Hệ lụy sức khỏe từ thông tin sai lệch trên mạng xã hội
BĂC NINH - Không ít người dùng mạng xã hội đã và đang trở thành nạn nhân của những lời khuyên, hướng dẫn không có căn cứ khoa học được chia sẻ trên mạng. Hậu quả là một số trường hợp đã phải nhập viện cấp cứu, thậm chí đối mặt với những biến chứng nguy hiểm về sức khỏe.
Hại thân vì làm theo mạng xã hội
Cách đây hơn một tháng, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1 tiếp nhận và phẫu thuật cấp cứu một trường hợp tắc ruột, viêm lan tỏa ruột non và đại trực tràng, có điểm hoại tử đại tràng sigma. Bệnh nhân là bà N.T.H (trú tại phường Tân An) cho biết đã nghe theo thông tin lan truyền trên mạng xã hội và thực hiện thụt tháo, thải độc đại tràng bằng nước chanh muối trong vòng 6 tháng với tần suất khoảng 2-3 lần/tuần. Bệnh nhân nhập viện do đau âm ỉ vùng quanh rốn và dưới rốn, mệt mỏi, bụng chướng nhẹ. Trước đó, người bệnh từng điều trị bán tắc ruột tại một bệnh viện khác, sau đó ra viện 2 ngày thì xuất hiện đau bụng trở lại.
![]() |
Bác sĩ Trần Nhật Hùng kiểm tra sức khỏe bệnh nhân sau ca phẫu thuật cấp cứu. |
Bác sĩ chuyên khoa II Trần Nhật Hùng, Trưởng khoa Ngoại Tiết niệu (Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 1), người trực tiếp phẫu thuật ca bệnh nói trên cho biết từng tiếp nhận một số ca tương tự. Ông cũng dẫn chứng thêm một số trường hợp mắc bệnh trĩ nhưng không nhập viện điều trị, nghe quảng cáo trên mạng mua thuốc lá về đắp dẫn đến hoại tử vùng hậu môn.
“Người dân nên tìm hiểu kỹ các phương pháp chăm sóc sức khỏe, tránh tin vào những lời quảng cáo không có kiểm chứng y khoa. Khi có biểu hiện bất thường về tiêu hóa như đầy bụng, chướng hơi, đi ngoài thất thường, cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời” - Bác sĩ Hùng khuyến cáo.
Tự ý sơ cứu đột quỵ tại nhà theo hướng dẫn được lan truyền trên các trang mạng xã hội là tình trạng khá phổ biến được các bác sĩ Trung tâm Cấp cứu và Vận chuyển 115, Bệnh viện Đa khoa Bắc Ninh số 2 ghi nhận. Bác sĩ chuyên khoa II Trần Trung Tín, Phó Giám đốc Trung tâm, cho biết mỗi năm đơn vị tiếp nhận cấp cứu và xử trí đột quỵ não cấp, nghi đột quỵ cho gần 4 nghìn bệnh nhân. Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân đến viện muộn, đánh mất cơ hội can thiệp sớm, để lại di chứng nặng nề.
Theo bác sĩ Tín, nguyên nhân chính do người bệnh và gia đình thiếu hiểu biết về thời gian vàng trong điều trị. Không ít trường hợp khi xuất hiện dấu hiệu đột quỵ vẫn ở nhà tự theo dõi hoặc sơ cứu theo những cách truyền miệng như cạo gió, bấm huyệt, chích máu ở đầu ngón tay. Trên thực tế, những hướng dẫn sai lệch trên mạng này thu hút hàng nghìn lượt chia sẻ. Không ít bệnh nhân đột quỵ nhập viện trong tình trạng đã bị người thân chích máu ở mười đầu ngón tay, làm tăng nguy cơ chảy máu nghiêm trọng khi được bác sĩ chỉ định dùng thuốc tiêu sợi huyết - phương pháp tối ưu trong điều trị đột quỵ nhồi máu não.
Bác sĩ Tín khẳng định: Đối với bệnh nhân đột quỵ não (dù là xuất huyết não hay nhồi máu não), các biện pháp sơ cứu tại nhà gần như không có tác dụng, thậm chí làm bệnh nặng thêm. Ngay khi bệnh nhân có bất kỳ biểu hiện nào như méo miệng, yếu liệt tay chân, ngôn ngữ bất thường... cần gọi ngay đến số điện thoại 115 để được hướng dẫn hoặc đưa ngay tới cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ để được đánh giá chính xác, kịp thời, nâng cao cơ hội phục hồi và giảm biến chứng.
Rủi ro và hiểm họa
“Bác sĩ Al”, “bác sĩ online” và “bác sĩ ảo” tuy khác nhau về cách gọi, nhưng hiện nay thường được hiểu chung là các hình thức tư vấn sức khỏe, chẩn đoán hoặc gợi ý điều trị qua môi trường mạng, không trực tiếp khám bệnh tại cơ sở y tế và phần lớn khó kiểm chứng độ chính xác chuyên môn.
Một số dấu hiệu nhận biết “bác sĩ rởm” trên mạng xã hội: Tự xưng là bác sĩ nhưng không có bằng cấp rõ ràng; không công khai mã số bác sĩ, mã số hành nghề, không nêu đơn vị công tác cụ thể; trang cá nhân hoặc fanpage hoạt động độc lập, không liên kết với bệnh viện, cơ sở y tế hợp pháp nào… Nội dung tư vấn thường giật gân, thổi phồng tác dụng sản phẩm với những lời quảng cáo như: “Chỉ cần dùng một liệu trình”, “khỏi bệnh không cần thuốc”, “đã có hàng ngàn người khỏi”... không dựa trên bệnh lý cụ thể mà theo mô-típ chung chung nhằm lôi kéo người xem mua sản phẩm. |
Trao đổi với phóng viên, Tiến sĩ, bác sĩ Đào Khắc Hùng, Phó Giám đốc Sở Y tế Bắc Ninh đánh giá: Sự phát triển của công nghệ thời 4.0 khiến các thông tin tư vấn sức khỏe nói chung và “bác sĩ Al”, “bác sĩ online”, “bác sĩ ảo” trở nên phổ biến, thậm chí tràn lan, khó kiểm soát. Dù người dùng không trực tiếp mất chi phí để nghe, xem, đọc các thông tin này, nhưng trên thực tế, họ có thể mất nhiều tiền mua sản phẩm không rõ nguồn gốc, tự ý áp dụng mà không lường trước hậu quả cho sức khỏe của chính mình và người thân.
Ông Hùng phân tích thêm: Bác sĩ tư vấn online cũng cần có cơ quan quản lý cấp phép, tuy nhiên hiện nay hành lang pháp lý quản lý thông tin tư vấn sức khỏe trên mạng xã hội không chặt chẽ. Thực tế nhiều “bác sĩ ảo” sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo để tổng hợp rồi phát tán, do đó về chất lượng chuyên môn chỉ có giá trị tham khảo.
Một số dấu hiệu nhận biết “bác sĩ rởm” trên mạng xã hội: Tự xưng là bác sĩ nhưng không có bằng cấp rõ ràng; không công khai mã số bác sĩ, mã số hành nghề, không nêu đơn vị công tác cụ thể; trang cá nhân hoặc fanpage hoạt động độc lập, không liên kết với bệnh viện, cơ sở y tế hợp pháp nào… Nội dung tư vấn thường giật gân, thổi phồng tác dụng sản phẩm với những lời quảng cáo như: “Chỉ cần dùng một liệu trình”, “khỏi bệnh không cần thuốc”, “đã có hàng ngàn người khỏi”... không dựa trên bệnh lý cụ thể mà theo mô-típ chung chung nhằm lôi kéo người xem mua sản phẩm.
Các chuyên gia y tế cảnh báo, việc chia sẻ thông tin không có bằng chứng khoa học có thể gián tiếp gây hậu quả nghiêm trọng. Mỗi cá nhân khi sử dụng mạng xã hội cần có kỹ năng sàng lọc và kiểm chứng rõ ràng. Khi có nhu cầu chăm sóc sức khỏe, nên trực tiếp đến cơ sở y tế uy tín hoặc tìm hiểu qua các fanpage chính thức, website được cơ quan chức năng công nhận để bảo đảm chính xác và tin cậy.
Ý kiến bạn đọc (0)