Bắc Ninh: Gỡ vướng mắc trong triển khai các nhiệm vụ khoa học
BẮC NINH - Trong giai đoạn hiện nay, hoạt động nghiên cứu, ứng dụng khoa học và công nghệ đang đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh. Tuy nhiên, sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, có nhiều khó khăn, vướng mắc nảy sinh khiến việc triển khai các nhiệm vụ khoa học bị gián đoạn.
Một số trở ngại
Theo Sở Khoa học và Công nghệ, sau sáp nhập tỉnh, đơn vị đang quản lý số nhiệm vụ khoa học và công nghệ lớn với 135 nhiệm vụ sử dụng ngân sách nhà nước. Qua đợt thẩm định gần đây, 4 nhiệm vụ phải dừng triển khai. Khi thực hiện mô hình chính quyền mới có một số thay đổi về cơ chế quản lý, chuyên quản, kế toán, các văn bản liên quan đến các thủ tục thanh quyết toán tài chính… Thực tế này đòi hỏi phải có hướng dẫn thống nhất, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ quan chủ trì, chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học và công nghệ trong quá trình tổ chức thực hiện.
![]() |
Trung tâm Nghiên cứu Công nghệ và Sở hữu trí tuệ CIPTEK thực hiện đề tài và hỗ trợ nông dân bảo hộ nhãn hiệu chứng nhận Cà rốt Lương Tài. |
Là một trong những đơn vị thường xuyên nhận đặt hàng nghiên cứu từ tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn 2017 - 2025, Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh (Đại học Thái Nguyên) đã thực hiện 11 đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh, kinh phí hơn 7,98 tỷ đồng. Một số nhiệm vụ nổi bật của Trường gắn với bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề truyền thống như Đông Hồ, Đại Bái, Phù Lãng hay Thổ Hà; xây dựng bộ công cụ đánh giá năng lực cạnh tranh cấp sở, ngành; cải thiện chất lượng điều hành và chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh…
Tiến sĩ Nguyễn Việt Dũng, Phó Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Một trong những thách thức lớn trong quá trình triển khai các đề tài cấp tỉnh là nguồn lực tài chính hạn chế. Kinh phí phân bổ cho các nhiệm vụ thường dao động ở mức vài trăm triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng/đề tài. Mức kinh phí này tuy có thể bảo đảm cho các hoạt động nghiên cứu cơ bản, khảo sát và viết báo cáo nhưng lại chưa đủ để triển khai các hoạt động mang tính chuyên sâu, mời chuyên gia quốc tế tham gia tư vấn, phản biện. Thời gian thực hiện đề tài khá ngắn, thường 12 - 18 tháng; quy trình đấu thầu, ký kết hợp đồng, tạm ứng và thanh quyết toán phức tạp, mất nhiều thời gian, dẫn đến độ trễ trong triển khai nghiên cứu thực địa”.
Ông Nguyễn Văn Hiệu, Phó Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Bắc Ninh cho rằng, việc thay đổi trong bộ máy lãnh đạo và cán bộ chuyên môn khi sắp xếp lại các đơn vị hành chính khiến một số công việc khi thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học bị gián đoạn. Hiện đơn vị đang chủ trì 2 nhiệm vụ khoa học: Nghiên cứu gây trồng thử nghiệm cây thanh thất phục vụ trồng rừng gỗ lớn và khoanh nuôi; nghiên cứu bảo tồn và phát triển cây đào chuông phân bố tại khu vực Tây Yên Tử. Trong đó, đề tài nghiên cứu về cây đào chuông chủ yếu ở vị trí có địa hình hiểm trở (cao hơn 800m so với mực nước biển), thường xuyên chịu ảnh hưởng về gió, bão, giao thông khó khăn nên việc thực hiện các thí nghiệm nghiên cứu, mô hình nhân giống, thuê nhân công rất tốn kém.
Nhiều ý kiến của các trường, viện nghiên cứu, các doanh nghiệp cho rằng vẫn còn những khó khăn trong cơ chế đặt hàng và xác định nhiệm vụ nghiên cứu xứng tầm với yêu cầu đặt ra của tỉnh và phù hợp với năng lực nghiên cứu; các chi phí phát sinh ngoài dự toán ban đầu (do thay đổi công nghệ, dịch bệnh, biến động giá vật tư) hoặc việc nghiệm thu kết quả đề tài (sản phẩm mẫu, phần mềm, công nghệ, tài liệu)...
Tạo điều kiện tối đa cho các nhà khoa học
Nắm bắt được những vướng mắc đó, vừa qua, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức hội nghị trao đổi nội dung thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp tỉnh. Tham dự có đại diện lãnh đạo các sở, ngành liên quan và cơ quan chủ trì, chủ nhiệm nhiệm vụ. Trên cơ sở các đề xuất, kiến nghị của các đơn vị, Sở Khoa học và Công nghệ tiến hành tổng hợp, báo cáo với UBND tỉnh, Bộ Khoa học và Công nghệ, các sở, ngành có liên quan nhằm tháo gỡ, giải quyết kịp thời những "nút thắt" trong quá trình nghiên cứu, chuyển giao, nhân rộng kết quả các đề tài vào thực tiễn. Trước mắt, Sở Khoa học và Công nghệ giao cho các phòng chuyên môn, đầu mối chuyên quản ở cấp tỉnh, xã, phường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chủ trì xử lý ngay những vấn đề phát sinh, tạo điều kiện tối đa cho các nhà khoa học, doanh nghiệp tiếp tục triển khai nhiệm vụ.
Sau sáp nhập tỉnh, Sở Khoa học và Công nghệ quản lý 135 nhiệm vụ sử dụng ngân sách nhà nước, trong đó có 2 nhiệm vụ cấp quốc gia thuộc Chương trình nông thôn miền núi và Chương trình phát triển tài sản trí tuệ, 106 nhiệm vụ cấp tỉnh, 27 nhiệm vụ cấp cơ sở. |
Thời gian tới, Sở tăng cường công tác quản lý đối với các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, từng bước nâng cao chất lượng nghiên cứu. Tuyên truyền cho người dân, doanh nghiệp về vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của hoạt động khoa học và công nghệ cấp cơ sở. Tổ chức tốt việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất và đời sống; nghiên cứu tạo dựng sàn thương mại điện tử về khoa học và công nghệ nhằm thương mại hóa sản phẩm trí tuệ để các chủ nhiệm đề tài không còn phụ thuộc vào ngân sách nhà nước ban đầu, tăng khả năng nhân rộng kết quả nghiên cứu. Tích cực triển khai chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia nghiên cứu đi liền với việc kiểm tra, giám sát việc thực hiện nhiệm vụ tại các địa phương, đơn vị.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Cảnh Thìn, Phó Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống (chủ trì đề tài nghiên cứu, đề xuất các phương án phòng ngừa, ứng phó các nguy cơ, thách thức, mối đe dọa an ninh môi trường, an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh) bày tỏ: “Chúng tôi - những nhà khoa học có thể giỏi trong lĩnh vực nghiên cứu, song chưa thành thạo với các thủ tục hành chính, tài chính. Vì vậy, với một đề tài rất mới, trong lĩnh vực khoa học liên ngành và đặc thù, chúng tôi mong muốn được các cơ quan chuyên môn của tỉnh hướng dẫn chi tiết các thủ tục liên quan đến đấu thầu, nghiệm thu, giải ngân…. Về lâu dài, mong muốn các cơ quan quản lý sớm đổi mới về quy trình phê duyệt danh mục, quyết toán, thanh lý các nhiệm vụ... đáp ứng tính cấp thiết trong nghiên cứu, cũng như tạo động lực cống hiến, sáng tạo cho các nhà khoa học”.
Ý kiến bạn đọc (0)