Hương án đá chùa Cao.

Theo một số tài liệu, hương án đá mang dấu ấn thời Lê, tác phẩm nghệ thuật này được tạo từ nhiều khối đá xanh ghép lại thành khối lớn hình chữ nhật, dài 3,12m, rộng 1,4m, cao 1,2m chia ba phần chính, gồm: Bề mặt, thân và đế. Trên đó phác họa nhiều đường nét hoa văn độc đáo hình rồng, cánh sen, hoa cúc, sóng nước... 

Đặc biệt là có khắc dòng chữ Hán: “Thuận Thiên ngũ niên - Nhâm Tý niên” (tức là năm Nhâm Tý, niên hiệu Thuận Thiên thứ năm (đời vua Lê Thái Tổ - 1432). Nhìn tổng thể phần mặt bệ hương án như một tòa sen lớn. Tại Bắc Giang, ngoài chùa Cao chưa tìm thấy nơi nào có hương án độc đáo như vậy. 

Được biết, chùa Cao là công trình kiến trúc nghệ thuật thời Trần, năm 1999 được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia. Năm 2013, Viện Khảo cổ học Việt Nam phối hợp cùng Bảo tàng tỉnh tổ chức khai quật và đã phát hiện nhiều di vật gồm: Gạch bìa, gạch vuông trơn, ngói mũi sen đơn, ngói mũi lá, ngói bò... có niên đại từ thời Lý, Trần đến thời Lê, Nguyễn. 

Ngoài ra, các nhà khảo cổ học còn phát hiện gốm tráng men cổ Việt Nam và Trung Quốc, đồ sành, đất nung với các loại hình bát, đĩa, chậu, bình vò, lư hương, chân đèn... có niên đại từ thế kỷ XII đến XIX.

Đắc Thụ