Nhờ đầu tư nuôi ong, gia đình anh Nguyễn Văn Phong (SN 1982), dân tộc Tày, thôn Non Tá, xã Thạch Sơn (Sơn Động) vươn lên thoát nghèo.

Thời điểm này, các địa phương đã hoàn thành việc rà soát hộ nghèo năm 2016. Ông có thể cho biết kết quả sơ bộ?

Thực hiện kế hoạch số 3299/KH-UBND ngày 19-10-2016 của UBND tỉnh về triển khai rà soát, thống kê hộ nghèo, cận nghèo năm 2016, với vai trò là cơ quan thường trực về giảm nghèo của tỉnh, Sở LĐ-TB&XH  chủ động phối hợp với các địa phương, chỉ đạo phòng LĐ-TB&XH các huyện, TP thực hiện từng nội dung công việc; giám sát và đôn đốc để bảo đảm tiến độ đề ra. Đến nay, theo báo cáo kết quả sơ bộ của 10 huyện, TP, năm 2016 toàn tỉnh còn hơn 52,2 nghìn hộ nghèo, chiếm 11,83% tổng số hộ, giảm 2,1% so với năm 2015 (giảm 8,5 nghìn hộ).   

Con số này phản ánh hiệu quả năm đầu tiên tỉnh thực hiện chính sách giảm nghèo theo chuẩn đa chiều. Vậy ông nhìn nhận như thế nào về kết quả này? 

Năm 2016 là năm đầu tiên tỉnh thực hiện các chính sách giảm nghèo dựa trên chuẩn mới đa chiều cho giai đoạn 2016-2020 nên gặp không ít khó khăn. Nhưng với sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh, sự vào cuộc tích cực của các địa phương và nhiều ban ngành, đoàn thể nên công tác giảm nghèo đã thu được kết quả tích cực. Nếu dựa vào số liệu sơ bộ thì tỉnh đã hoàn thành và vượt kế hoạch ban đầu đề ra là 0,1%. Nhiều xã ở các huyện Lục Ngạn, Sơn Động có tỷ lệ hộ nghèo giảm sâu từ 5 đến 6%. 

Ngoài triển khai đồng bộ và hiệu quả các chính sách giảm nghèo của Nhà nước và hỗ trợ đặc thù của tỉnh cho hộ nghèo, vùng khó khăn thì việc chuyển đổi hình thức đánh giá từ đơn chiều sang đa chiều với bộ công cụ nhận biết các tiêu chí sát thực tế đã tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân. Từ việc xác định đúng hộ nghèo, đánh giá khách quan mức sống (tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội), bảo đảm công bằng, dân chủ nên đã góp phần làm thay đổi nhận thức trong đội ngũ cán bộ cơ sở và người nghèo.

Việc áp dụng các chính sách giảm nghèo theo chuẩn đa chiều có gặp thách thức nào, thưa ông?

Cá nhân tôi cho rằng, việc tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản rất quan trọng nhưng điều này chúng ta sẽ cải thiện từng bước nhờ vào hệ thống an sinh xã hội đang dần hoàn thiện ở từng lĩnh vực, ngành, địa phương. Thách thức lớn nhất vẫn là vấn đề làm sao nâng cao thu nhập cho người dân. Cụ thể là hỗ trợ vốn để trao cơ hội, phổ biến kiến thức khoa học kỹ thuật trong sản xuất giúp người nghèo thay đổi từ nhận thức đến hành động, tự lực vươn lên thoát nghèo bền vững. 

Để khắc phục, những biện pháp nào bảo đảm đạt được yếu tố bền vững trong công tác giảm nghèo?

Yếu tố bền vững trong công tác giảm nghèo thể hiện ở việc giảm nhanh số hộ nghèo và hạn chế tái nghèo, phát sinh hộ nghèo mới. Giai đoạn tới, tỉnh tiếp tục coi giải pháp tuyên truyền, làm thay đổi nhận thức cho cán bộ, nhân dân là nhiệm vụ quan trọng. Loại trừ tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ của một bộ phận không nhỏ người nghèo. Phân bổ hợp lý các nguồn lực đầu tư từ T.Ư và ngân sách tỉnh cho vùng nghèo, hộ nghèo. 

Ưu tiên các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc thiểu số có tỷ lệ hộ nghèo cao. Đơn cử như Nghị quyết số 34/2015/NQ-HĐND của HĐND tỉnh khóa XVII hỗ trợ 36 thôn, bản đặc biệt khó khăn trên địa bàn 4 huyện: Lục Ngạn, Sơn Động, Lục Nam, Yên Thế (1 tỷ đồng/1 thôn, bản) trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2018 để xây dựng công trình giao thông, thủy lợi. 

Về phía ngành, chúng tôi sẽ chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo một phần về vốn, giống, kiến thức sản xuất, từng bước xóa bỏ cơ chế “cho không”. Từ đó, tăng trách nhiệm, nâng cao hiệu quả hỗ trợ. Đẩy mạnh hoạt động đào tạo nghề, giới thiệu việc làm cho lao động nông thôn, từng bước chuyển đổi nghề nghiệp hợp lý từ nông nghiệp sang công nghiệp, dịch vụ, tạo nguồn thu ổn định để các hộ thoát nghèo bền vững. Tạo điều kiện giúp người nghèo tiếp cận nhiều hơn với các dịch vụ xã hội cơ bản như y tế, giáo dục, thông tin, văn hóa… để nâng cao chất lượng đời sống.

Xin cảm ơn ông!

Đỗ Quyên (thực hiện)