Trong tiến trình cách mạng và trong từng thời kỳ, giai đoạn lịch sử cụ thể của dân tộc, để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ, Việt Bắc - Quân khu 1 đã nhiều lần được điều chỉnh địa giới hành chính, với những tên gọi khác nhau như: Chiến khu 1, Liên khu 1, Liên khu Việt Bắc, Quân khu Việt Bắc và Quân khu 1 cho đến ngày nay.

Suốt theo chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, địa bàn Quân khu 1 - Việt Bắc luôn giữ vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng của đất nước, nơi tự hào được đón lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trở về sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước. Là nơi được Trung ương Đảng, Bác Hồ lựa chọn để xây dựng căn cứ địa cách mạng, Thủ đô kháng chiến - An toàn khu của Trung ương Đảng, là địa bàn diễn ra những sự kiện, những chiến dịch quan trọng mang tính bước ngoặt, quyết định tới thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược; luôn xứng đáng với niềm tin của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Cách mệnh đã do Việt Bắc mà thành công thì kháng chiến sẽ do Việt Bắc mà thắng lợi". Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Việt Bắc còn là "hậu phương lớn", đánh bại các cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ; là “cảng nổi” để tiếp nhận hàng hóa, vũ khí, trang bị của các nước trên thế giới chi viện cho các chiến trường đánh thắng kẻ thù xâm lược, thống nhất đất nước. Quân khu 1 cũng là “phên giậu”, “thành đồng” bảo vệ vững chắc biên giới thiêng liêng của đất nước trong cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc, chiến tranh phá hoại nhiều mặt, lấn chiếm biên giới của đối phương.

Thượng tướng Phùng Sỹ Tấn, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thiếu tướng La Công Phương, Bí thư Đảng ủy, Chính ủy Quân khu 1 và các đại biểu tại Khu di tích Quốc gia đặc biệt Rừng Trần Hưng Đạo.

Ra đời, xây dựng, chiến đấu, trưởng thành và phát triển trong phong trào đấu tranh cách mạng của quần chúng; dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng, sự phối hợp lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các địa phương, sự đùm bọc, che chở của đồng bào Nhân dân các dân tộc Việt Bắc, trong suốt 80 năm qua, lực lượng vũ trang Quân khu luôn phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường, vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, chiến đấu mưu trí, dũng cảm, kiên cường, dám đánh, biết đánh và chiến thắng mọi kẻ thù. Tích cực tham gia và đạt được nhiều thành tựu trong kết hợp giữa nhiệm vụ quốc phòng với phát triển kinh tế - xã hội; phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân; xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu “tinh, gọn, mạnh”, cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại...

Trong công cuộc đổi mới đất nước, quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết số 28 (khóa XI), Nghị quyết số 44 (khóa XIII) về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới”, lực lượng vũ trang Quân khu đã nhanh chóng củng cố, tổ chức xây dựng lực lượng thường trực theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh rộng khắp, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân khu vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ; không ngừng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên; luôn coi trọng công tác tư tưởng, giáo dục chính trị, pháp luật, tuyên truyền, định hướng tư tưởng, nâng cao nhận thức, xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ. Tổ chức tốt các phong trào thi đua Quyết thắng gắn với thực hiện việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Chủ động, nhạy bén trong đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu “diễn biến hòa bình” và thủ đoạn “phi chính trị hóa Quân đội” của các thế lực thù địch, bảo vệ đường lối, quan điểm, nền tảng tư tưởng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu lãnh đạo, chỉ đạo không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang Quân khu. Phối hợp các lực lượng tích cực, chủ động, ứng phó linh hoạt, xử trí kịp thời, có hiệu quả với các tình huống thiên tai, bão lụt, cháy rừng, dịch bệnh…, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhân dân, được cấp ủy, chính quyền và Nhân dân các địa phương tin tưởng, đánh giá cao.

Thực hiện chức năng “đội quân công tác”, những năm qua, Quân khu đã đưa hàng trăm lượt đại đội, tổ công tác, hàng chục vạn lượt cán bộ, chiến sĩ, kết hợp với triển khai thực hiện các dự án của các đoàn kinh tế - quốc phòng đến các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn; đã tham mưu, đề xuất giúp cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, củng cố quốc phòng - an ninh; tham gia xóa đói, giảm nghèo, xây dựng, củng cố các công trình dân sinh; thực hiện có hiệu quả phong trào “lực lượng vũ trang Quân khu chung sức xây dựng nông thôn mới”, tích cực tham gia xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn. Đồng thời phối hợp triển khai thực hiện tốt chính sách quân đội, chính sách hậu phương quân đội. Thực hiện tốt chủ trương của Đảng về tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, giải thể, sáp nhập một số cơ quan, đơn vị, đặc biệt là tổ chức quân sự địa phương bảo đảm theo hướng tinh, gọn, mạnh phù hợp với chính quyền địa phương 2 cấp.

Từ gian khó buổi đầu, lực lượng vũ trang Quân khu 1 đã viết nên bản hùng ca bất diệt của ý chí quật cường và lòng trung hiếu với Đảng, với Nhân dân. Mỗi bước hành quân, mỗi chiến thắng, từ chiến tranh đến hòa bình, đều thấm mồ hôi, máu xương và tấm lòng vì non sông của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ. Với những chiến công và thành tích tiêu biểu đã đạt được trong 80 năm qua, lực lượng vũ trang Quân khu 1 vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng 1 Huân chương Sao Vàng, 2 Huân chương Hồ Chí Minh, 1 Huân chương Độc lập hạng Nhì, 3 Huân chương Quân công hạng Nhất, 1 Huân chương Quân công hạng Ba và 2 Huân chương Bảo vệ Tổ quốc (hạng Nhất và Ba). Đã có 392 tập thể và 138 cá nhân được tặng thưởng danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (trong đó có 8 đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới); 4.016 mẹ được tặng thưởng danh hiệu cao quý Mẹ Việt Nam Anh hùng; hàng trăm tập thể, cá nhân được tặng Huân chương Quân công, Chiến công các loại và nhiều phần thưởng cao quý khác. Những chiến công và thành tích tiêu biểu trên đã xây đắp nên truyền thống vẻ vang của lực lượng vũ trang Quân khu: “Trung hiếu -Tiên phong - Đoàn kết - Chiến thắng”.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 141, Sư đoàn 3 (Quân khu 1) lên đường giúp Nhân dân xã Hợp Thịnh (Bắc Ninh) phòng, chống mưa lũ.

Thời gian tới, lực lượng vũ trang Quân khu 1 tiếp tục tổ chức quán triệt, thực hiện nghiêm túc mọi chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương - Bộ Quốc phòng về nhiệm vụ quân sự, quốc phòng…, xây dựng thế trận và nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, hiện đại. Phát huy truyền thống, đoàn kết, thống nhất, tự lực, tự cường, không ngừng phát triển, luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bảo vệ vững chắc thành quả cách mạng, bảo vệ Đảng, Nhà nước và Nhân dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và công cuộc đổi mới đất nước.

Luôn coi trọng xây dựng nhân tố chính trị tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu. Tập trung xây dựng Đảng bộ vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và cán bộ; nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, coi đó là khâu then chốt có ý nghĩa quyết định trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và nâng cao chất lượng tổng hợp của lực lượng vũ trang Quân khu.

Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng nhân dân, gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với tăng cường quốc phòng, an ninh, quốc phòng, an ninh với kinh tế; tập trung xây dựng khu vực phòng thủ vững mạnh toàn diện, vững chắc, có chiều sâu. Đặc biệt coi trọng xây dựng “thế trận lòng dân”, bảo đảm cho địa bàn Quân khu luôn ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và xây dựng biên giới với nước bạn hòa bình, hữu nghị, ổn định, hợp tác và phát triển.

Phát huy truyền thống 80 năm chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu 1 nguyện đoàn kết, hiệp đồng chặt chẽ với các lực lượng, chung sức đồng lòng cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng giàu mạnh, hùng cường, sánh vai với các cường quốc năm châu. Quyết tâm hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, xứng đáng là lực lượng tin cậy, là chỗ dựa vững chắc của cấp ủy, chính quyền và Nhân dân các dân tộc Việt Bắc anh hùng.

Đại hội Đảng bộ Quân khu 1 xác định 3 đột phá trong nhiệm kỳ 2025-2030

BẮC NINH - Từ ngày 13 đến 15/8, Đảng bộ Quân khu 1 tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng dự và chỉ đạo Đại hội.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Lịch, Phó Tư lệnh Quân khu 1 trao quân trang hỗ trợ Nhân dân Bắc Ninh

BẮC NINH - Ngày 10/10, Đoàn công tác của Bộ Tư lệnh Quân khu 1 do Thiếu tướng Nguyễn Văn Lịch, Phó Tư lệnh Quân khu đã đến trao tặng quân trang của Bộ Quốc phòng hỗ trợ Nhân dân tỉnh Bắc Ninh khắc phục hậu quả sau bão số 11. Cùng đi có Đại tá Trần Viết Năng, Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh.

Xây dựng Đảng bộ Quân khu 1 trong sạch vững mạnh “mẫu mực tiêu biểu”

BẮC NINH - Lãnh đạo lực lượng vũ trang Quân khu 1 vững mạnh về chính trị; tinh, gọn về tổ chức biên chế; nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ chính quy và chấp hành kỷ luật... là những nội dung cốt lõi trong nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu được Văn kiện Đại hội Đảng bộ Quân khu lần thứ XVI xác định tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân khu nhiệm kỳ 2025-2030, qua đó xây dựng Đảng bộ Quân khu trong sạch vững mạnh “mẫu mực tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ.

Đoàn công tác Quân khu 1 kiểm tra việc sắp xếp tổ chức quân sự địa phương tại Bắc Ninh

BẮC NINH - Ngày 16/7, Đoàn công tác Quân khu 1 do Đại tá Trần Xuân Mạnh, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Quân khu 1 làm Trưởng đoàn tiến hành kiểm tra kết quả việc sắp xếp lại tổ chức quân sự địa phương tại tỉnh Bắc Ninh.

Sĩ quan trẻ lan tỏa tình yêu truyền thống Quân khu 1

BẮC NINH - Nổi bật trong tuần thi thứ hai, cuộc thi trực tuyến tìm hiểu truyền thống lực lượng vũ trang Quân khu 1, Thượng úy Hoàng Quang Huy (sinh năm 1995), Chính trị viên Đại đội 4, Tiểu đoàn 4, Trung đoàn 12, Sư đoàn 3 đã xuất sắc vượt qua hàng nghìn thí sinh để giành giải Nhất.