Bắc Ninh tiên phong phát triển công nghiệp bán dẫn: Bài 1 - Thủ phủ ngành công nghệ cao
BẮC NINH - Nhờ nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh cùng hạ tầng ngày càng đồng bộ, tỉnh Bắc Ninh đã trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều tập đoàn xuyên quốc gia, đặc biệt là các doanh nghiệp lĩnh vực AI, bán dẫn... Do đó, nhu cầu nhân lực chất lượng cao, nhất là ngành bán dẫn rất lớn để đáp ứng yêu cầu sản xuất của nền công nghiệp trong thời đại số.
LTS: Tỉnh Bắc Ninh (cũ) và Bắc Giang sớm xác định trở thành trung tâm công nghiệp bán dẫn của vùng và cả nước. Hai tỉnh cũng là những địa phương đầu tiên trong cả nước sớm ban hành Nghị quyết của HĐND tỉnh hỗ trợ học sinh, sinh viên theo học ngành bán dẫn. Nghị quyết bước đầu mang lại hiệu quả, kỳ vọng tạo đột phá, “đi tắt, đón đầu” phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, một trong những giải pháp then chốt thực hiện Nghị quyết 57 về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Bộ Chính trị.
Động lực chính của tăng trưởng
Hai địa phương Bắc Giang và Bắc Ninh trước đây đều chú trọng phát triển công nghiệp và đã gặt hái nhiều thành tựu nổi bật. Sau khi sáp nhập, sự cộng hưởng giữa hai vùng đã tạo nên tỉnh Bắc Ninh mới “siêu công nghiệp” với quy mô kinh tế vươn lên đứng thứ 5 toàn quốc. Trong những năm gần đây, Bắc Ninh không ngừng cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, đồng thời xác định rõ công nghiệp là động lực chủ đạo cho tăng trưởng. Nhờ đó, tỉnh trở thành điểm đến lý tưởng của các tập đoàn lớn trên thế giới. Hiện nay, Bắc Ninh thu hút gần 3,3 nghìn dự án FDI đến từ 44 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có sự hiện diện của nhiều tên tuổi hàng đầu như Samsung, Canon, Amkor, Foxconn, GoerTek, Luxshare...
![]() |
|
Đồng chí Phạm Văn Thịnh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cùng các đại biểu thăm khu trưng bày sản phẩm mới của Công ty GoerTek Vina. |
Một điểm nhấn đáng chú ý trong bức tranh công nghiệp của tỉnh Bắc Ninh là đóng góp mạnh mẽ từ các doanh nghiệp FDI, trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng. Trong đó, xuất khẩu tiếp tục giữ vai trò then chốt, bất chấp những biến động về thuế quan toàn cầu. Nhiều đơn vị không những duy trì hoạt động ổn định mà còn ghi nhận mức doanh thu vượt xa kế hoạch đề ra. Tiêu biểu trong 9 tháng năm nay, Công ty trách nhiệm hữu hạn Công nghệ Chính xác Fuyu doanh thu ước đạt hơn 133 nghìn tỷ đồng, tăng 81,2% so với cùng kỳ năm trước; Công ty trách nhiệm hữu hạn Fukang Technology 151 nghìn tỷ đồng; Công ty trách nhiệm hữu hạn Precision Technology Component Fulian doanh thu ước đạt 33 nghìn tỷ đồng; Công ty trách nhiệm hữu hạn Microsoft Mobile doanh thu khoảng 29 nghìn tỷ đồng, tăng 31,89%... Những con số này không chỉ phản ánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp mà còn khẳng định sức hấp dẫn của môi trường đầu tư, kinh doanh tại Bắc Ninh.
| Hiện nay, Bắc Ninh thu hút gần 3,3 nghìn dự án FDI đến từ 44 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có sự hiện diện của nhiều tên tuổi hàng đầu như Samsung, Canon, Amkor, Foxconn, GoerTek, Luxshare... |
Đặc biệt, việc Công ty trách nhiệm hữu hạn Amkor Technology đầu tư dự án OSAT (đóng gói và kiểm thử bán dẫn) trị giá 1,6 tỷ USD tại Khu công nghiệp Yên Phong II-C cùng với dự án của Công ty trách nhiệm hữu hạn Hana Micron Vina (Hàn Quốc) tại Khu công nghiệp Vân Trung với tổng vốn đầu tư hơn 600 triệu USD đã đưa Bắc Ninh bước vào bản đồ bán dẫn toàn cầu, trở thành trung tâm đóng gói và thử nghiệm chip quan trọng của khu vực. Bắc Ninh còn thu hút được một số dự án đầu tư về lĩnh vực bán dẫn khác như: Nhà máy thiết bị bán dẫn Micro Commercial Components (Khu công nghiệp Yên Phong I), vốn đầu tư 90 triệu USD; hay Công ty trách nhiệm hữu hạn Si Flex Việt Nam rót vốn 299 triệu USD; Công ty trách nhiệm hữu hạn Synergie Cad Việt Nam đầu tư 21,2 triệu USD. Những đối tác quen thuộc của Tập đoàn Apple tại Việt Nam là Foxconn và Goertek cũng đang tăng vốn, mở thêm nhà máy, cho thấy quy mô của ngành điện tử tại Bắc Ninh đủ lớn để kéo theo sự phát triển của ngành vi mạch bán dẫn.
“Khát” nhân lực ngành “xương sống”
Sự hiện diện ngày càng nhiều doanh nghiệp FDI tại địa phương không những tạo động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng công nghiệp mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực công nghệ cao. Theo ông Vũ Văn Cường, Phó Giám đốc Sở Tài chính, công nghiệp bán dẫn được xem là một trong những ngành công nghiệp “xương sống”, đóng vai trò cốt lõi trong phát triển kinh tế, bởi đây là nền tảng thúc đẩy sự phát triển của nhiều lĩnh vực khác như điện, điện tử, tự động hóa, viễn thông và công nghệ thông tin. Ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu hiện đã có bước phát triển vượt bậc, đạt quy mô khoảng 600 tỷ USD vào năm 2024 và được dự báo sẽ cán mốc 1.000 tỷ USD vào năm 2030. Những năm gần đây, sự dịch chuyển của các chuỗi sản xuất chất bán dẫn mở ra nhiều cơ hội trong việc thu hút đầu tư tại tỉnh.
![]() |
|
Nhà máy của Công ty trách nhiệm hữu hạn Amkor Technology Việt Nam tại Khu công nghiệp Yên Phong II-C. |
Tại Việt Nam, để đáp ứng yêu cầu phát triển ngành công nghiệp bán dẫn, mỗi năm cần đào tạo khoảng 10 nghìn kỹ sư chuyên ngành. Riêng tại tỉnh Bắc Ninh, theo tổng hợp của Ban Quản lý Các khu công nghiệp, hiện có khoảng 50 dự án đang hoạt động trong lĩnh vực bán dẫn và gần bán dẫn. Dự báo năm 2025, nhu cầu lao động trong lĩnh vực này tại tỉnh khoảng 10 nghìn người và tiếp tục tăng trong những năm tiếp theo. Với tiềm năng, lợi thế và phương hướng được xác định, dự báo tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất các doanh nghiệp công nghiệp bán dẫn, AI đạt khoảng 30%/năm, giá trị sản xuất của ngành công nghiệp bán dẫn, chiếm 6% cơ cấu giá trị toàn ngành công nghiệp. Tương ứng với cơ cấu giá trị này, dự báo đến năm 2030, lực lượng lao động làm việc trong ngành này của tỉnh cần khoảng 40 nghìn người.
Thực tế, nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn tại Việt Nam nói chung và Bắc Ninh nói riêng vẫn còn hạn chế cả về số lượng lẫn chất lượng. Nhiều doanh nghiệp dù sở hữu tiềm lực tài chính và công nghệ hiện đại vẫn gặp khó khăn trong việc tuyển dụng đội ngũ kỹ sư và chuyên gia phù hợp. Điều này buộc họ phải thuê chuyên gia nước ngoài để vận hành dây chuyền sản xuất, triển khai công nghệ và đào tạo nhân sự nội địa.
![]() |
|
Dây chuyền sản xuất tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Canon Việt Nam (Khu công nghiệp Quế Võ). |
Theo ông Trần Thanh Tuấn, Trưởng phòng đào tạo, Công ty trách nhiệm hữu hạn Khoa học Kỹ thuật Goer Tek Vina (có trụ sở tại Khu công nghiệp Quế Võ), doanh nghiệp hiện đang tạo việc làm cho hơn 80 nghìn công nhân và có kế hoạch tiếp tục mở rộng nhà xưởng tại Việt Nam, trong đó có tỉnh Bắc Ninh. Công ty mong muốn lãnh đạo tỉnh cùng các sở, ngành liên quan hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện các thủ tục, đặc biệt là về tuyển dụng, phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực bán dẫn và gần bán dẫn. Riêng tại Bắc Ninh, doanh nghiệp cần tuyển khoảng 3 nghìn lao động kỹ thuật để vận hành nhà máy hoạt động. Hay như nhà máy sản xuất, lắp ráp và thử nghiệm vật liệu, thiết bị bán dẫn của Công ty Amkor ngay trong năm 2025 cần khoảng 2,3 nghìn lao động ngành bán dẫn.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh, đến năm 2030, ngành bán dẫn toàn cầu có thể thiếu hụt khoảng 1 triệu lao động kỹ thuật, trong đó kỹ thuật viên đóng gói và kiểm định chiếm tỷ trọng lớn. Trong khi đó, tại Việt Nam, lực lượng lao động trong lĩnh vực này hiện mới chỉ có vài nghìn người, phần lớn chưa được đào tạo chuyên sâu. Thực trạng nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt tại Bắc Ninh. Theo thống kê, toàn tỉnh chỉ khoảng 12-15% lao động kỹ thuật tại các doanh nghiệp FDI có trình độ cao đẳng hoặc đại học đúng chuyên ngành, trong khi nhu cầu dự báo sẽ tăng gấp đôi trong giai đoạn 2025-2030.
Dù vậy, Bắc Ninh lại sở hữu nhiều tiềm năng chiến lược để phát triển nguồn nhân lực bán dẫn. Tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, gần Hà Nội - trung tâm đào tạo và nghiên cứu lớn với các trường đại học uy tín như Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học FPT, Đại học Công nghiệp Hà Nội. Bên cạnh đó, hệ sinh thái công nghiệp điện tử sẵn có tạo điều kiện thuận lợi để áp dụng mô hình “học đi đôi với hành”, thúc đẩy đào tạo theo địa chỉ gắn với doanh nghiệp. Định hướng phát triển của tỉnh giai đoạn 2021 - 2030 cũng xác định rõ công nghiệp bán dẫn - điện tử là mũi nhọn, mở ra cơ hội với nhiều chính sách ưu đãi, cơ sở hạ tầng và nguồn vốn đầu tư.
Đây chính là nền tảng để Bắc Ninh phát triển thành trung tâm nhân lực bán dẫn hàng đầu Việt Nam. Nhằm hiện thực hóa mục tiêu này, tỉnh đang triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó việc xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực chuyên biệt cho ngành bán dẫn được xem là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm tính bền vững cho sự phát triển công nghiệp công nghệ cao trong tương lai.
(Còn nữa)
Bắc Ninh



















Ý kiến bạn đọc (0)