Để có đất trồng rừng kinh tế, nhiều hộ dân đã tự ý phát vén rừng tự nhiên được giao quản lý. Ảnh: Hiện trường vụ phá rừng tại xã Hữu Sản (Sơn Động).

Phá rừng để... trồng rừng

Theo thống kê của Chi cục Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và PTNT), từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh xảy ra 35 vụ vi phạm pháp luật về quản lý và bảo vệ rừng. Đặc biệt, trong tháng 4, xảy ra 14 vụ, trong đó có 5 vụ phát rừng trái phép với diện tích 7,48 ha. Tại huyện Lục Ngạn, tình trạng này diễn ra phổ biến tại các xã: Đèo Gia, Phong Minh. Cụ thể, trong tháng 3, tại thôn Cống Luộc (xã Đèo Gia) xảy ra vụ phá rừng với diện tích 0,52ha. Còn tại huyện Sơn Động, 4 tháng đầu năm xảy ra 6 vụ phá rừng, tổng diện tích 5,8ha. Các vụ việc này đều bị xử lý hành chính hoặc đang trong giai đoạn củng cố hồ sơ để khởi tố nhưng tình trạng vi phạm vẫn tiếp diễn, nhất là tại các xã: Dương Hưu, Thạch Sơn, Phúc Thắng, Hữu Sản.

Ông Từ Quốc Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: “Phát, phá rừng tự nhiên xảy ra ngay sau Tết Nguyên đán bởi bắt đầu bước vào cao điểm mùa trồng rừng”. Thực tế, hầu hết các trường hợp vi phạm đều nhận thức được đó là hành động sai trái song vì thiếu đất sản xuất, trong khi trồng rừng kinh tế mang lại hiệu quả cao nên cố tình thực hiện. Đơn cử như trường hợp bà Nguyễn Thị Lan (SN 1963), trú tại thôn Sản 3, xã Hữu Sản (Sơn Động). Dù gia đình đã ký cam kết không đốt, phá rừng; không chuyển đổi rừng tự nhiên trái pháp luật song trước mùa trồng rừng năm nay đã tự ý phát vén hơn 0,6 ha. Hay ông Nguyễn Văn Luận, thôn Bán, xã Dương Hưu (Sơn Động) vì lợi riêng, cùng các con phá 1,7ha rừng tự nhiên mà bao năm chung tay gìn giữ. Lý giải về việc này với cơ quan chức năng, ông Luận cho rằng, rừng tự nhiên nghèo kiệt không mang lại giá trị nên phá, dọn hiện trường để trồng keo.

Điều tra, xử lý nghiêm vi phạm

Dịp nghỉ lễ 30-4 và 1-5 này, chúng tôi yêu cầu các đơn vị bố trí trực 100% quân số, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vụ việc. Tùy vào điều kiện, các trạm kiểm lâm địa bàn bố trí, sắp xếp cho cán bộ nghỉ luân phiên trước hoặc sau kỳ nghỉ". Ông Từ Quốc Huy, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh.

Sau khi có Nghị quyết 249 của BTV Tỉnh ủy về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để giữ rừng tự nhiên. Với vai trò nòng cốt, cán bộ kiểm lâm tăng cường bám cơ sở, thực hiện các biện pháp giữ rừng. Nhờ đó, nhiều trường hợp bị phát hiện, xử phạt hành chính, thậm chí đưa ra truy tố trước pháp luật.

Mới đây, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Lục Nam ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Hải Đăng và Nguyễn Thị Hường, cùng trú tại thị trấn Đồi Ngô (Lục Nam) về hành vi hủy hoại rừng. Tương tự, Hạt Kiểm lâm huyện Lục Ngạn cũng ra quyết định khởi tố vụ án liên quan đến hành vi mở đường vào rừng phòng hộ Cấm Sơn trên địa bàn xã Phong Minh (Lục Ngạn), chuyển hồ sơ sang Công an huyện để mở rộng điều tra, làm rõ các đối tượng liên quan... Tuy nhiên, tất cả những biện pháp mang tính răn đe này dường như vẫn chưa đủ “nặng” so với lợi ích từ trồng rừng kinh tế mang lại nên rừng vẫn “chảy máu” ở một số địa phương.

Để ngăn chặn tình trạng này, mới đây, tại hội nghị thường kỳ tháng 4 của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Linh yêu cầu các địa phương tập trung điều tra, kiên quyết đưa các vụ việc đủ điều kiện ra truy tố; không cho người dân trồng rừng mới trên diện tích vừa phá. Thực hiện chỉ đạo này, UBND huyện Lục Ngạn yêu cầu, người đứng đầu các địa phương nghiêm túc rút kinh nghiệm, chấn chỉnh thực hiện nghiêm chỉ đạo của cấp trên về bảo vệ rừng.

Tương tự, cùng với kiểm điểm trách nhiệm đối với Chủ tịch UBND các xã: Dương Hưu, Hữu Sản, Thạch Sơn, Chủ tịch UBND huyện Sơn Động yêu cầu Hạt Kiểm lâm phối hợp với Công an huyện điều tra, làm rõ vụ phá 1,7 ha rừng tại thôn Bán (xã Dương Hưu). Ông Hoàng Văn Nguyên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Sơn Động nói: “Bên cạnh những giải pháp cứng như kiểm tra, xử lý vi phạm, chúng tôi đang thí điểm trồng nấm lim xanh dưới tán rừng tự nhiên; đưa cây măng tre vào trồng tại một số khu rừng... Nếu thành công sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế rừng, khi đó người dân sẽ yên tâm giữ rừng".

Sỹ Quyết