Thực tiễn cho thấy, từ chủ trương đúng đắn đến những cách làm sáng tạo, phù hợp với điều kiện từng địa phương, phong trào xây dựng môi trường “sáng - xanh - sạch - đẹp” đang lan tỏa mạnh mẽ, mang lại những đổi thay rõ nét.

Tích cực hưởng ứng

Tại xã Đại Lai, cùng với việc thúc đẩy phát triển sản xuất, địa phương đặc biệt chú trọng công tác bảo vệ môi trường. Xã triển khai hiệu quả kế hoạch phân loại, xử lý rác thải tại hộ gia đình bằng công nghệ vi sinh IMO, góp phần giảm thiểu rác thải sinh hoạt, hạn chế ô nhiễm và xây dựng cảnh quan môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp. Song hành với đó, các di tích lịch sử, văn hóa được quan tâm trùng tu, tôn tạo, vừa gìn giữ giá trị truyền thống, vừa tạo điểm nhấn trong không gian làng quê.

Phụ nữ xã Nhân Thắng vệ sinh đường làng.

Điều dễ nhận thấy nhất ở Đại Lai là sự chuyển biến rõ rệt trong nhận thức của người dân. Từ chỗ trông chờ, ỷ lại, người dân đã chủ động tham gia xây dựng nông thôn mới bằng những việc làm cụ thể như: Duy trì phong trào trồng cây xanh, vệ sinh môi trường, hiến đất làm đường, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, mạnh dạn ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất sạch hơn để phát triển kinh tế bền vững.

Cùng với Đại Lai, nhiều địa phương khác cũng triển khai những mô hình phù hợp với điều kiện thực tế. Ở xã Tân Chi, mô hình “Thùng rác văn minh” do Đoàn Thanh niên phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ thực hiện đã góp phần hình thành thói quen phân loại rác tại nguồn. Tại các ngõ, tuyến phố, đoàn viên hướng dẫn người dân phân loại rác hữu cơ, vô cơ ngay tại nguồn. Dù ban đầu còn bỡ ngỡ nhưng nhờ sự kiên trì vận động, đến nay, việc phân loại rác đã trở thành thói quen hằng ngày. Mô hình này góp phần giảm lượng rác thải nhựa ra môi trường, hình thành nếp sống văn minh, trách nhiệm hơn với cộng đồng.

Hay như tại phường Nếnh, với sự vào cuộc của các ban, ngành, đoàn thể, trong đó lực lượng nòng cốt là hội viên phụ nữ, công tác vệ sinh môi trường được triển khai đồng bộ, bài bản. Từ việc giữ gìn sạch đẹp trong từng ngôi nhà, đến quét dọn đường làng, khơi thông cống rãnh, dọn cỏ ven đường, chăm sóc cây xanh, thu gom và tập kết rác đúng nơi quy định để vận chuyển bằng xe chuyên dụng đến lò đốt rác… Phong trào vệ sinh môi trường vào Chủ nhật hằng tuần do Hội Liên hiệp Phụ nữ phát động đã trở thành “ngày hội” của chị em và Nhân dân địa phương. Hoạt động này không chỉ góp phần làm sạch môi trường mà còn gắn kết cộng đồng, hình thành thói quen sống xanh, có trách nhiệm với không gian chung.

Không dừng lại ở những việc làm thường xuyên, nhiều địa phương còn tập trung giải quyết các vấn đề môi trường tồn đọng kéo dài. UBND xã Lạng Giang vừa ký hợp đồng với Công ty cổ phần Bắc Ninh Xanh để thu gom, vận chuyển và xử lý toàn bộ lượng rác thải sinh hoạt tồn lưu tại bãi rác thôn Kim Sơn - điểm nóng ô nhiễm tồn tại nhiều năm.

Theo kế hoạch, khoảng 12.000 tấn rác thải sẽ được thu gom, vận chuyển về Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt phát năng lượng Thăng Long (xã Phù Lãng) để xử lý theo đúng quy định, bảo đảm an toàn môi trường; phấn đấu hoàn thành trước ngày 31/1/2026. Việc xử lý dứt điểm bãi rác tồn lưu không chỉ giải phóng điểm nóng ô nhiễm mà còn thể hiện quyết tâm của địa phương trong thực hiện các tiêu chí môi trường, tạo tiền đề cho quá trình xây dựng đô thị văn minh, hiện đại.

Xây dựng các tiêu chí cụ thể

Tại nhiều xã, phường như Phật Tích, Nhân Thắng, Lâm Thao, Phù Lãng, Yên Trung, Tam Đa, Tân Dĩnh, Tiên Lục…, phong trào bảo vệ môi trường được triển khai linh hoạt, sáng tạo. Những tuyến đường hoa, bích họa tuyên truyền bảo vệ môi trường, nếp sống văn minh ngày càng xuất hiện nhiều hơn, góp phần làm đẹp cảnh quan và lan tỏa thông điệp sống xanh đến từng người dân. Những bức tranh màu sắc tươi sáng không chỉ làm đẹp không gian mà còn lan tỏa thông điệp sống xanh, góp phần thay đổi hành vi của cộng đồng.

Ông Nguyễn Ngọc Vũ thôn Hoài Thị (xã Liên Bão), phấn khởi chia sẻ: “Được cấp trên quan tâm đầu tư, hạ tầng khu dân cư ngày càng khang trang, hiện đại. Chúng tôi thường xuyên nhắc nhở con cháu và vận động bà con giữ gìn làng quê xanh - sạch - đẹp. Nhờ sự chung tay của mọi người, thôn Hoài Thị trở thành vùng quê đáng sống với đường sá phong quang, không gian thoáng đãng, không khí trong lành”.

Những năm qua, các địa phương trong tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp xây dựng môi trường sống bền vững. Phong trào “Ngày Chủ nhật xanh” được phát động rộng khắp, trở thành nền nếp tại nhiều thôn, tổ dân phố, thu hút 70 - 75% hộ dân cử đại diện tham gia. Tại các địa phương, hình ảnh những người dân cùng nhau tập thể dục nâng cao sức khỏe, sau đó vệ sinh đường ngõ, khơi thông cống rãnh, thu gom rác nơi công cộng và các sáng cuối tuần đã trở thành nét đẹp được duy trì thường xuyên. Các tổ giám sát môi trường thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở những hộ chưa thực hiện tốt; bộ tiêu chí chấm điểm Ngày Chủ nhật xanh được áp dụng đến từng thôn, tổ dân phố, làm căn cứ bình xét thi đua cuối năm.

Song song với đó, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội triển khai sâu rộng cuộc vận động “Xây dựng nếp sống văn minh đô thị và nông thôn mới”. Tiêu chí bảo vệ môi trường được đưa vào hương ước, quy ước của thôn làng, trở thành điều kiện quan trọng trong xét công nhận danh hiệu gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa.

Trong phong trào xây dựng môi trường sáng, xanh, sạch đẹp ở các vùng quê nông thông mới, một điểm đáng chú ý là các địa phương đã phát huy tốt vai trò của các đoàn thể. Nhiều mô hình sáng tạo tiếp tục được nhân rộng. Điển hình như: Hội Liên hiệp Phụ nữ với các mô hình “Phụ nữ nói không với túi nilon, sản phẩm nhựa dùng một lần”, “Gia đình không rác thải”, “Gia đình 5 không, 3 sạch”; Hội Nông dân triển khai mô hình “Nông dân với công tác bảo vệ môi trường”; Đoàn Thanh niên tổ chức “Chợ dân sinh xanh giảm thiểu rác thải nhựa”, thu gom pin cũ, rác điện tử, thi làm đồ tái chế, vẽ tranh tuyên truyền bảo vệ môi trường…

Từ những việc làm cụ thể, thiết thực, công tác bảo vệ môi trường ở các địa phương đã đi vào chiều sâu, từng bước hình thành thói quen, nếp sống văn minh, tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu xây dựng các khu dân cư xanh - sạch - đẹp - đáng sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh trong giai đoạn mới.

Tác nhân gây ô nhiễm môi trường

BẮC NINH - Không chỉ gây hại cho sức khỏe con người, toàn bộ vòng đời của thuốc lá, từ canh tác, chế biến đến tiêu thụ và thải bỏ tàn dư đang tạo ra những gánh nặng lớn cho môi trường. Tàn thuốc, khí độc và hóa chất sản xuất âm thầm làm suy thoái đất, gây ô nhiễm nước, không khí và đe dọa hệ sinh thái.

Những giải pháp trọng tâm phát triển nông nghiệp, bảo vệ môi trường bền vững

BẮC NINH - Cách đây 80 năm (ngày 14/11/1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập Bộ Canh nông với nhiệm vụ chăm lo chỉ đạo phát triển nền nông, lâm nghiệp nước nhà. Năm 1995, Bộ Canh nông được đổi tên thành Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. 

Xây dựng công sở xanh - sạch - đẹp: Tạo môi trường làm việc văn minh

BẮC NINH - Phong trào xây dựng đơn vị xanh - sạch - đẹp đang được triển khai rộng khắp tại các cơ quan, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Không chỉ tạo cảnh quan văn minh, thân thiện, những không gian làm việc xanh còn góp phần nâng cao hiệu quả công việc, lan tỏa ý thức bảo vệ môi trường và nếp sống đẹp trong cộng đồng.