Lưu Văn Đức.

Năm học này, Lưu Văn Đức, thôn Hạ, xã Khám Lạng (Lục Nam) được tuyển thẳng vào lớp chọn 10A3 của Trường THPT Lục Nam. So với các bạn cùng lớp, vóc dáng Đức nhỏ hơn rất nhiều nhưng thành tích lại không nhỏ chút nào: Lớp 9, Đức giành giải Nhất môn Lịch sử kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh; nhiều năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi toàn diện. 

Cô giáo Nguyễn Phương Lan, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Lục Nam tự hào: "Lâu rồi Trường mới có một học sinh xuất sắc như vậy!" Đức gây được cảm tình với thầy cô và bạn bè không chỉ bởi kết quả học tập tốt mà còn cả ý chí và nghị lực vươn lên của một học trò nghèo.

Bố mẹ Đức đều làm ruộng, bố có thêm nghề thợ xây. Nhờ chịu khó, chăm chỉ và biết tính toán làm ăn nên gia đình cũng không đến nỗi khó khăn. Cuộc sống đang bình lặng bỗng đâu tai ương ập xuống khiến gia đình Đức rơi vào tình trạng khánh kiệt về kinh tế, rệu rã về tinh thần. Đó là vào dịp cuối năm 2010, khi Đức đang học lớp 6, em trai học lớp 3, trong một lần đi thăm người thân ở bệnh viện, cả bố và mẹ đều bị tai nạn giao thông. Cú đâm mạnh khiến mẹ em ngồi sau ngã ra đường, bàn chân trái nát bét, cột sống bị ảnh hưởng và nhiều thương tích khác; còn bố bị vỡ xương đầu gối. Đáng buồn là người điều khiển xe máy gây tai nạn nhanh chóng bỏ chạy đến giờ vẫn chưa xác định được. 

Hậu quả khiến mẹ phải nằm liệt giường 10 tháng liền. Sau nhiều đợt điều trị tại Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Đa khoa Bắc Giang, trải qua ba lần phẫu thuật cắt bỏ xương, cơ và ba ngón chân, mẹ em - chị Trần Thị Hương mới có thể tạm thời đi lại được. Tuy nhiên, do điều trị kháng sinh quá nhiều nên hai chân chị bị teo dần, đi lại vô cùng khó khăn, chỉ làm được việc nhẹ trong nhà. Hôm chúng tôi đến, chị lê từng bước nặng nhọc ra tiếp khách. 

Nhắc đến Đức, khuôn mặt già hơn nhiều so với tuổi 35 của người mẹ giãn ra. Chị nghẹn ngào: "Hoàn cảnh gia đình khó khăn như vậy mà cháu vẫn cố gắng học hành tiến bộ, chúng tôi mừng lắm. Kết qủa học tập là động lực động viên tôi rất nhiều trong quá trình điều trị. Dù khó khăn đến mấy, vợ chồng tôi cũng quyết tâm cho cháu đi học". 

Bố mẹ Đức vui mừng trước kết quả học tập của con.

Kể từ khi bố mẹ bị tai nạn, gia đình Đức lâm vào tình cảnh nợ chồng lên nợ. Ngoài làm hai sào ruộng, bố Đức- anh Lưu Văn Thật (SN 1977) mặc dù sức khỏe bị ảnh hưởng do tai nạn nhưng vẫn phải đi xây, phụ vữa kiếm tiền nuôi cả gia đình và thuốc thang cho vợ. Anh lại bị chứng đau khớp chân nên đi làm thất thường, thu nhập không được nhiều. 

Công việc gia đình mà chị Hương thường làm hàng ngày giờ đây chuyển sang đôi tay Đức. Em hầu như không có thời gian ngơi nghỉ, sáng nào cũng dạy sớm nấu cơm hoặc hầm cháo, nấu mì cho mẹ, tranh thủ chăm sóc lợn, gà, làm cả việc đồng áng; hướng dẫn em trai út học hành. 

Biết được hoàn cảnh ấy, họ hàng, làng xóm và thầy cô, bạn bè cũng động viên, khuyên nhủ, tạo điều kiện cho em đến trường. Thế nhưng cậu học trò nhỏ cũng không tránh khỏi những lúc mệt mỏi khiến không thể thuộc bài, thậm chí nhiều lần đi học muộn, ngủ gật trong lớp. Một lần bị cô giáo dọa đuổi học vì liên tục đến lớp muộn, Đức bắt đầu ý thức đến việc học tập. 

Em tâm sự: Thấy bố mẹ đau yếu như thế, em rất thương và tự nhủ phải cố gắng học để được vào lớp chọn của Trường THCS Khám Lạng, có như vậy may ra mới làm mẹ vui lên mà nhanh chóng bình phục sức khoẻ. Với suy nghĩ và sự quyết tâm ấy, Đức tiến bộ vượt bậc khiến các thầy cô vô cùng ngạc nhiên. Từ chỗ chỉ là học sinh trung bình khá ở các lớp trước, lớp 7 Đức vươn lên trở thành học sinh giỏi toàn diện, em học tốt ở tất cả các môn, nổi trội nhất là môn Lịch sử với điểm trung bình hằng năm đều trên 9,0. 

Cô giáo Ngô Thị Bắc, người phát hiện và định hướng cho Đức học môn này cho biết: Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy em ghi nhớ sự kiện rất nhanh, dẫn giải vấn đề logic; sự kiện lịch sử này liên quan thế nào đến sự kiện lịch sử kia em đều có cách hệ thống khoa học. Đặc biệt, Đức hay hỏi những kiến thức ngoài sách giáo khoa, những vấn đề thời sự trên truyền hình và mong được cô giáo giải đáp. 

Các bài kiểm tra, em luôn có sự sáng tạo trong cách trả lời, không máy móc, dập khuôn theo kiểu học vẹt. Chẳng hạn như khi học về lịch sử Đông Nam Á, về mối quan hệ Việt Nam-ASEAN, em không chỉ trả lời câu hỏi theo đáp án mà còn đưa ra dẫn chứng cụ thể, minh chứng mối quan hệ này đem lại lợi ích gì cho Việt Nam; Việt Nam và các nước đã và đang làm gì để thể hiện tình đoàn kết trong khu vực… 

Khi tôi hỏi "Em có bí quyết gì để học tốt môn Lịch sử?" Đức rụt rè trả lời: "Em rất thích xem phim lịch sử, của cả Việt Nam và thế giới; thích sưu tầm, tìm hiểu tư liệu về các chiến dịch. Mỗi lần xem phim, em đều chuẩn bị sổ ghi chép những dấu mốc quan trọng, những sự kiện lớn; cố gắng sắp xếp các sự kiện theo trình tự logic về thời gian hoặc vấn đề; tất nhiên hàng ngày phải chăm chỉ, đọc nhiều tài liệu. 

“Giành giải Nhất cấp tỉnh, em có thể thi vào Trường Chuyên Bắc Giang, sẽ có nhiều cơ hội tốt hơn sau này?”- Tôi hỏi thêm. “Điều kiện gia đình không cho phép nên em quyết định học trường huyện, học ở đâu cũng cần sự chăm chỉ và say mê mới đạt kết quả tốt”. “Em mơ ước sau này theo nghề gì?” “Dạ, bây giờ thì chưa, trước mắt cũng chỉ biết nỗ lực học tập tốt. Cô giáo định hướng nên tiếp tục đi sâu vào môn Lịch sử, em cũng nghĩ vậy và sẽ cố gắng vì đây là môn học em yêu thích”.

Để đạt kết quả học tập tốt, giành được giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi đã không đơn giản đối với những học sinh gia đình có điều kiện. Vừa phải học, vừa phải lao động kiếm sống trong hoàn cảnh khó khăn như vậy, Đức vẫn trở thành con ngoan, trò giỏi… thật đáng khâm phục. Bằng nghị lực và ý chí, tình yêu thương cha mẹ, tấm lòng hiếu thảo, Đức như một mầm xanh đang vươn lên trên mảnh đất cằn, gắng mang đến cho đời những trái ngọt, cây xanh.

Thu Phong