Toàn tỉnh Bắc Giang hiện có một số lò đốt rác được xây dựng theo công nghệ nội địa và ngoại nhập ở Yên Dũng, Lạng Giang, Tân Yên. Mỗi lò như vậy chi phí lắp đặt mất hàng tỷ đồng. Qua tìm hiểu thực tế thì thấy hầu hết các lò này có công suất, quy mô nhỏ, rác không cháy kiệt, tồn đọng nhiều gây ảnh hưởng đến vệ sinh quanh khu vực lò. Ngoài những lò đốt theo “công nghệ”, nhiều nơi người dân còn tự thu gom, đốt rác thải ven đường. Ở một số bãi thu gom, tổ vệ sinh cũng đốt rác, có nơi khói âm ỉ kéo dài. Những hộ dân lân cận phản ánh khói đốt rác phả ra có mùi rất khó chịu, ảnh hưởng đến bầu không khí người dân hít thở hằng ngày.

Theo ý kiến của Giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Lân Dũng, Chủ tịch các ngành sinh học Việt Nam tại một hội thảo khoa học của tỉnh, việc chôn lấp rác hoặc đốt thủ công đều dễ dẫn đến ô nhiễm thứ cấp. Nếu nhiệt độ lò đốt không bảo đảm ở mức trên 1.100 độ C thì khí thải từ việc đốt các loại túi ni lông phát sinh dioxin sẽ là tác nhân gây ung thư cho người hít phải. 

Được biết, trong định hướng quản lý môi trường ở nông thôn, bên cạnh nhiều giải pháp được đề ra như quy hoạch bãi rác thải, duy trì các tổ vệ sinh môi trường ở khu dân cư, tiếp tục đầu tư cho hạ tầng bảo vệ môi trường nông thôn như mua sắm dụng cụ, trang thiết bị, tập huấn tuyên truyền thì một số lò đốt rác có thể tiếp tục được đầu tư lắp đặt. 

Nhưng với thực tế đang diễn ra tại các lò đốt rác và cảnh báo của các nhà khoa học, cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường cần khảo sát kỹ, quan trắc, phân tích, đánh giá hiệu quả cụ thể của hệ thống lò hiện có. Từ đó tham mưu cho các cấp chính quyền để có quyết định đầu tư tiếp cho các lò đốt rác mới hay không. Với hệ thống lò hiện có, sau khi quan trắc, đánh giá cần nghiên cứu để có giải pháp cải tiến, khắc phục những điểm hạn chế để bảo đảm vận hành lò hiệu quả. Nếu không, việc đầu tư xây dựng lò đốt rác sẽ tốn kém mà lợi bất cập hại. 

Bên cạnh đó, các cơ quan chuyên môn tích cực tìm kiếm, nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hoặc giải pháp xử lý rác thải, nước thải phù hợp với khu vực nông thôn.

Lâm Dũng