Bắc Ninh
Thơm thảo hương vị quà quê Thổ Hà
BẮC NINH - Là làng cổ ba mặt giáp sông, không có đất canh tác nông nghiệp, người dân Thổ Hà (phường Vân Hà, tỉnh Bắc Ninh) bao đời nay sống bằng nghề buôn bán, làm gốm và làm bánh với câu nói quen thuộc "gạo chợ, nước sông". Có lẽ bởi phải đong từng cân thóc, hạt gạo từ nơi khác mà người Thổ Hà hình thành nếp sống chắt chiu, khéo léo và sáng tạo trong từng món ăn. Từ nguyên liệu chính là gạo tẻ - thứ "ngọc thực" quý giá, họ đã chế biến nên nhiều món ăn ngon nức tiếng, đậm hồn quê Kinh Bắc.
Mỗi buổi sớm, chợ quê Thổ Hà lại râm ran tiếng người qua kẻ lại. Suốt gần 30 năm nay, hằng ngày từ tờ mờ sáng, bà Phạm Thị Lan đều đặn dọn hàng bán bánh khúc tai mèo ở góc chợ quê. "Bánh khúc tai mèo" - cái tên bánh mới nghe đã gợi tò mò. Bà Lan bảo đây là cách gọi từ đời xưa các cụ truyền lại. Tay thoăn thoắt nặn bánh, hấp bánh, gói bánh cho khách, bà Lan kể: "Lớn lên tôi đã thấy ông bà nội làm bánh khúc để bán. Đây là nghề gia truyền của nhà tôi. Vỏ bánh được làm từ gạo tẻ xay nhuyễn, gạn lọc kỹ lấy bột đem thấu cùng với lá khúc, lá mướp hương đến khi bột thật dẻo mịn. Nhân bánh có 2 loại, nhân thịt trộn mộc nhĩ, nấm hương, hành khô và nhân đỗ xanh trộn mỡ, muối, hạt tiêu. Bánh hấp cách thủy chừng 5-6 phút là vừa chín tới, quét lớp mỡ mỏng để vỏ bánh mướt dẻo, không bị dính, khi ăn chấm với nước mắm chanh, tỏi ớt dậy hương thơm lừng ai cũng tấm tắc khen ngon".
 |
|
Bánh khúc tai mèo Thổ Hà thơm ngon nức tiếng. |
Một món ăn khác không thể thiếu trong thực đơn sáng của người Thổ Hà là "cháo bánh canh", còn gọi là "cháo quan họ". Nguyên liệu chính là gạo tẻ đem xay thành bột rồi thấu cho thật mịn, sau đó cán mỏng, cắt sợi và nấu cùng nước xương ninh hoặc canh cua. Bát cháo bánh canh sánh sệt, thơm nức, sợi bánh mềm dai, thêm chút tiêu, ớt, hành phi, khiến thực khách ăn một lần là nhớ mãi.
Không chỉ có quà sáng, những món ăn vặt của người Thổ Hà cũng thể hiện sự khéo léo và tinh thần tiết kiệm của người dân làng nghề. Từ những mẩu vụn khi cắt bánh đa nem, người dân Thổ Hà đem xào giòn với tỏi, sa tế để cho ra một món ăn vặt cay nồng, giòn rụm mà giới trẻ rất thích. Ngoài ra, món bánh đa nướng dừa Thổ Hà cũng mang hương vị rất đặc trưng. Bánh được tráng hai lượt, lượt đầu chỉ tráng bột gạo nguyên chất, lượt tráng thứ hai có thêm dừa nạo, lạc, vừng. Bánh tráng xong đem phơi khô rồi nướng trên than hồng đến khi vàng ruộm, hương gạo thơm quyện vị béo bùi của dừa, lạc, vừng, giòn tan nơi đầu lưỡi...
Anh Nguyễn Đức Thanh, Tổ trưởng Tổ dân phố Thổ Hà chia sẻ: "Các món ăn vặt ở quê tôi vừa ngon vừa rẻ. Thời gian gần đây, cứ vào thứ Bảy, Chủ nhật hoặc các buổi chiều hằng ngày, du khách khắp nơi, nhất là giới trẻ lại về đây rất đông, họ dạo quanh làng, tham quan đình, chùa, nhà cổ và thưởng thức các món quà quê dân dã..."
Từ đôi bàn tay cần mẫn, sáng tạo và tấm lòng thơm thảo, người dân Thổ Hà đã biến những hạt gạo bình dị thành nét đẹp ẩm thực truyền thống. Mỗi món ăn không chỉ thỏa mãn vị giác mà còn kể câu chuyện về sự tài đảm, khéo léo, nghĩa tình và niềm tự hào quê hương.
Ý kiến bạn đọc (0)