Nhiều bệnh nhân ngại đi khám

Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Ngọc Thanh, Giám đốc Bệnh viện Phổi Bắc Giang cho biết: Chương trình phòng, chống lao ở Bắc Giang được tỉnh quan tâm triển khai đồng bộ, hiệu quả nên bước đầu đã có một số kết quả. Hiện số người mắc lao trên toàn tỉnh giảm hằng năm, số ca điều trị khỏi đạt 95%, cao hơn nhiều so với toàn quốc và số ca tử vong giảm mạnh.

Bác sĩ thăm khám người bệnh tại Bệnh viện Phổi Bắc Giang.

Với 12 đơn vị thực hiện Chương trình phòng, chống lao gồm 1 phòng khám ngoại trú tại Bệnh viện Phổi, 10 tổ chống lao tuyến huyện, TP và 1 tổ chống lao tại Trại giam Ngọc Lý; 100% xã, phường, thị trấn có cán bộ làm công tác chống lao. Có thể thấy mạng lưới triển khai cho việc tư vấn, tiếp nhận, khám và điều trị đã xuống tới từng cơ sở và người dân. Mấu chốt là sự chủ động và hợp tác của người bệnh.

Thực tế không ít bệnh nhân lao do mặc cảm, e ngại vì đây là bệnh truyền nhiễm nên giấu bệnh, tự đi mua thuốc điều trị. Chỉ đến khi có triệu chứng nặng, sốt, ho dai dẳng nhiều ngày mới tới viện khám, lúc đó đã lây cho nhiều người, kể cả người thân và cộng đồng.

Tại phòng khám lao ở Bệnh viện Phổi Bắc Giang, nơi đang điều trị cho những bệnh nhân lao kháng thuốc, có những bệnh nhân phải nằm điều trị vài tháng chưa khỏi. Theo lời kể của một bệnh nhân (đề nghị giấu tên), chiều đến là bà bị ho, sốt, vã mồ hôi, kéo dài cả tuần. Cứ nghĩ bị cảm hay mỏi mệt nên bà ra hiệu thuốc tây mua thuốc uống. Kéo dài mấy tuần không khỏi, bà đến Bệnh viện Phổi khám thì đã bị lao kháng thuốc.

Một bệnh nhân khác điều trị ở đây cả tháng bệnh lại phức tạp hơn. Ông từng chữa khỏi bệnh, được cho về nhà và chỉ định duy trì uống thuốc hằng ngày. Tuy nhiên, do công việc lấn bấn vả lại thấy người cũng khỏe, không ho hắng nên ông bỏ nửa chừng, ngày uống ngày không, sau thì bỏ hẳn. Đến khi bệnh trở lại, mệt mỏi, yếu không thể đi làm được ông mới tới khám lại thì bệnh đã nguy hiểm hơn lúc chữa bệnh ban đầu rất nhiều.

Những trường hợp lao kháng thuốc như kể trên không phải ít và thường gây khó khăn cho công tác điều trị và tốn kém thời gian, tiền của của người bệnh. Không có ai mắc lao mà tử vong ngay nên người bệnh thường chủ quan, để lâu, kéo dài và đa phần phát hiện muộn nên nguy cơ lây ra cộng đồng rất lớn. Chưa kể do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, lực lượng y tế các tuyến dồn sức chống dịch, riêng Bệnh viện Phổi Bắc Giang suốt 4 tháng năm 2021 phải trưng dụng làm Bệnh viện Hồi sức tích cực (ICU), lại liên tục giãn cách xã hội… khiến người bệnh càng thêm ngại đi tái khám và khám mới, ảnh hưởng không nhỏ tới công tác điều trị…

Cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ

Lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây ra, được ví như kẻ giết người thầm lặng. Bệnh có thể lây truyền sang người khác qua không khí khi người mắc lao phổi ho, nói, hắt hơi, khạc nhổ. Tuy nhiên, lao lại không phải bệnh nan y vì nếu phát hiện sớm và điều trị theo đúng phác đồ thì sẽ khỏi bệnh hoàn toàn.

Người dân khi ho kéo dài trong 1 tháng, sốt về chiều, mỏi mệt cần đi khám, xét nghiệm đờm, chụp X.Q phổi để phát hiện bệnh lao. Nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tuân thủ theo đúng phác đồ điều trị, người mắc bệnh lao có thể chữa khỏi hoàn toàn”. Bác sĩ Nguyễn Ngọc Thanh- Giám đốc Bệnh viện Phổi Bắc Giang.

Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Thanh, vi trùng lao sống rất dai và nguy hiểm nên người bị lao phổi không được chủ quan vì họ sẽ là nguồn lây cho người khác. Khi thấy bất cứ một trong các dấu hiệu: Ho liên tục trong vòng 1 tháng, ho ra máu, đau nhói ở ngực, sốt cao nhiều ngày và về chiều muộn; đổ mồ hôi nhiều về đêm, giảm cân đột ngột, mệt mỏi thường xuyên thì nên đưa bệnh nhân đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.

Trong quá trình điều trị, có những bệnh nhân bị khó chịu do tác dụng phụ của thuốc lao nên tự ý bỏ điều trị, không đến tái khám. Cũng có bệnh nhân khi thấy người khỏe trở lại, lo mưu sinh nên uống thuốc không đều đặn, uống không đủ liều... Lại có những bệnh nhân, từ viện về bỏ luôn thuốc của bác sĩ, đi cắt thuốc nam, thuốc bắc không rõ nguồn gốc. Tất cả những trường hợp này đều tạo điều kiện thuận lợi cho vi trùng lao trở nên kháng thuốc, nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

“Trong điều trị lao phổi, lao kháng thuốc, việc tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc điều trị của bác sĩ là điều vô cùng quan trọng, quyết định đến kết quả điều trị của bệnh nhân. Bệnh nhân nên dùng thuốc theo đúng lịch và chính xác theo liều lượng được chỉ định, không tự ý ngưng thuốc và cần tái khám đúng hẹn”- bác sĩ Thanh nhấn mạnh.

Ngoài ra, để tránh lây lan ra cộng đồng, bác sĩ Thanh khuyến cáo bệnh nhân nên cách ly với người nhà và người xung quanh, có ý thức trong sinh hoạt như không khạc nhổ bừa bãi, thường xuyên sử dụng khẩu trang khi ra đường, che miệng với khăn giấy khi ho, hắt hơi và bỏ ngay khăn vào thùng rác…

Bệnh lao vẫn là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm gây tử vong cao trên thế giới. Tăng cường phát hiện bệnh, chủ động truy vết không những cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây cho cộng đồng, tiến tới chấm dứt bệnh lao. Điều đó đòi hỏi sự chung tay vào cuộc của cả cộng đồng và đặc biệt ý thức của mỗi người dân, không chủ quan, lơ là trong việc hợp tác, phát hiện và điều trị bệnh lao.

Bảo Châu

Nhân ngày Thế giới phòng, chống lao 24/3: Không để trẻ em mắc và tử vong vì bệnh lao

Lao ở trẻ em không phải là một bệnh hiếm gặp. Theo thống kê của Chương trình chống lao quốc gia cứ 100 người mới được phát hiện mắc bệnh lao thì có khoảng 10 trẻ em. Trẻ nhỏ và những trường hợp bị suy dinh dưỡng hay suy giảm hệ miễn dịch là những đối tượng dễ mắc lao nhất. Cho đến nay, tiêm vaccine vẫn là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất.

Việt Nam tiến tới chấm dứt bệnh lao vào năm 2030