Nghị quyết về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo của Bộ Chính trị được công bố tối 26/8. Trong đó nêu giáo dục và đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu. Tuy nhiên, giáo dục và đào tạo chưa thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bứt phá của đất nước.

Lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh khen thưởng học sinh đạt thành tích xuất sắc trong các kỳ thi khu vực và quốc tế.

Một số hạn chế là cơ hội tiếp cận giáo dục còn thấp và có sự chênh lệch giữa các vùng miền; đội ngũ nhà giáo, điều kiện cơ sở vật chất, trường lớp ở nhiều nơi không đáp ứng yêu cầu; nội dung, chương trình giáo dục còn nhiều bất cập. Ngoài ra, hiện tượng tiêu cực, bệnh hình thức trong giáo dục còn phổ biến.

Với bậc đại học, hệ thống phát triển manh mún, lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu khoa học, nhất là ở một số ngành, lĩnh vực trọng điểm.

Theo Bộ Chính trị, nguyên nhân chủ yếu là do chưa nhận thức và thực hiện quyết liệt quan điểm giáo dục và đào tạo là "quốc sách hàng đầu," là "sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân".

Bên cạnh đó, tư duy về quản lý và phát triển giáo dục chậm đổi mới, quan niệm về tự chủ và xã hội hóa giáo dục chưa phù hợp. Nguồn lực đầu tư cho giáo dục còn thấp, chính sách phân bổ và sử dụng nguồn lực chưa hiệu quả. Chế độ, chính sách với nhà giáo còn bất cập...

Trong bối cảnh thế giới có những thay đổi toàn diện, đặc biệt công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đang tái định hình nền giáo dục, mỗi quốc gia đều phải xác định lại tầm nhìn và chiến lược mới cho hệ thống giáo dục trong tương lai.

Việt Nam đang đứng trước vận hội lịch sử để phát triển bứt phá, yêu cầu xây dựng con người, nguồn nhân lực đặt ra rất quan trọng và cấp bách. Điều này đòi hỏi phải đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Từ thực tế trên, Bộ Chính trị chỉ đạo phải đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Hệ thống giáo dục Việt Nam sẽ vào top 20 thế giới vào năm 2045

Bộ Chính trị đặt mục tiêu Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới vào năm 2045.

Mục tiêu gần hơn là đến năm 2030, cả nước hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi và giáo dục bắt buộc hết THCS. Ít nhất 85% người trong độ tuổi hoàn thành cấp THPT và tương đương, đạt kết quả bước đầu về nâng cao năng lực công nghệ, trí tuệ nhân tạo và năng lực tiếng Anh.

Với bậc đại học, việc đào tạo nguồn nhân lực cần đáp ứng yêu cầu Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao.

Cụ thể, mạng lưới cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp được sắp xếp phù hợp và đầu tư nâng cấp để 100% trường đại học đạt chuẩn quốc gia, 20% được đầu tư hiện đại tương đương các nước phát triển ở châu Á.

Tỷ lệ người trong độ tuổi theo học các trình độ sau THPT đạt 50%. Tỷ lệ có trình độ cao đẳng, đại học trở lên đạt 24%. Ít nhất 35% người học các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ, trong đó có ít nhất 6.000 nghiên cứu sinh, 20.000 người học các chương trình tài năng.

Một mục tiêu khác là nâng tầm các đại học trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp của quốc gia và của các vùng; tuyển dụng ít nhất 2.000 giảng viên giỏi từ nước ngoài. Các trường cần tăng bình quân 12% mỗi năm đối với số công bố khoa học quốc tế, nguồn thu từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; 16% đối với số đăng ký sáng chế, văn bằng bảo hộ sáng chế.

Phấn đấu ít nhất 8 trường thuộc nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á, ít nhất một trường thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực vào năm 2030.

Nâng phụ cấp giáo viên, tăng mức chi cho giáo dục

Bộ Chính trị nêu cần có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho đội ngũ nhà giáo, trong đó có việc nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông lên tối thiểu 70% cho giáo viên, 30% cho nhân viên, 100% cho giáo viên ở khu vực khó khăn. Ngành giáo dục xây dựng chính sách phù hợp để huy động được người giỏi ngoài ngành tham gia giảng dạy, huấn luyện.

Giáo dục đại học phải bảo đảm quyền tự chủ đầy đủ, toàn diện cho các trường mà không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính. Việc phân bổ ngân sách nhà nước dựa trên sứ mạng, chất lượng và hiệu quả; ưu tiên đặt hàng, giao nhiệm vụ đối với các ngành, lĩnh vực trọng điểm theo kết quả đầu ra.

Chi cho giáo dục và đào tạo sẽ đạt tối thiểu 20% tổng chi ngân sách nhà nước, trong đó chi đầu tư đạt ít nhất 5% và chi cho giáo dục đại học đạt ít nhất 3%. Trong 10 năm qua, chi cho giáo dục và đào tạo chỉ ở mức 15,7-19,1%.

Bộ Chính trị cũng chỉ đạo mở rộng chính sách hỗ trợ tài chính, tín dụng ưu đãi cho người học; xây dựng đề án đào tạo tài năng, ưu tiên các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ.

Về cơ sở vật chất, ưu tiên dành quỹ đất sạch, cho phép chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất sang đất giáo dục; ưu tiên dành trụ sở cơ quan nhà nước dôi dư sau sắp xếp cho các cơ sở giáo dục. Ngoài ra, các trường học trong nước sẽ không bị thu tiền sử dụng đất, giảm tiền thuê đất, thuế đất; không áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp đối trường công lập, tư thục hoạt động không vì lợi nhuận.

Việt Nam cũng sẽ xây dựng cơ chế, chính sách đủ mạnh khuyến khích tổ chức, doanh nghiệp đầu tư phát triển giáo dục; đẩy mạnh hợp tác công tư; hợp tác, liên kết giữa các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp, nghiên cứu, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc

Trong nhóm nhiệm vụ, giải pháp, Bộ Chính trị yêu cầu tăng cường giáo dục toàn diện đức, trí, thể, mỹ, hình thành hệ giá trị con người Việt Nam thời đại mới; chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo.

Ngành giáo dục cần tăng cường giáo dục tư tưởng, truyền thống, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, giáo dục hướng nghiệp, kỹ năng mềm; tăng thời lượng các môn khoa học, công nghệ, tin học, nghệ thuật; nghiên cứu đưa kiến thức về năng lực số, trí tuệ nhân tạo vào chương trình giáo dục phổ thông.

Bộ Chính trị chỉ đạo rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông; bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc. Phấn đấu tới năm 2030, sách giáo khoa cung cấp miễn phí cho tất cả học sinh.

"Chuyển mạnh sang phương pháp giáo dục hiện đại, tích cực, tăng cường tự học, trải nghiệm sáng tạo, hướng học sinh phát huy tư duy độc lập, năng lực giải quyết vấn đề; tiếp tục đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá, bảo đảm đánh giá trung thực kết quả học tập và giảng dạy; thực hiện đồng bộ các giải pháp để khắc phục tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan", Nghị quyết nêu.

Giải thể đại học không đạt, phát triển 3-5 đại học tinh hoa

Bộ Chính trị yêu cầu khẩn trương xây dựng khung chiến lược phát triển giáo dục đại học. Triển khai sắp xếp, tái cấu trúc các trường đại học; sáp nhập, giải thể trường không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các trường đại học; nghiên cứu chuyển một số trường về địa phương quản lý.

Tới đây, các trường đại học cần được đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, xây dựng trung tâm đào tạo, nghiên cứu xuất sắc tại các trường trọng điểm, trường đào tạo giáo viên.

Bộ Chính trị cũng chỉ đạo có các cơ chế đặc thù, vượt trội để phát triển 3-5 đại học tinh hoa theo mô hình đại học nghiên cứu đẳng cấp quốc tế, đào tạo nhân tài quốc gia. Ưu tiên bố trí kinh phí nghiên cứu khoa học, nhất là nghiên cứu cơ bản gắn với đào tạo sau đại học tại các trường.

Việc quy hoạch, xây dựng các khu đô thị công nghệ cao - đại học được khuyến khích. Ngành giáo dục cũng cần thúc đẩy mạnh mẽ phát triển các trường theo mô hình đại học đổi mới sáng tạo, đại học công nghệ thế hệ mới, trở thành đầu tàu, nòng cốt trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của các vùng; có cơ chế hỗ trợ giảng viên và người học khởi nghiệp.

Một số giải pháp khác được đưa ra nhằm phát triển giáo dục đại học như tăng chế độ hỗ trợ cho giảng viên đi học nâng cao trình độ trong và ngoài nước; thu hút giảng viên xuất sắc từ nước ngoài với các ưu đãi vượt trội; mở rộng triển khai các chương trình đào tạo tài năng, đào tạo sau đại học gắn kết với nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo...

Nghị quyết cũng nêu việc xây dựng đề án đổi mới tuyển sinh đại học theo hướng đánh giá đúng năng lực người học, bảo đảm kiểm soát thống nhất chuẩn đầu vào và kiểm soát chặt chẽ chất lượng đầu ra. Tăng cường quản lý chất lượng gắn với chính sách hỗ trợ phù hợp đối với đào tạo tiến sĩ, đào tạo các ngành sư phạm, sức khỏe, pháp luật và các ngành trọng điểm; quy định chặt chẽ việc học tiến sĩ đối với cán bộ, công chức.

Hơn lúc nào hết, cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực cho giáo dục và đào tạo

Nhấn mạnh nguồn lực con người là nhân tố quan trọng nhất, quyết định sự thành bại của mỗi quốc gia, giáo dục và đào tạo có vai trò đặc biệt quan trọng với sự phát triển nhanh, bền vững đất nước, "hơn lúc nào hết, cần tập trung ưu tiên mọi nguồn lực cho giáo dục và đào tạo", Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ trong năm học tới, cần tập trung chuyển đổi trạng thái, từ coi giáo dục và đào tạo là việc riêng của ngành thành nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị, của toàn dân, toàn xã hội.

Khởi công 8 công trình giáo dục - đào tạo chào mừng 80 năm Quốc khánh

Theo thông tin từ Bộ Giáo dục và Đào tạo, vào ngày 19/8 tới, có 8 dự án trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo sẽ được khởi công, khởi động, nằm trong 250 công trình trọng điểm cấp quốc gia đồng loạt khởi công, khánh thành nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Tổ chức đồng thời lễ khai giảng tại các cơ sở giáo dục từ 8h00 – 9h30 ngày 05/9

Sáng 5/9/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tổ chức Lễ khai giảng năm học mới kết hợp kỷ niệm 80 năm thành lập Bộ Quốc gia Giáo dục tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), truyền hình trực tiếp trên VTV1 và kết nối trực tuyến đến tất cả cơ sở giáo dục trong cả nước. Đây là sự kiện đặc biệt, đánh dấu chặng đường lịch sử của ngành, đồng thời tạo khí thế khởi đầu cho năm học 2025 – 2026.