Người dân xã Xuân Hương (Lạng Giang) tiêm phòng dại cho chó.

Bệnh dại là bệnh nhiễm vi rút cấp tính của hệ thống thần kinh T.Ư từ chó, mèo lây sang người bởi nước bọt. Khi đã lên cơn dại, kể cả động vật và con người đều tử vong. Mặc dù vậy, việc phòng, chống bệnh dại trên người và vật nuôi vẫn chưa được người dân chú trọng.

Ví như vừa qua tại thị trấn Cao Thượng (Tân Yên), chị Ngô Thị Tuyến, 33 tuổi đã tử vong do bị chó dại cắn. Anh Nguyễn Văn Long, chồng chị kể lại chuyện buồn, trong lúc bắt chó làm thịt, chị Tuyến không may bị cắn vào chân phải. Vết thương nông, chảy ít máu nên chị chỉ rửa vết cắn bằng nước sạch mà không tiêm vắc-xin phòng bệnh dại, vì vậy chị phát bệnh và mất vào đầu tháng 3 vừa qua.

Được biết, năm 2017, Bắc Giang là một trong những địa phương có tỷ lệ người chết vì bệnh dại lớn nhất cả nước với 8 trường hợp tử vong. Nguyên nhân là do người dân không tiêm phòng cho vật nuôi và khi bị chó, mèo cắn không tiêm phòng vắc-xin dại trên người. Ngoài yếu tố trên thì hiện nay do chính quyền cơ sở chưa có biện pháp mạnh, xử phạt nghiêm đối tượng không tiêm phòng chó, mèo theo quy định.

Thông tin từ Chi cục Chăn nuôi và Thú y (Sở Nông nghiệp và PTNT), hiện nay, tổng đàn chó, mèo toàn tỉnh khoảng 200 nghìn con. Đến thời điểm này, tỷ lệ tiêm phòng mới đạt khoảng 40% kế hoạch. Hiện nhiều huyện vẫn có tỷ lệ tiêm đạt thấp. Ví như huyện Yên Thế mới đạt gần 2% (vì địa phương thường tổ chức tiêm đại trà vào những tháng cuối năm), các huyện: Hiệp Hòa, Việt Yên, Yên Dũng (khoảng 50%).

Năm nay, số lượng đăng ký vắc-xin tiêm phòng dại cho đàn vật nuôi ở các huyện: Lạng Giang, Sơn Động, Lục Ngạn giảm so với năm trước từ 1-3 nghìn liều/huyện. Chi cục Chăn nuôi và Thú y đang đôn đốc các địa phương rà soát lại số lượng vật nuôi chưa tiêm phòng để bảo đảm phòng, chống bệnh dại hiệu quả”. Ông Hoàng Văn Dư, Trưởng phòng Quản lý dịch bệnh (Chi cục Chăn nuôi và Thú y)

Theo ông Hoàng Văn Dư, Trưởng phòng Quản lý Dịch bệnh (Chi cục Chăn nuôi và Thú y), người bị chó, mèo cắn sau khi phát bệnh từ 1-2 ngày sẽ tử vong. Bệnh vẫn có thể cứu chữa được nếu tiêm phòng sớm sau khi bị vật nuôi cắn. Hằng năm, Chi cục phối hợp cùng các cấp chính quyền địa phương tuyên truyền cho người dân hiểu về tác hại, nguy cơ của bệnh dại và vận động bà con thực hiện tiêm phòng đầy đủ cho đàn vật nuôi. Tuy nhiên, công tác này vẫn còn gặp khó do nhiều người không hợp tác. Ông Nguyễn Văn Doanh, Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Hải (Lục Ngạn) nói: “Khi thông báo để bà con tự nguyện đăng ký tiêm phòng thì đàn chó, mèo cả xã là 200 con. Thế nhưng, sau đó lãnh đạo các thôn, bản vào từng nhà dân nắm bắt, thống kê lại số lượng thì lượng chó, mèo lại tăng lên gần 100 con. Bởi vậy, xã phải giám sát, tuyên truyền để các hộ tiêm bổ sung".

Ông Hoàng Văn Dư cũng cho biết, trước diễn biến bệnh dại trên đàn vật nuôi diễn ra khá phức tạp, năm nay, UBND tỉnh bắt đầu hỗ trợ kinh phí theo đề án “Khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại động vật giai đoạn 2018-2020”. Tỉnh trích kinh phí từ 1-2 tỷ đồng/năm hỗ trợ vắc-xin cho bà con. Hiện Chi cục đã cấp vật tư cho các huyện, TP theo đúng kế hoạch; đồng thời đôn đốc các địa phương hoàn thành tiêm phòng dại trong tháng 6. Đi đôi với biện pháp trên, các địa phương cần tăng cường giám sát, phát hiện vật nuôi mắc bệnh để tiêu hủy kịp thời. Điều quan trọng nhất là tuyên truyền nâng cao nhận thức để các hộ chủ động khai báo và tiêm phòng đàn vật nuôi; tiêm vắc-xin phòng dại cho người ngay khi bị chó, mèo cắn. Chính quyền cơ sở lập sổ quản lý theo dõi chó, mèo và xử phạt nghiêm đối với hộ vi phạm.

Kinh nghiệm quản lý đàn chó, mèo tại TP Bắc Giang cho thấy bước đầu mang lại hiệu quả. Đến nay, TP lập được hơn 5 nghìn sổ theo dõi đàn chó, mèo. Sổ ghi rõ số lượng, đặc điểm, màu lông, tình trạng sức khỏe, lịch tham gia tiêm phòng… để thuận tiện trong việc quản lý số lượng, xử phạt các hộ dân không thực hiện theo quy định. Ngoài lập sổ theo dõi các xã, phường còn thường xuyên tuyên truyền, vận động hộ nuôi chó, mèo không được thả rông; khi cho vật nuôi ra ngoài phải đeo rọ mõm.

Hoàng Phương