Chị Trần Thị Xuân, chủ một vườn vải ở xã Tân Mộc, huyện Lục Ngạn, Bắc Giang cho biết, đầu năm 2014, thời tiết mưa và lạnh kéo dài khiến bà con nông dân rất lo lắng, vì sợ ảnh hưởng đến sự phát triển của cây vải. Vậy nhưng, rất may càng về sau, thời tiết càng thuận lợi, ủng hộ mong mỏi của bà con nông dân. Chị Xuân cho biết, vườn vải nhà chị năm nay trúng mùa lớn. 

Đặc biệt, mùa vải năm nay khác hẳn mọi năm – được mùa rớt giá, năm nay, vải thiều Lục Ngạn, Bắc Giang được cả mùa cả giá. Theo chị Xuân, vải ngon bán từ vườn hồi đầu mùa có lúc lên tới trên 30.000 đồng/kg. Hiện do vào chính vụ nên giá có giảm hơn nhưng vẫn dao động quanh mức 13 – 15.000 đồng/kg. Bởi vậy, đối với người nông dân "vựa vải”, mối lo lớn nhất hiện nay là vải thu hoạch nhiều nhưng không tiêu thụ hết được, nhất là khi thị trường vẫn còn đang phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc.

Tuy nhiên, theo ông Liêu Xuân Hòa, Chủ tịch Hội sản xuất và tiêu thụ vải thiều huyện Lục Ngạn, để tránh tình trạng người dân bị thương lái ép giá đã từng xảy ra, Hội Sản xuất và tiêu thụ vải thiều huyện Lục Ngạn đã có nhiều động thái để giúp đỡ bà con trong việc sản xuất và bảo đảm đầu ra cho sản phẩm. Đặc biệt, để giúp cho thương hiệu vải thiều Lục Ngạn vươn xa, Hội đã chuẩn bị một số vật tư như in được 4 vạn chiếc tem nhãn vải thiều Lục Ngạn và in 3 tạ túi li nông loại đẹp để đựng vải thiều nhằm quảng bá sản phẩm.

Với động thái này, nông dân huyện Lục Ngạn năm nay đã thu hoạch vải thiều quy củ hơn. "Hầu như không còn hộ dân nào thu hoạch vải xanh để mang bán gây ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu vải thiều Lục Ngạn” – ông Liêu Xuân Hòa cho biết. 

Và theo ước tính của UBND huyện Lục Ngạn, trung bình mỗi ngày, nhân dân trên địa bàn huyện thu hoạch và tiêu thụ được hơn 2.000 tấn vải. Việc tiêu thụ diễn ra khá thuận lợi. Vải thu hoạch đến đâu, bán hết ngay đến đó. Qua khảo sát của phóng viên về giá cả thu mua vải thiều tại một số xã trên địa bàn huyện trong ngày 17 - 6, tại khu vực xã Hồng Giang, Giáp Sơn vải thiều loại đẹp được giá cao nhất từ 15 – 20.000 đồng/kg, còn tại khu vực các xã Quý Sơn, Phượng Sơn và thị trấn Chũ giá vải dao động từ 6.000 – 12.000 đồng/kg tuỳ loại và chất lượng quả. 

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam, lâu nay, quả vải thiều vẫn bị phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc, sản lượng tiêu thụ vải thiều ở thị trường này chiếm khoảng 30% tổng sản lượng vải của nước ta, trong đó lượng vải xuất khẩu tập trung nhiều ở huyện Lục Ngạn (Bắc Giang) và Thanh Hà (Hải Dương). Bởi vậy, khi có diễn biến căng thẳng ở Biển Đông, không ít người nông dân trồng vải lo lắng về đầu ra của vải thiều năm nay. 

Tuy nhiên, theo khẳng định của ông Hòa, hiện việc buôn bán vẫn diễn ra bình thường, đã có một số thương nhân Trung Quốc sang Lục Ngạn đặt hàng vải. "Chúng tôi tuyên truyền cho người dân bình tĩnh, buôn bán sòng phẳng nên đến thời điểm này mọi việc vẫn đang rất suôn sẻ và thuận lợi” – ông Hòa cho hay.

Có thể thấy, cùng với sự chung sức của nhà quản lý, nông dân Lục Ngạn đã và đang đón nhận niềm vui được mùa vải và tránh được nỗi lo bị thương lái ép giá. Đặc biệt, để tránh sự phụ thuộc thị trường Trung Quốc, Bộ NN&PTNT cùng Bộ Công thương cũng đã vào cuộc, giúp vải thiều Bắc Giang tìm kiếm  thị trường mới.  Theo Bộ Công thương, đơn vị này đã giao Vụ  Thị trường trong nước liên hệ với các chợ đầu mối ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ... cùng các thương nhân để hỗ trợ tiêu thụ tốt vải thiều. 

Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn tỉnh Bắc Giang, sản lượng vải thiều của Lục Ngạn năm nay ước đạt 90 nghìn tấn quả tươi, tăng 18 nghìn tấn so với vụ năm 2013. Để giúp nhân dân tiêu thụ vải thiều thuận lợi, UBND huyện đã thành lập Ban Chỉ đạo hỗ trợ nhân dân thu hoạch, chế biến và tiêu thụ vải thiều năm 2014. Cùng đó, các gia đình, tổ chức, hợp tác xã cũng đang tích cực chuẩn bị các điều kiện cho vụ thu hoạch vải. 

Ông Trần Quang Tấn, Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn cho biết, ngoài các đơn hàng thu mua quả vải tươi từ các thị trường truyền thống, năm nay vải thiều Lục Ngạn sẽ có các hợp đồng tiêu thụ lớn hơn từ thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Campuchia... Ngoài ra, huyện cũng đã có kế hoạch sấy và tìm thị trường cho vải sấy khô. Thời gian thu hoạch quả vải không dài, chỉ trong khoảng một tháng nhưng chúng tôi không bị động trong công tác chuẩn bị, bởi xác định rõ đây là nguồn lợi kinh tế lớn đối với người dân. Tuy nhiên, trong thời gian này, huyện cũng đề nghị các ngành liên quan, các địa phương trong cả nước hỗ trợ tối đa cho việc tiêu thụ được thuận lợi”.