Từ đầu năm 2019 đến nay, Phòng Tư pháp huyện Tân Yên (Bắc Giang) giải quyết ba trường hợp khai sinh có yếu tố nước ngoài. Số lượng tuy ít nhưng công chức làm công tác hộ tịch vẫn gặp một số vướng mắc. 

Công chức Tư pháp-Hộ tịch xã Cao Thượng (Tân Yên) hướng dẫn công dân hoàn tất thủ tục đăng ký kết hôn.

Ông Nguyễn Văn Huy, Phó trưởng Phòng Tư pháp cho hay, để cụ thể hóa Luật Hộ tịch, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành quyết định quy định thời hạn giải quyết thủ tục hành chính khai sinh, khai tử có yếu tố nước ngoài là một ngày. Tuy nhiên, thời gian đó ngắn, chưa phù hợp với thực tiễn. 

Theo quy trình, bộ phận tiếp nhận và trả kết quả hiện đại của UBND huyện nhận hồ sơ sau đó chuyển cho Phòng Tư pháp huyện thẩm định, in giấy khai sinh hoặc khai tử. Tiếp đó, các giấy tờ được chuyển cho Văn phòng HĐND-UBND huyện thẩm định lại, cuối cùng lãnh đạo UBND huyện xem xét, ký. 

Như mới đây, chị Nguyễn Thị Oanh (có chồng mang quốc tịch Trung Quốc) ở thôn Giếng, xã Song Vân đến Phòng Tư pháp huyện khai sinh cho con. Việc trình hồ sơ, giấy tờ qua nhiều khâu nên phải sang ngày thứ hai, chị Oanh mới nhận được giấy khai sinh quốc tịch Việt Nam cho con trai.

Đối với việc kết hôn có yếu tố nước ngoài, thủ tục cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cũng gặp không ít khó khăn. Nhất là những trường hợp đã từng kết hôn ở nước ngoài sau đó ly hôn và về Việt Nam kết hôn lần nữa. Bởi chưa có đầy đủ thông tin để xác minh giấy tờ công dân mang đến có phải do cơ quan thẩm quyền ở nước ngoài cấp hay không nên cán bộ chuyên môn còn lúng túng.

Năm 2018, phường Trần Phú (TP Bắc Giang) đăng ký khai sinh lại cho 151 trường hợp, nhiều hơn năm trước 79 trường hợp. Ở huyện Tân Yên, một số xã có lượng công dân đi khai sinh lại cao như xã Ngọc Vân hơn 800 trường hợp, xã Phúc Sơn gần 300 người, xã Song Vân hơn 260 người... 

Phần lớn, công dân đăng ký khai sinh lại tuổi đã cao, không nhớ ngày, tháng sinh hoặc thông tin trong giấy khai sinh không đồng nhất với những giấy tờ khác. Công chức Tư pháp-Hộ tịch phải yêu cầu công dân trình bày các giấy tờ liên quan, viết bản cam kết nên tốn nhiều thời gian và dễ xảy ra sai sót. 

Bên cạnh đó, một số trường hợp còn chưa được quy định rõ trong Luật như: Người yêu cầu đăng ký lại khai sinh không có giấy tờ xác định thông tin và mối quan hệ cha, mẹ đẻ; bản chính giấy khai sinh quá cũ, rách, nát... khiến công chức Tư pháp-Hộ tịch không có căn cứ để thực hiện.

Sau hơn 3 năm triển khai, Luật Hộ tịch còn tồn tại một số vướng mắc khác, cụ thể như: Luật quy định người có trách nhiệm đi đăng ký khai tử nộp tờ khai theo mẫu quy định và giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay thế. Tuy nhiên, Bộ Y tế chưa có văn bản quy định mẫu giấy báo tử gây khó khăn, lúng túng cho công chức tiếp nhận. 

Chị Nguyễn Thị Minh, công chức Tư pháp-Hộ tịch phường Trần Phú (TP Bắc Giang) chia sẻ: “Chúng tôi vừa phải nhập dữ liệu vào phần mềm một cửa điện tử, sổ một cửa, vừa phải nhập những dữ liệu đó vào phần mềm đăng ký và quản lý hộ tịch, sổ hộ tịch. Trong khi,nhân lực có hạn, kiêm nhiệm nhiều việc. Hy vọng cơ quan cấp trên có biện pháp để tiết kiệm giảm tải cho cán bộ tại cơ sở”.

Ông Đỗ Xuân Vang, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Bắc Giang cho biết, qua nhiều đợt kiểm tra, đánh giá, Sở nhận định nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên do thực tiễn phát sinh nhiều vấn đề chưa quy định rõ trong Luật. Lãnh đạo một số cơ quan, đơn vị chưa quyết liệt trong chỉ đạo, bảo đảm thời gian giải quyết các thủ tục hành chính. 

Hiện toàn tỉnh mới có 202/230 xã, phường, thị trấn bố trí được máy tính riêng cho công chức Tư pháp-Hộ tịch. Khi giải quyết các yêu cầu đăng ký hộ tịch, công chức làm chuyên môn phải nghiên cứu nhiều văn bản quy phạm pháp luật, trong khi đó các văn bản này thường xuyên thay đổi. Ngoài ra, còn do nhận thức về quyền và nghĩa vụ đăng ký hộ tịch của một bộ phận người dân còn hạn chế.

Nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về đăng ký và quản lý hộ tịch, bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước và đáp ứng tốt nhất nhu cầu cho công dân, Sở Tư pháp đã đề xuất, kiến nghị Bộ Tư pháp nghiên cứu sửa đổi, bổ sung một số nội dung trong Luật Hộ tịch và các văn bản liên quan. 

Phối hợp với các bộ, ngành liên quan (Bộ Công an, Bộ Y tế...) thực hiện đúng, thống nhất các quy định của pháp luật về hộ tịch. Sở Tư pháp cũng tăng cường tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ về đăng ký, quản lý hộ tịch cho đội ngũ công chức cấp huyện, xã. Đồng thời, cơ quan tư pháp các cấp tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức cho công dân về vấn đề hộ tịch .

Mạc Yến

Thi hành Luật Hộ tịch: Tạo thuận lợi cho người dân

(BGĐT) - Luật Hộ tịch năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2016. Sau thời gian triển khai, thực hiện, các quy định mới trong Luật mang lại thuận lợi cho người dân Bắc Giang.