Ngăn chặn doanh nghiệp vi phạm quyền lợi của người lao động

Thứ 5: 11:34 ngày 01/08/2019

(BGĐT) - Từ những kẽ hở của chính sách pháp luật và hạn chế trong công tác quản lý nhà nước mà tình trạng doanh nghiệp (DN) trốn tránh thực hiện trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động (NLĐ) đang trở thành vấn đề đáng lo ngại. Đặc biệt, khi thời gian nợ kéo dài, số tiền nợ lớn mà chủ DN bỏ trốn thì việc giải quyết quyền lợi của NLĐ càng khó khăn.

Khó càng thêm khó

Theo báo cáo của Phòng Khai thác và Thu nợ (BHXH tỉnh), tính đến hết tháng 6-2019, toàn tỉnh có 244 DN nợ BHXH từ 3 tháng trở lên với số tiền hơn 55,4 tỷ đồng. Ước đến hết tháng 7, tổng số tiền DN nợ từ 3 tháng trở lên là hơn 52,9 tỷ đồng. Một số DN nợ kéo dài như: Công ty TNHH Fineland Apparel Việt Nam (nợ hơn 6 tỷ đồng); Công ty TNHH Prime Dokyoung (gần 2 tỷ đồng); Công ty TNHH May Yên Dũng (gần 900 triệu đồng)...

Hàng trăm công nhân Công ty TNHH Fourwell Vina (Việt Yên) bị doanh nghiệp nợ lương, nợ BHXH.

Trong số này có hai DN của Hàn Quốc là: Công ty TNHH DUO VINA (Lạng Giang) và Công ty TNHH Fourwell Vina (Việt Yên) đều có số nợ hơn 5 tỷ đồng. Hiện cơ quan chức năng cũng như người lao động không liên lạc được với chủ 2 DN này. Để giải quyết các quyền lợi cho khoảng 600 công nhân là rất khó khăn.

Mấy tháng qua, hơn 300 công nhân Công ty TNHH Fourwell Vina, thôn Kiểu, xã Bích Sơn (Việt Yên) vất vả chạy khắp nơi đòi quyền lợi khi có thông tin cho rằng chủ DN đã bỏ về nước. Tính đến ngày 17-6-2019, Công ty nợ toàn thể NLĐ 2,5 tháng lương và các khoản phụ cấp như: Ăn ca, thâm niên, thưởng năng suất, tăng ca… với tổng số tiền khoảng 5 tỷ đồng. Thêm nữa, DN đang nợ BHXH hơn 5,8 tỷ đồng.

Điều này khiến nhiều lao động lao đao, có người đã tìm được công việc mới nhưng không thể đóng nối thời gian tham gia BHXH do DN chưa chốt sổ; thậm chí có lao động nữ không được hưởng chế độ thai sản khi nghỉ sinh do DN chưa đóng BHXH. Đơn cử như chị Thân Thị Yến, thôn Như Thiết, xã Hồng Thái (Việt Yên) sinh con từ tháng 1-2019 song đến nay vẫn chưa được thanh toán tiền thai sản, tiền viện phí.

Chị Trần Thị Nhâm (SN 1983) công nhân Công ty TNHH DUO Vina, xã Yên Mỹ (Lạng Giang) cũng trong cảnh bị DN nợ lương và BHXH. Chị Nhâm kể: "Tôi làm việc ở đây từ tháng 10-2017. Thời gian đầu DN trả các chế độ đầy đủ, kịp thời nhưng từ đầu năm 2018 trở đi thì thường xuyên chậm muộn. Đến nay còn nợ tôi hai tháng tiền lương (tháng 1 và tháng 2-2019) là hơn 17 triệu đồng, chưa kể đến việc không thể chốt sổ BHXH".

Mới đây, ngày 23-7-2019, UBND tỉnh ban hành quyết định cưỡng chế, kê biên tài sản đối với Công ty TNHH Fourwell Vina và Công ty TNHH DUO Vina có giá trị tương ứng với số tiền phạt và số tiền phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả. Vì đây đều là DN 100% vốn Hàn Quốc và đi thuê nhà xưởng, giá trị tài sản, thiết bị không đáng kể, nếu đấu giá cũng không đủ thanh toán nợ ngân hàng, chứ chưa nói đến giải quyết quyền lợi của NLĐ.

Không chỉ với DN nước ngoài, ngay cả với DN trong nước như Công ty cổ phần Thương mại dịch vụ và Đầu tư Trường Thành, xã Phi Mô (Lạng Giang) ngừng hoạt động từ tháng 12-2016, số tiền nợ lương, BHXH của công nhân là hơn 3,3 tỷ đồng thì việc giải quyết quyền lợi cho công nhân cũng rất khó khăn. Tổ chức công đoàn lựa chọn hình thức khởi kiện để bảo vệ NLĐ. Đến nay, dù đã có quyết định công nhận hòa giải thành của Tòa án nhân dân huyện Lạng Giang yêu cầu Công ty phải thanh toán các khoản nợ nhưng thực tế, số tiền bán đấu giá tài sản, thiết bị máy móc của DN chỉ vừa đủ để trả nợ ngân hàng.

Xây dựng cơ chế cảnh báo sớm, xử lý nghiêm

Theo quy định tại Điều 126, Bộ luật Hình sự 2015 (có hiệu lực từ ngày 1-1-2018), tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ, tùy mức độ hành vi có thể bị phạt tiền hoặc phạt tù. Thế nhưng từ năm 2018 đến nay, Công an tỉnh chưa xử lý hình sự trường hợp nào về hành vi vi phạm chính sách BHXH.

Chị Thân Thị Yến, công nhân Công ty TNHH Fourwell Vina (Việt Yên) sinh con từ tháng 1-2019 song đến nay vẫn chưa được thanh toán viện phí và chế độ thai sản do DN nợ BHXH.

Trước thực tế này, nhiều ý kiến đề nghị BHXH tỉnh nên thanh tra, xử phạt mạnh tay hơn với các DN cố tình chây ỳ. Bởi về quy định pháp luật, để khởi tố tội trốn đóng BHXH có điều kiện DN không chấp hành quyết định xử phạt hành chính thì mới bị xử lý hình sự. Và chỉ khi đó mới có căn cứ để cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định hoãn xuất cảnh với chủ DN.

Với vai trò của mình, ông Thân Đức Lại, Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Thời gian tới, BHXH tỉnh tập trung chỉ đạo các đơn vị quản lý thu, đôn đốc thu hồi nợ theo tháng, tránh phát sinh nợ mới; trực tiếp làm việc, yêu cầu DN cam kết khắc phục. Nếu DN cố tình trốn tránh trách nhiệm, để nợ kéo dài thì sẽ thanh tra để xử lý. “Với NLĐ ở hai công ty có chủ bỏ trốn, trước mắt, ngành sẽ rà soát để chốt sổ BHXH theo kết quả thực tế mà chủ sử dụng đã đóng, giúp họ được hưởng các quyền lợi liên quan theo quy định”, ông Lại nói.

Hiện toàn tỉnh có khoảng 3,7 nghìn DN đang hoạt động, sử dụng hơn 200 nghìn công nhân. Trong đó có khoảng 165 nghìn người tham gia BHXH, đạt tỷ lệ gần 83%. Tình hình DN nợ BHXH kéo dài (từ 3 tháng trở lên) trên địa bàn tỉnh có diễn biến phức tạp. Nhất là trong số này có khoảng 310 DN FDI, nếu không quản lý chặt, khi DN nợ lương, BHXH kéo dài mà chủ sử dụng lao động bỏ trốn thì việc giải quyết các quyền lợi của NLĐ sẽ là "bài toán" khó tìm lời giải.

Vừa qua, tại hội nghị bàn giải pháp bảo vệ quyền lợi NLĐ tại những DN gặp khó khăn trong sản xuất, DN thuê nhà xưởng nợ tiền lương, BHXH, đồng chí Lê Ánh Dương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Để hạn chế tối đa tình trạng DN trốn tránh thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH với NLĐ, ngành chức năng gồm: BHXH; Lao động – Thương binh và xã hội, Liên đoàn Lao động tỉnh, các huyện, TP khẩn trương thiết lập cơ chế cảnh báo sớm.

Theo đó, ngành BHXH cung cấp thông tin về tình hình nợ của các DN, nhất là những văn bản đôn đốc với những đơn vị nợ kéo dài với các đơn vị liên quan. Đồng thời thanh tra, xử lý nghiêm những DN cố tình chây ỳ. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành liên quan như: Thuế, Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng, UBND các huyện, TP để nắm bắt tình hình sản xuất, kinh doanh của DN trên địa bàn, kịp thời báo cáo cấp trên nhằm đưa ra biện pháp xử lý với những đơn vị có dấu hiệu vi phạm, không để DN tẩu tán tài sản.

Nợ BHXH, BHYT, BHTN vẫn ở mức cao

(BGĐT) - Theo Bảo hiểm Xã hội (BHXH) tỉnh Bắc Giang, đến ngày 10-9, toàn tỉnh có gần 700 đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) với số tiền 137,3 tỷ đồng, giảm 10 tỷ đồng so với cùng kỳ tháng 8-2018 nhưng số nợ vẫn ở mức cao.

Chấn chỉnh tình hình nợ BHXH, BHYT

(BGĐT) - UBND huyện Hiệp Hòa vừa có công văn về việc chấn chỉnh tình hình nợ BHXH, BHYT trên địa bàn.

Xử lý nghiêm tình trạng nợ BHXH, BHYT

(BGĐT) - Tính đến tháng 2-2018, các đơn vị, doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh Bắc Giang nợ BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) gần 162 tỷ đồng, tăng 86 tỷ đồng so với thời điểm tháng 12-2017.

Nhóm PV