Bắc Ninh
Tiếng trống ngũ lôi
Làng Xuân Thư ngay bờ sông Cầu, có lệ hội vật hằng năm nhưng chỉ các trai trong các giáp giao lưu. Cha Liên là người mê sới vật. Ông tuổi đã cao, không tham gia vào sới vật mà chỉ mở sới cho các con cháu trong làng đến tập luyện.
 |
|
Minh họa: Đình Tân. |
Khu vườn gần ao, ông cụ san phẳng, đóng mấy cái cọc rồi quây dây thừng để làm sới. Cha Liên chơi thân với đô Thế, đô Lang, đô Nhị… những tay vật sừng sỏ của làng. Từ mấy tuần trăng này, tối nào họ cũng sang nhà bàn chuyện tổ chức hội vật với cha Liên. Phải có một đội vật trẻ. Chú Nhị lo đội vật của làng năm nay còn non kinh nghiệm. Họ bàn với cha Liên mời thầy ở bên Yên Nội về luyện cho các đô vật trẻ trong làng.
Liên ngồi băm bèo ở sân, sương lành lạnh. Liên gắng làm cho hết việc nhà, mấy đứa bạn trong xóm hẹn nhau sang nhà Hòa in hoa trên khăn để thêu. Liên thích nhất mẫu hoa sen, có hai bông, một bông cao, một bông thấp tượng trưng cho đôi lứa.
Liên đã thêu xong hai bông sen đó ở góc khăn, còn cái lá sen phải chờ buổi chợ phiên, người bến dưới mạn Bắc Ninh mới mang hàng chỉ xanh đến. Rồi khăn cũng thêu xong hoa, xong lá. Liên nghĩ đến chàng trai mà mình sẽ tặng khăn. Là ai nhỉ? Người ấy ra làm sao, Liên còn chưa tưởng tượng được. Liên là em út trong năm chị em gái. Cha thương nhất cô út nên còn chần chừ chưa muốn nhận lời mai mối đám nào ở những làng xung quanh.
Hội xuân năm nay, cụ cũng nhủ sẽ kén rể trong đám đô vật mấy làng, xã trong vùng. Ý tứ của cụ được bộc lộ trong câu chuyện vui với mấy người bạn già, mọi người ủng hộ ý cụ lắm. Họ bàn xuôi tính ngược, cuối cùng đã thuận ý mời được đô Nam - một chàng trai có tiếng trong các sới vật ở Nội Yên bên mạn sông Hồng về luyện cho đám trai trẻ trong làng.
Năm ấy, trên bến sông Cầu đông vui lạ thường. Người đi chợ Tết cứ ngược xuôi hết bến chính đến bến phụ. Cây cối vào cuối mùa đông, đáng ra phải khô cằn thế mà cứ phơi phới xanh tươi. Từ ngày đón đô Nam về luyện cho hơn chục trai làng Xuân Thư, không khí trong làng khác hẳn. Trời rét như cắt thế mà mấy tay đô vật cứ cởi trần vật nhau lấm lem cả người, lúc thì trên bãi ruộng, lúc trên sân đình. Để rèn sức khỏe, đám đô vật ngày ngày đi gặt, gánh lúa về cho bà con. Mỗi gia đình trong làng lại góp thóc nuôi quân tập luyện. Đồng lúa vào vụ thu hoạch như rộn ràng hơn bởi tiếng trêu ghẹo của đám con trai con gái trên đồng. Mấy tay đô vật choai choai cũng đã liếc mắt với mấy đứa con gái. Một bữa, chúng nhìn thấy đô Nam gánh lúa đi nhẹ tênh tênh đằng trước, cô Liên xách cái giành tích đi sau, bóng dáng họ thấp thoáng trên những thửa ruộng thơm mùi cỏ mật. Thế là bọn chúng chế cô Liên và anh Nam…
Hội làng năm nay mở to hơn mọi năm. Tiếng trống hội dồn dập trên sân đình. Trên bãi đất rộng, các chị em phụ nữ ở làng quây cót thành bếp nấu nướng. Bên bến sông, bọn trẻ con chạy nhộn cả lên, hết ra bờ sông xem làm thịt lợn, chạy vào khu bếp um tùm khói, rồi lại chạy ra bãi đất trước cửa đình xem người lớn làm sân vật… Làng đăng cai phải làm cho ra trò. Xuân Thư vốn có tiếng giàu có trù phú từ trước đến nay, hội là hội to, chiêu đãi các làng kết chạ bên sông Cầu, mời khách các vùng đến thi vật ba ngày.
Mấy hôm nay, cô Liên và đô Nam có nhiều thời gian gần nhau hơn. Cô đã trao cho đô Nam chiếc khăn tay thêu hai bông sen. Họ hẹn ước bên bến sông dưới cây gạo già. Đêm ấy, mưa thật to...
Tiếng trống ngũ lôi tưng bừng giục những đô vật ra các thế đánh. Bắt đầu vào mỗi hiệp, các đô vào thi càng hăng hơn. Người xem càng háo hức. Các keo lần lượt kết thúc. Tiếng hò reo khi đội của đô Nam vật trắng bụng đối phương. Năm ấy, đội vật làng Xuân Thư về nhất.
Ánh mắt của cô Liên lóng lánh niềm vui lạ thường. Cô Liên và đô Nam bịn rịn chia tay nhau bên bến sông. Nam hẹn một tháng sau sẽ trở lại mang cơi trầu đến xin thầy mẹ nên duyên cùng Liên.
Một tháng trôi qua, Liên nóng lòng đợi người yêu. Hai tháng trôi qua. Liên ra bờ sông Cầu ngóng về dòng mạn dưới. Mỗi bóng con thuyền thấp thoáng xuất hiện lại làm Liên giật mình, ngỡ tưởng người mình mong đang đến. Mỗi lần đến bến sông, Liên lại sờ lên bụng. Cái bụng ngày một như căng đầy.
Khi cái bụng rõ mồn một trông thấy, Liên nức nở nói với thầy u là chót yêu Nam. Đã hứa với nhau như đinh đóng cột mà sao không thấy anh trở lại.
Ông cụ ra chiều suy nghĩ. Ngày hôm sau, ông sai hai chú xuôi sông tìm đến nhà của đô Nam. Ba tháng trước, Nam đã nhập ngũ. Biết tin con trai có bạn gái, bà cụ - mẹ đẻ Nam ra chiều không vui. Bà vẫn giữ lễ nghĩa nhưng nói thờ ơ:
- Thằng cả Nam nó đã có đám ở trong làng. Làm sao mà nó dám cả gan làm vậy. Giờ nó đã ra chiến trường, con dâu tôi sẽ chăm sóc tôi, còn chuyện thiên hạ, tôi đâu có biết được…
Liên khóc ngất nhưng vẫn quyết giữ lại đứa con. Trong linh cảm của Liên, Nam không phản bội cô. Vì chiến tranh, vì nghĩa vụ với quê hương anh phải lên đường. Rồi anh sẽ trở về.
Sau ngày hội làng tưng bừng ấy, tất cả dân làng cuốn vào cuộc kháng chiến vì miền Nam ruột thịt để tăng gia sản xuất, góp gạo nuôi quân.
Từ ngày nhà có thêm tiếng trẻ con, lúc đầu ông cụ khó chịu nhưng dần dà thằng bé cứ quấn lấy ông ngoại. Mẹ nó thì luôn miệng nói: Bố con đi đánh giặc, hết chiến tranh bố sẽ về. Cậu bé càng lớn càng giống đô Nam. Giống lắm. Nhất là cái trán, nhô cao, dô ra trông vừa bướng bỉnh vừa thông minh.
11 tuổi, thằng bé mê vật. Nó thường xuyên bỏ trâu trên bãi, thách đấu vật với mấy thằng chạc tuổi cùng làng hoặc làng bên. Đấu vật chỉ là trò chơi trẻ con của mấy thằng bé chăn trâu. Mỗi lần nghe mấy bà già trong xóm kể về một hội vật của làng ngày trước, mắt thằng bé lại sáng lên. Nó mơ ước, chiến tranh qua đi, bố sẽ trở về dạy cho nó những ngón vật hay nhất.
Năm 1975, tiếng loa trên cây gạo bờ sông phát đi thông tin giải phóng miền Nam. Liên đang băm rau lợn trong sân, bỗng bỏ cả đấy, chạy băng băng lên triền đê lộng gió. Liên của ngày hôm nay ngoài ba mươi tuổi. Cô cứ ở vậy nuôi con chờ người nơi xa. Liên hướng mắt vào dòng nước phía dưới. Một chiếc thuyền của ngày xưa không biết bao giờ mới trở lại. Trong lòng Liên vừa vui lại thoáng nỗi buồn.
Sau ngày ấy, có một bà lão đến nhà Liên, mong nhận cháu nội. Đi cùng bà có vài người họ hàng. Bà mang theo giấy chứng tử của con trai. Thằng Tĩnh nhìn bức ảnh của người cha rạng ngời. Nó ôm khư khư bức ảnh, lòng chộn rộn nghe mọi người kể về người cha là đô vật nổi tiếng, là người lính anh hùng.
Bốn năm sau, Tĩnh và mẹ Liên về chịu tang bà nội. Làng quê nơi ấy xa dần trong ký ức của mẹ con Liên. Tĩnh được công nhận là con liệt sĩ. Tĩnh đi học đại học Bách khoa.
Hễ đến mùa trẩy hội, bà Liên lại bồi hồi trước tiếng trống vào sới vật. Những năm khó khăn, làng chỉ tổ chức thi đấu trong xóm, trong làng. Tĩnh đúng là con nhà nòi. Ông ngoại đã già lắm, chống gậy ra xem bằng được thằng cháu ngoại nó đưa những ngón vật điệu nghệ hạ đối thủ…
***
Hội năm nay của làng Xuân Thư nghe nói có một nhà tài trợ cho giải vật và câu lạc bộ vật truyền thống đến 500 triệu đồng cơ đấy. Nghe đâu là con cháu nhà cụ Hoạch. Cụ Hoạch có cô con gái có con với đô vật giỏi ở mạn Hà Tây. Thế rồi, anh chàng đi bộ đội… Câu chuyện cứ phảng phất như thế trong lời nói của dân làng.
 |
|
Minh họa: Đình Tân. |
Trên sân hội đình có một vị cao to mặc chiếc áo sơ mi màu xanh trứng sáo ngồi ở bàn ban giám khảo. Kế bên là một bà lão đẹp rạng ngời, đẫy đà, áo dài kim tuyến lóng lánh. Mỗi keo đấu, tiếng trống vào nhịp hô các đô vật bắt đầu vào trận là bà vỗ tay liên tục.
Kết thúc buổi thứ nhất của sân đấu vật, Ban tổ chức đã giới thiệu vị cao to ấy là Tổng giám đốc của một doanh nghiệp may mặc xuất khẩu ở Hà Nội. Vị Tổng giám đốc có cái tên: Trần Cầu Tĩnh lên phát biểu. Ông run run cầm lấy míc mà nói:
- Thưa các cụ trong làng, tôi là một người làng Xuân Thư, rất mê vật cổ truyền, cha tôi là một đô vật giỏi. Vì chiến tranh mắc phải hoàn cảnh éo le. Mẹ con tôi phải xa làng quê. Nay trở về, mong được góp chút sức mọn để góp vui với hội làng. Vật truyền thống là một môn thể thao thể hiện tinh thần thượng võ của cha ông ta từ xưa tới nay. Chiến tranh đã làm gián đoạn nhiều hoạt động văn hóa cổ truyền của chúng ta. Nay hòa bình, kinh tế phát triển, đời sống yên vui. Tôi mong hằng năm sẽ về dự hội làng để được thấy nhiều đô vật giỏi của làng ta thi tài…
Tiếng vỗ tay rào rào, tiếng xì xào của mấy bà, mấy chị: Con nhà bà Liên - Nam đấy.
Bà Liên cùng mấy bà bạn già thuở trước trong làng gặp lại nhau mừng trong bịn rịn. Các bà rủ nhau lên miếu bên sông thắp hương. Đường đê đã trải phẳng bê tông, gió xuân tung bay tà áo dài quý phái của bà Liên. Mấy bà bạn răng nhanh nhánh hạt na têm miếng trầu xanh mời bà Liên. Bà chỉ biết lắc đầu, không còn nhớ cách ăn trầu nữa.
Bà Liên bước từng bậc xuống bến sông xưa. Những mùa xuân đã qua cứ cồn lên theo con sóng ập òa vào bờ. Bà khe khẽ gọi tên người xưa. Tiếng trống hội, tiếng trống ngũ lôi làm tim bà thổn thức. Giá chiến tranh đừng đến!
Truyện ngắn của Thu Hà
Ý kiến bạn đọc (0)