Cán bộ Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Lục Nam tư vấn cho phụ nữ xã Tam Dị.

Gần đây, trên địa bàn huyện Hiệp Hòa, nhiều gia đình vi phạm chính sách dân số. Phần lớn trong số này có kinh tế khá giả. Năm 2016, toàn huyện ước có hơn 400 trẻ sinh lần ba trở lên, tập trung ở một số xã như: Mai Đình, Lương Phong, Đông Lỗ… Cụ thể, gia đình chị Nguyễn Thị T, thôn Ngọ Xá, xã Châu Minh đã có con trai, con gái nhưng năm nay anh chị vẫn quyết định sinh thêm con cho vui cửa, vui nhà. 

Tại huyện Lục Nam, Tân Yên, năm 2016, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên đều vượt ngưỡng 12%. Điều đáng nói, số trẻ sinh lần ba diễn ra ở cả những gia đình có “đủ nếp, đủ tẻ” chứ không đơn thuần chỉ ở những gia đình sinh một bề con gái. Thậm chí, trong số này còn có hơn 200 cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức vi phạm, ảnh hưởng đến việc tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện quy định của pháp luật. Gia tăng tình trạng sinh con thứ ba dẫn đến hệ lụy mất cân bằng giới tính, ảnh hưởng sức khỏe sinh sản của bà mẹ, trẻ em. Hơn nữa, dân số phát triển không hợp lý, mất ổn định về quy mô, tăng di biến động dân cư, đe dọa an ninh lương thực, tạo áp lực lớn đối với  giáo dục, y tế, lao động việc làm và giải quyết an sinh xã hội.

Nguyên nhân là do nhận thức của một bộ phận cán bộ, người dân còn hạn chế. Nhiều gia đình vẫn mang nặng quan niệm phải có con trai để nối dõi tông đường, chăm sóc phụng dưỡng bố mẹ khi già yếu. Đặc biệt, ở những hộ có điều kiện kinh tế muốn sinh thêm con để gia đình, dòng họ thêm bề thế và bên cạnh đó cũng có tâm lý "đề phòng rủi ro". Điều đáng buồn là một số phụ nữ cố sinh con trai theo ý nguyện của dòng họ, gia đình chồng. Đặc biệt, nhận thức của một bộ phận đảng viên, công chức, viên chức về chính sách dân số chưa đúng, chưa đầy đủ nên sẵn sàng nhận kỷ luật để sinh thêm con. Trong khi nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp và chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm đến công tác dân số; hình thức xử lý theo quy định của pháp luật chưa đủ sức răn đe, giáo dục. Khó xử lý nhất vẫn là các trường hợp sinh con thứ ba ở những gia đình làm nông nghiệp, kinh doanh…

Trao đổi về vấn đề này, bà Lê Thị Tố Quyên, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) cho biết: Để kiềm chế tình trạng vi phạm chính sách dân số, đưa công tác sinh đẻ có kế hoạch trở lại quỹ đạo mà cả nước đã từng đạt được trong thời gian trước, Chi cục chỉ đạo các Trung tâm DS-KHHGĐ các huyện, TP tăng cường thực hiện các chương trình tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân, sàng lọc trước sinh và sơ sinh; đẩy mạnh truyền thông thu hút đông đảo người dân tham gia các chiến dịch KHHGĐ, ưu tiên vùng đông dân, có mức sinh cao; cung cấp các gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, tư vấn áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại. 

Cùng đó, các địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền thực hiện chính sách dân số; vận động mỗi gia đình dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt và giúp mọi nhà thông suốt tư tưởng, giải tỏa tâm lý định kiến giới. Các huyện, TP tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm chính sách dân số gắn với xếp loại công nhận  danh hiệu thi đua. Về lâu dài, các ngành phối hợp thúc đẩy bình đẳng giới, đề cao vai trò của phụ nữ và trẻ em gái trong xã hội. Trong đó, đặc biệt ưu tiên hỗ trợ, khuyến khích phụ nữ, trẻ em gái học tập, lao động, tìm việc làm, phát triển sản xuất, tạo điều kiện cho chị em cống hiến, thăng tiến trong công việc.

Minh Thu