệ. Năm 2008, để giữ gìn làn điệu dân ca truyền thống của dân tộc, tôi đề nghị lên UBND huyện thành lập Câu lạc bộ Dân ca dân tộc Sán Dìu và Câu lạc bộ Dân ca dân tộc Nùng tại địa phương. Mỗi khi rảnh rỗi, tôi lại hát, truyền dạy làn điệu dân ca cho con cháu để nhắc thế hệ trẻ luôn nhớ về cội nguồn”. Hiện, phong trào hát dân ca phát triển mạnh ở 21 xã. Với những đóng góp và kết quả đạt được, ông được người dân, chính quyền tín nhiệm, yêu mến và nhiều phần thưởng cao quý do Đảng, Nhà nước trao tặng. 

Bà Trương Thị Hậu (SN 1960), thôn Văn Non, xã Lục Sơn (Lục Nam) được biết đến là người năng động trong phát triển kinh tế. Thu nhập bình quân của gia đình bà đạt khoảng 500 triệu đồng/năm, là một trong những hộ sản xuất kinh doanh giỏi điển hình của xã. Dẫn khách thăm vườn cam Canh rộng gần 0,5 ha chín đỏ rực, người chủ vườn chia sẻ: “Toàn bộ vườn quả đã có tiểu thương đến hỏi mua. Dự kiến vụ này tôi thu khoảng 6 tấn quả, bán với giá bình quân 30 nghìn đồng/kg. Nhờ trồng trọt, chăn nuôi, gia đình tôi có nhà ở khang trang, các con đều được ăn học và có việc làm ổn định”.

Bà Trương Thị Hậu thu hoạch cam Canh.

Cũng như bao nông dân khác, trước đây, gia cảnh bà Hậu rất nghèo. Luôn tin vào bản thân và lựa chọn của mình cộng với quyết tâm cao, vợ chồng bà đã “liều” vay vốn để sản xuất. Với suy nghĩ, làm gì cũng phải có kiến thức nên cứ có lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi ở thôn, xã, bà đều chăm chỉ đến dự để áp dụng tại gia đình mình. Vì vậy, 4 ha sắn cùng hàng trăm con lợn nái, gà, vịt và vườn cây ăn quả sai trĩu cành giúp bà nhanh chóng thu hồi vốn. Lợi nhuận bước đầu đã tiếp thêm động lực để bà trồng 10 ha keo, bạch đàn và mở rộng đàn lợn nái, lợn thịt, gà lên hàng trăm con mỗi lứa. 

Năng nổ, “nói đi đôi với làm”, từ năm 2006, bà được bầu làm Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ thôn Văn Non. Thôn có hơn 1 nghìn nhân khẩu đều là người DTTS, trình độ nhận thức hạn chế; địa hình rộng, chia cắt. Bà không quản ngại nắng, mưa, đường xa để đến từng hộ nắm bắt tình hình đời sống; giúp đỡ về vốn, giống, kỹ thuật để người dân phát triển kinh tế. Ngoài ra, bà nhận đỡ đầu một cháu nhỏ trong thôn có bố bị bệnh tâm thần. Trách nhiệm với công việc chung, năm 2016, bà Hậu được người dân tín nhiệm bầu làm trưởng thôn. Với vai trò mới, bà tiếp tục phát huy khả năng, kinh nghiệm của bản thân góp sức cho quê hương, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, truyền thống đoàn kết, thương người của dân tộc Dao.

Cô giáo Hoàng Thị Hường.

Cô giáo Hoàng Thị Hường (SN 1980) dân tộc Tày, xã Dương Hưu (Sơn Động) cũng là trí thức DTTS tiêu biểu được tuyên dương tại Lễ tôn vinh. 

Xuất thân trong gia đình làm nông, đông con nhưng bố mẹ của Hường đều cho các con học hành đến nơi đến chốn. Tốt nghiệp THPT, năm 1998, Hoàng Thị Hường thi đỗ vào khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên. Sau khi ra trường, Hường trở về quê nhà, công tác tại Trường THCS Dương Hưu. Suốt ba năm giảng dạy tại đây, cô cùng đồng nghiệp kiên trì bám bản Mùng, Khe Khuôi xóa mù chữ cho các em nhỏ. Riêng môn Lịch sử học sinh có tâm lý ngại đọc, ngại học, vì thế trong bài giảng, cô luôn có hình ảnh minh họa, lồng ghép kể chuyện; thỉnh thoảng tổ chức ngoại khóa thực tế, tạo không khí vui tươi để các em dễ hiểu, dễ nhớ. 

16 năm công tác trong nghề, cô Hường nhiều năm liên tục đạt danh hiệu giáo viên giỏi các cấp. Ghi nhận những kết quả đó, cô được Bộ Giáo dục và Đào tạo, UBND tỉnh tặng Bằng khen. Năm 2016, cô được tín nhiệm giao giữ chức vụ Phó Hiệu trưởng Trường THCS Dân tộc bán trú Dương Hưu. Trên cương vị mới, cô giáo Hoàng Thị Hường vẫn luôn nỗ lực nâng cao chất lượng dạy và học; đổi mới sáng tạo trong từng bài giảng.

Nhóm PVKT