Phát triển công nghiệp gắn với sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả

LTS: Trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Bắc Ninh đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành một trong những điểm sáng phát triển công nghiệp của cả nước. Trước áp lực gia tăng nhu cầu điện năng hằng năm, Bắc Ninh đã thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo đảm nguồn cung ổn định cho các khu, cụm công nghiệp, dần định hình một mô hình tăng trưởng xanh, bền vững.

Bài 1: “Lợi ích kép” từ phát triển năng lượng xanh

Nhận thức rõ vai trò của năng lượng tái tạo trong việc giảm áp lực lên hệ thống điện quốc gia, tỉnh Bắc Ninh đã tích cực triển khai và nhân rộng các mô hình sử dụng nguồn điện xanh theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Công Thương. Trong đó, điện mặt trời mái nhà đang trở thành giải pháp được nhiều doanh nghiệp lựa chọn, góp phần tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường.

Tiết kiệm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất

Trong bối cảnh chi phí năng lượng ngày càng gia tăng, nhiều doanh nghiệp tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã chủ động xây dựng, ứng dụng giải pháp năng lượng tái tạo nhằm tối ưu hóa hoạt động sản xuất. Tiêu biểu là Công ty trách nhiệm hữu hạn Crystal Martin Việt Nam, đơn vị hoạt động trong lĩnh vực may mặc tại Khu công nghiệp Quang Châu.

Mỗi năm, Crystal Martin tiêu thụ hàng triệu kWh điện phục vụ sản xuất và vận hành. Nhận thấy tiềm năng lớn từ nguồn năng lượng mặt trời, cùng với tham khảo ý kiến từ các cơ quan chức năng và chuyên gia, năm 2022 Công ty đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà với tổng công suất 1.166,4 kWp. Nhờ hệ thống này, doanh nghiệp tiết kiệm khoảng 1,2 triệu kWh điện mỗi năm, tương đương hàng tỷ đồng chi phí vận hành.

Công ty trách nhiệm hữu hạn Precision Technology Component Fulian cũng được đánh giá là hình mẫu trong việc ứng dụng điện mặt trời quy mô lớn tại khu công nghiệp. Với hệ thống điện mặt trời có công suất lên tới 10.600 MWp được triển khai tại ba phân xưởng cùng các hạng mục vận hành song song, công ty đã xây dựng được nguồn điện chủ động, bảo đảm duy trì sản xuất ổn định.

Được biết, Công ty trách nhiệm hữu hạn Precision Technology Component Fulian là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, chuyên gia công, lắp ráp linh kiện điện tử. Theo cán bộ phụ trách điện của công ty, nhờ lắp đặt hệ thống điện mặt trời, những đợt nắng nóng vừa qua, công ty vẫn đủ điện để hoạt động, không gây ra quá tải điện, chống sự cố, qua đó tiết kiệm được hàng trăm triệu đồng mỗi tháng.

Chung tay phát triển năng lượng xanh, Samsung Việt Nam vừa chính thức khánh thành hệ thống điện mặt trời áp mái tại nhà máy Samsung Electronics Việt Nam, Khu công nghiệp Yên Phong. Dự án này kỳ vọng sẽ tạo ra khoảng 2,5 triệu kWh điện sạch mỗi năm, góp phần giảm thiểu đáng kể lượng khí thải carbon.

Theo đại diện Samsung Việt Nam, việc đầu tư vào năng lượng tái tạo là bước đi nhằm hiện thực hóa cam kết đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong mục tiêu phát thải ròng bằng 0, đồng thời hướng tới Net Zero- mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu mà Samsung đang theo đuổi. Điện mặt trời vì thế trở thành một trong những trọng tâm trong hành trình xanh hóa hoạt động sản xuất của tập đoàn. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, tuy công suất lắp đặt của dự án là hơn 2,1MW thấp hơn nhiều so với công suất sử dụng điện của phụ tải, nhưng đây là bước khởi đầu cho việc triển khai lộ trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo của Samsung nói riêng và các doanh nghiệp nói chung.

Cùng với các doanh nghiệp trên, nhiều doanh nghiệp ở tỉnh Bắc Ninh đã tập trung đầu tư phát triển điện mặt trời mái nhà như: Công ty trách nhiệm hữu hạn công nghiệp Nienyi Việt Nam, Công ty trách nhiệm hữu hạn Luxshare - ICT, Khu công nghiệp Vân Trung; Công ty trách nhiệm hữu hạn Pearl Global Việt Nam, Công ty trách nhiệm hữu hạn Norsk Solar (phường Bắc Giang)…

Theo đánh giá của Sở Công Thương, toàn tỉnh Bắc Ninh hiện có 137 hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ với tổng công suất lắp đặt đạt 175,515 MW. Điện mặt trời được sản sinh không chỉ góp phần giảm áp lực lên hệ thống điện quốc gia, đặc biệt trong khung giờ cao điểm mùa hè mà còn tận dụng tối đa hiệu suất phát điện, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và bảo đảm an ninh năng lượng lâu dài.

Thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà

Những kết quả đạt được đã minh chứng rõ nét cho tầm nhìn chiến lược của tỉnh Bắc Ninh trong việc khai thác hiệu quả tiềm năng năng lượng tái tạo, đồng thời dự báo chính xác xu thế phát triển và nhu cầu tăng trưởng phụ tải điện trong tương lai. Trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật, tỉnh luôn chú trọng thúc đẩy điện mặt trời mái nhà như một giải pháp chủ lực trong chiến lược phát triển năng lượng xanh.

Đặc biệt, Nghị định số 58 ngày 3/3/2025 của Chính phủ đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc, quy định chi tiết một số điều của Luật Điện lực về phát triển điện năng lượng tái tạo và điện năng lượng mới, qua đó khuyến khích mạnh mẽ mô hình điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ, kể cả trường hợp có phát điện dư lên lưới điện quốc gia.

Hưởng ứng chủ trương này, Công ty Điện lực Bắc Ninh đã triển khai đồng bộ các giải pháp hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn thủ tục đấu nối, giám sát an toàn và đẩy mạnh truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về lợi ích kinh tế - môi trường của điện mặt trời mái nhà. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có 1.095 hệ thống điện mặt trời mái nhà phát lên lưới điện quốc gia với tổng công suất 35,12 MWp, bên cạnh hàng loạt hệ thống tự sản, tự tiêu đang hoạt động hiệu quả tại các hộ gia đình và doanh nghiệp.

Tỉnh Bắc Ninh xác định, trong bối cảnh nhu cầu năng lượng ngày càng tăng cao, việc chủ động nguồn điện sạch, ổn định, giá hợp lý là yếu tố then chốt để bảo đảm sản xuất - kinh doanh bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh và góp phần bảo vệ môi trường. Điện mặt trời mái nhà là giải pháp ưu việt, mang lại nhiều lợi ích về kinh tế - xã hội.

Tỉnh Bắc Ninh kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân tích cực nghiên cứu, đầu tư, lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tại các công trình hiện hữu và các dự án mới; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của tỉnh để được hướng dẫn, hỗ trợ thủ tục và kỹ thuật triển khai.

---

Đồng chí Phạm Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh

Theo Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, tỉnh Bắc Ninh được giao chỉ tiêu phát triển 3.392 MW công suất điện mặt trời mái nhà đến năm 2035. Nếu hoàn thành, hằng năm tỉnh sẽ có thêm gần 4 tỷ kWh, tương ứng giá trị tối thiểu khoảng 8.000 tỷ đồng, đóng góp gần 2% quy mô nền kinh tế của tỉnh và tạo động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế.

Quy hoạch phát triển các khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030, tỉnh Bắc Ninh có 50 khu công nghiệp với tổng diện tích 15.202ha và 96 cụm công nghiệp với tổng diện tích 3.673 ha. Đáng chú ý, toàn tỉnh hiện có khoảng 6.800 ha mái nhà xưởng. Cùng với điều kiện tự nhiên thuận lợi (1.530 - 1.776 giờ nắng/năm), đây là tiềm năng lớn để hiện thực hóa mục tiêu phát triển năng lượng tái tạo của tỉnh.

Theo đồng chí Phạm Văn Thịnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh, với những lợi ích thiết thực và lâu dài của điện mặt trời mái nhà, tỉnh Bắc Ninh kêu gọi các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân tích cực nghiên cứu, đầu tư, lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tại các công trình hiện hữu và các dự án mới; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của tỉnh để được hướng dẫn, hỗ trợ thủ tục và kỹ thuật triển khai.

UBND tỉnh đề nghị các ngân hàng thương mại trên địa bàn nghiên cứu, thiết kế và triển khai các chương trình tín dụng ưu đãi cho dự án điện mặt trời mái nhà, góp phần đẩy nhanh quá trình hiện thực hóa chỉ tiêu năng lượng tái tạo của tỉnh. UBND tỉnh cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách và hỗ trợ đồng hành cùng người dân và doanh nghiệp để điện mặt trời áp mái trở thành một phần quan trọng của chiến lược phát triển năng lượng bền vững tại Bắc Ninh.

Để triển khai đồng bộ Quy hoạch điện VIII điều chỉnh trên địa bàn tỉnh, trong đó mục tiêu đến năm 2030 có 50% các tòa nhà công sở và 50% hộ dân sử dụng điện mặt trời mái nhà theo hình thức tự sản xuất, tự tiêu thụ tại chỗ (không bán điện vào hệ thống điện quốc gia), tỉnh Bắc Ninh đang từng bước thực hiện các giải pháp cụ thể nhằm hiện thực hóa mục tiêu này. Việc lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà tại các tòa nhà công sở không chỉ giúp chủ động nguồn cung năng lượng, tiết kiệm chi phí ngân sách, giảm tải cho lưới điện quốc gia mà còn góp phần tích cực vào công cuộc bảo vệ môi trường và thúc đẩy tăng trưởng xanh.

Theo đó, các sở, ngành và địa phương được yêu cầu tổ chức rà soát, đánh giá điều kiện thực tế về cơ sở vật chất tại trụ sở làm việc và các đơn vị trực thuộc, bao gồm kết cấu và diện tích mái để xác định tiềm năng lắp đặt hệ thống điện mặt trời. Kết quả rà soát gửi về Sở Công Thương trước ngày 22/9/2025, đồng thời các đơn vị chủ động xây dựng kế hoạch và lộ trình triển khai cụ thể, đảm bảo tính hiệu quả, an toàn và hài hòa với cảnh quan kiến trúc.

Là cơ quan đầu mối, Sở Công Thương đang tích cực hướng dẫn, hỗ trợ các cơ quan, đơn vị và địa phương trong suốt quá trình thực hiện; đồng thời tham mưu UBND tỉnh xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp nhằm khuyến khích và thu hút đầu tư vào lĩnh vực điện mặt trời mái nhà tại các công sở. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng Đề án lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ tại các tòa nhà công sở.

NHÓM PVKT