Công nhân Công ty TNHH Vệ sinh môi trường Bích Ngọc, thị trấn Đồi Ngô (Lục Nam) xử lý rác thải.

7/10 huyện, TP chưa thu đúng quy định

Nghị quyết số 10/2014/NQ-HĐND của HĐND tỉnh quy định về mức thu phí, lệ phí, trong đó có phí vệ sinh đã hết hiệu lực. Cuối năm ngoái, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 43 quy định cụ thể về giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý rác. Điểm mới là xác định đơn giá dịch vụ cụ thể đối với các tổ chức, hộ dân (tính theo đầu người) và hộ kinh doanh. Mức thu được điều chỉnh tăng từ 2,5 đến hơn 3 lần so với mức phí, lệ phí trước đây. Theo đó, các xã, phường, thị trấn có trách nhiệm tổ chức thu, quản lý, sử dụng tiền trả cho đơn vị cung ứng dịch vụ thu gom, phần còn lại nộp vào ngân sách huyện để trả cho đơn vị vận chuyển, xử lý rác.

Nhằm tổ chức thu hiệu quả, UBND tỉnh yêu cầu các huyện, TP khẩn trương chỉ đạo cấp xã xây dựng phương án giá cụ thể theo khung giá của tỉnh ban hành để phê duyệt làm căn cứ thực hiện. Đồng thời tập trung tuyên truyền, phổ biến đơn giá mới để các cơ quan, đơn vị, hộ gia đình hiểu rõ, chấp hành nghiêm. Quy định là vậy nhưng đến nay, tiến độ thực hiện của 7 huyện: Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động, Việt Yên, Yên Dũng, Yên Thế, Tân Yên rất chậm. Những địa phương này vẫn chưa hoàn thành phê duyệt mức thu ở các xã, thị trấn. Nhiều nơi vẫn thu phí vệ sinh theo Nghị quyết số 10/2014/NQ-HĐND là sai vì quy định này đã hết hiệu lực. Ví như huyện Lục Nam mới phê duyệt phương án giá cho 12/27 xã, thị trấn; huyện Lục Ngạn 23/30 xã, thị trấn.

Còn tại các huyện Lạng Giang, Hiệp Hòa và TP Bắc Giang, mặc dù đã phê duyệt phương án giá song quá trình triển khai thu vướng mắc, kết quả thấp. Theo ông Lê Anh Huy, Phó trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) huyện Lạng Giang, trong tháng 5, toàn huyện mới có 5/24 xã, thị trấn triển khai thu gồm: Nghĩa Hòa, Phi Mô, Thái Đào, Nghĩa Hưng và thị trấn Kép nhưng chỉ đạt 25% đến hơn 50% kế hoạch. Đơn cử tại xã Phi Mô, gần hết tháng 5, xã thu hơn 6,3/hơn 50 triệu đồng. Thị trấn Kép có số thu cao nhất cũng chỉ đạt 20 triệu đồng. Tương tự, trong tháng 4, huyện Hiệp Hòa có duy nhất thị trấn Thắng thu theo đơn giá mới. Các xã còn lại bắt đầu thu trong tháng 5, kết quả chỉ đạt 10-30%, thậm chí nhiều xã chưa thực hiện như: Châu Minh, Lương Phong, Hoàng Thanh.

Hướng dẫn tháo gỡ vướng mắc

Trong tháng 5, Sở tập trung đôn đốc các địa phương hoàn thành phê duyệt phương án giá dịch vụ cho tất cả các xã, thị trấn để làm căn cứ thu. Địa phương làm chậm, Sở sẽ báo cáo UBND tỉnh có biện pháp chỉ đạo, xử lý theo quy định, thậm chí đề xuất phê bình người đứng đầu”. Ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở TN&MT

Việc UBND một số huyện chậm phê duyệt phương án giá dịch vụ về rác là do nhiều xã, thị trấn chưa rà soát, phân loại để xây dựng chính xác và phù hợp mức thu cho từng đối tượng. Có nơi còn chậm chỉ đạo thực hiện, chưa tổ chức họp dân lấy ý kiến xây dựng phương án. Đại diện lãnh đạo xã Nghĩa Phương (Lục Nam) cho rằng, hiện nay xã chưa hoàn thiện phương án giá là do người dân ở thôn Dùm không đồng tình với mức thu xã đưa ra là 19 nghìn đồng/hộ/tháng như thôn khác. Bởi thôn này chỉ cách bãi rác gần 1 km nên công vận chuyển ít, trong khi các thôn còn lại cách 6-8 km. Trong tháng 6, xã chỉ đạo thôn Dùm tổ chức họp dân, dự kiến sẽ điều chỉnh giảm mức thu dịch vụ rác xuống 9 nghìn đồng/hộ/tháng. Ngoài lý do trên, huyện Lục Nam còn chậm chỉ đạo các xã xây dựng phương án giá. Đầu tháng 4 năm nay, địa phương mới có văn bản yêu cầu các xã, thị trấn thực hiện...

Cũng như phản ánh của lãnh đạo một số địa phương, ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch UBND huyện Lục Ngạn cho biết: “Hiện Lục Ngạn còn 7 xã chưa hoàn thiện phương án giá vì các đơn vị này thực hiện không đúng hướng dẫn của cơ quan chức năng, đưa mức thu chưa chính xác, thậm chí còn sai sót trong thống kê số hộ, phải điều chỉnh nhiều lần. Huyện đang giao phòng chuyên môn tập trung hướng dẫn các xã khẩn trương hoàn thiện trong tháng 5 để phê duyệt làm căn cứ thực hiện”.

Đối với các xã đã có phương án được duyệt nhưng thực hiện khó khăn vì người dân cho rằng mức thu cao hơn nhiều so với trước đây, không nộp đúng, đủ số tiền dịch vụ theo quy định, có hộ không chấp hành. Tại huyện Hiệp Hòa, Lạng Giang, hộ có hơn 3 người ở thị trấn thu từ 50-54 nghìn đồng với dịch vụ chôn lấp và 50-73 nghìn đồng/tháng khi đốt; hộ kinh doanh nhỏ là 145 nghìn đồng/tháng, cao gấp gần 3 lần. Ông Nguyễn Văn Hòa, khu I, thị trấn Kép cho biết, gia đình ông chỉ bán hàng tạp hóa nhỏ, lượng rác xả rất ít nên trước mắt trả 50 nghìn đồng/tháng. Không những vậy, theo đại diện lãnh đạo các xã Hương Sơn, Yên Mỹ, Dương Đức (Lạng Giang), vì địa phương chưa có bãi rác, dịch vụ thu gom, xử lý còn hạn chế, nhiều hộ không đồng thuận đóng tiền mà tự xử lý tại vườn nhà. Ở TP Bắc Giang, một số nhà có nhiều sổ hộ khẩu, các thành viên ở chung không nhất trí với giá dịch vụ thu gom rác theo số lượng sổ hộ khẩu.

Trước thực trạng trên, để tổ chức tốt hoạt động thu tiền dịch vụ rác, ông Vũ Văn Tưởng, Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết, trong tháng 5, Sở tập trung đôn đốc các huyện hoàn thành phê duyệt phương án giá dịch vụ cho tất cả các xã, thị trấn để làm căn cứ thu. Địa phương làm chậm, Sở sẽ báo cáo UBND tỉnh có biện pháp chỉ đạo, xử lý theo quy định, thậm chí đề xuất phê bình người đứng đầu. Sở đề nghị các huyện, TP tăng cường tuyên truyền để người dân nộp đúng, đủ tiền theo đơn giá nhằm duy trì hiệu quả hoạt động thu gom, vận chuyển xử lý rác thải; kịp thời chấn chỉnh các xã, thị trấn đang thu sai theo quy định cũ.

Cùng với các giải pháp trên, nhiều ý kiến cho rằng các huyện, TP cần sớm hướng dẫn các xã xây dựng phương án giá, cùng với cơ sở tháo gỡ những vướng mắc phát sinh; bố trí kinh phí xây dựng mới và cải tạo bãi tập kết rác, vận hành hiệu quả các lò đốt và chôn lấp bảo đảm vệ sinh, đủ sức chứa, ngày càng thực hiện tốt dịch vụ này khi người dân đã trả tiền. Đối với một số nhà có nhiều sổ hộ khẩu, đề xuất áp dụng tính cho một hộ và thu ở mức cao nhất.

Minh Linh