Dây chuyền sản xuất gạch của Công ty cổ phần Ngôi Sao Bắc Giang.

Giấy thông hành cho doanh nghiệp

Đi vào hoạt động năm 2013, Công ty cổ phần Ngôi Sao Bắc Giang, xã Tân Dĩnh (Lạng Giang) chuyên sản xuất gạch Cotto, quy mô sản lượng trong tốp đầu toàn quốc. Một năm sau hoạt động, đơn vị được cấp giấy chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy đạt tiêu chuẩn quốc tế. Với công nghệ hiện đại, sản phẩm được người tiêu dùng truy nguồn gốc nhanh, chính xác, có nhiều ưu điểm so với gạch nung thường. Nhờ có giấy thông hành, Công ty đã ký hợp đồng xuất khẩu sang Nhật Bản, Trung Quốc... với 10 nghìn m2/hợp đồng/tháng. Dù mang lại nhiều lợi ích cho DN nhưng hiện số đơn vị công bố hợp chuẩn, hợp quy như Công ty cổ phần Ngôi Sao Bắc Giang chỉ có 120/khoảng 6 nghìn DN. 

Trao đổi với ông Nguyễn Văn Thành, Phó trưởng Phòng Quản lý chất lượng - Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng (Sở Khoa học và Công nghệ) được biết, số DN còn lại hầu hết đều chưa có điều kiện thực hiện hoặc không mặn mà. Cùng đó, DN thường gặp vướng mắc trong quá trình thực hiện công bố hợp chuẩn, đó là thiếu vốn đầu tư nâng cấp dây chuyền, máy móc sản xuất để bảo đảm yêu cầu. Trên thực tế, các DN có thị trường tiêu thụ nhỏ lẻ, người tiêu dùng không đòi hỏi khắt khe về yêu cầu chất lượng, nhất là đối với sản phẩm nông nghiệp hầu hết mới chỉ sản xuất theo quy trình an toàn. Cũng vì lý do trên, trong tỉnh vẫn chưa có đơn vị nào được cấp giấy chứng nhận hợp quy với việc canh tác các loại rau, củ, quả. 

Đơn cử, Công ty TNHH Ngân Giang Lục Ngạn chuyên sản xuất giấm ăn được hơn hai năm với công suất khoảng 13 tấn/tháng, thị trường hướng tới là xuất khẩu. Đến nay, Công ty đã áp dụng thành công hệ thống quản lý tiên tiến nhưng chưa có giấy chứng nhận công bố hợp chuẩn. Bà Bạch Kim Ngân, Giám đốc Công ty chia sẻ: “Muốn đưa sản phẩm ra nước ngoài phải có chứng nhận hợp chuẩn theo yêu cầu quốc tế. Dù vậy, việc hoàn thiện thủ tục khó khăn, chi phí lớn nên chưa thực hiện". 

Hay như Công ty TNHH Norva, phường Trần Nguyên Hãn (TP Bắc Giang), dù đi vào hoạt động nhiều năm nay với đa dạng ngành nghề nhưng hiện cũng chưa làm giấy chứng nhận, công bố hợp quy. Mặt hàng do đơn vị sản xuất là những sản phẩm dân dụng từ gỗ, tre, mây, rơm rạ để trưng bày, trang trí. Khách hàng không yêu cầu, đơn vị chưa có ý định mở rộng thị trường nên chủ DN không bỏ ra một khoản tiền lớn để làm thủ tục công nhận hợp chuẩn.  

Tập trung hỗ trợ DN vừa và nhỏ

Theo ông Nguyễn Chí Trung, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng, hợp chuẩn, hợp quy là việc tổ chức, cá nhân, DN tự công bố sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, quá trình sản xuất, môi trường phù hợp với tiêu chuẩn tương ứng. Việc công bố giúp nhà sản xuất có nhiều lợi thế cạnh tranh, tiết kiệm chi phí. Quan trọng hơn, khi được thừa nhận sự phù hợp với một tiêu chuẩn, quy chuẩn sản phẩm của các DN sẽ có cơ hội cạnh tranh cao và thuận lợi khi tiếp cận thị trường quốc tế. Tuy nhiên số lượng sản phẩm của các DN trong tỉnh hầu hết vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận nên thị trường tiêu thụ hẹp, tính cạnh tranh thấp. Việc thực hiện công bố hợp chuẩn, hợp quy mới được một số DN lớn quan tâm thực hiện. 

Được biết, để khuyến khích hoạt động này, hằng năm UBND tỉnh trích 200 triệu đồng hỗ trợ các DN đã công bố hợp chuẩn lần đầu và áp dụng thành công hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến (ISO). Một số DN vừa và nhỏ trong tỉnh tự vận động, xây dựng, đầu tư công nghệ, cơ sở vật chất để đủ điều kiện công bố hợp chuẩn, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường. Tiêu biểu như Công ty cổ phần Dịch vụ và Thương mại Thống Nhất (Lạng Giang). 

Ông Nguyễn Văn Thống, Giám đốc Công ty nói: "Thời gian đầu đi vào hoạt động, thị trường tiêu thụ sản phẩm của DN hạn hẹp, chủ yếu cung cấp theo đơn đặt hàng nhỏ trong tỉnh. Để nâng cao tính cạnh tranh, năm 2013 chúng tôi tự đầu tư vốn nâng cấp dây chuyền, đưa công nghệ hiện đại vào áp dụng và được chứng nhận hợp chuẩn. Từ đó, sản phẩm được nhiều người tiêu dùng biết đến và đón nhận. DN là đơn vị đầu tiên trong cả nước sản xuất thành công cửa thép vân gỗ, hiện đang tập trung sản xuất số lượng lớn để xuất khẩu". 

Nhiều ý kiến cho rằng, muốn nâng cao ý thức DN, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, cơ quan quản lý nhà nước cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn, khuyến khích các đơn vị sản xuất công bố chất lượng sản phẩm. Quan trọng hơn, mỗi người tiêu dùng cũng như toàn xã hội nâng cao ý thức qua việc ưu tiên lựa chọn những hàng hóa có xuất xứ rõ ràng, chất lượng tốt, được công bố hợp chuẩn, hợp quy, tạo động lực cho các DN không ngừng cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm. 

Các DN vừa và nhỏ cũng cần chủ động quan tâm đầu tư vốn, đổi mới công nghệ để bảo đảm đủ tiêu chuẩn cấp giấy chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy góp phần nâng cao tính cạnh tranh, giá trị hàng hóa. Khi DN có sản phẩm được chứng nhận sẽ được hưởng thêm cả chế độ miễn, giảm một số khâu kiểm tra của cơ quan quản lý hay đối tác; đồng thời được gắn dấu hợp quy, tránh tình trạng làm giả, nhái sản phẩm.

Hoàng Phương