Mẹ Mai Thị Thìn cùng con cháu tại lễ phong tặng danh hiệu vinh dự Nhà nước: Mẹ Việt Nam Anh hùng (tháng 5-2014).

Mẹ VNAH Nguyễn Thị Toàn

Cách đây 20 năm (năm 1994), lần đầu tiên Đảng, Quốc hội, Chính phủ chính thức công bố quy định danh hiệu vinh dự nhà nước Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng để vinh danh những người phụ nữ đã âm thầm chịu đựng bao hy sinh, gian khổ, hiến dâng cho Tổ quốc những người thân yêu nhất của mình. 

Trong đợt vinh danh đầu tiên (ngày 19-12-1996), Mẹ Nguyễn Thị Toàn ở phố Gia Lâm, thị trấn Bố Hạ (Yên Thế) đã vinh dự được truy tặng danh hiệu Mẹ VNAH. Người con trai duy nhất của mẹ là Phan Văn Khôn đã anh dũng hy sinh năm 1952 trong chiến dịch Điện Biên Phủ, để lại người mẹ già, vợ trẻ và hai con thơ là Phan Công Nhượng (5 tuổi) và Phan Thị Bộ (2 tuổi).                  

Con dâu cũng là Mẹ VNAH

Khi chồng - anh Phan Văn Khôn hy sinh lúc tuổi đời còn rất trẻ (22 tuổi), ai cũng nghĩ vợ anh - chị Mai Thị Thìn sớm muộn sẽ đi bước nữa. Nhưng với lương tâm và trách nhiệm của người vợ liệt sĩ, bà đã thầm hứa với lòng mình sẽ ở vậy để thay chồng chăm mẹ nuôi con. Noi gương mẹ chồng, nỗi đau đã biến thành sức mạnh giúp bà Thìn vượt lên tất cả. Tháng 6 – 1960, bà Thìn vinh dự được kết nạp Đảng. Ngoài trực tiếp lao động sản xuất để bảo đảm đời sống cho cả gia đình, bà còn tham gia Ban quản trị, làm Chủ nhiệm HTX nông nghiệp thị trấn Bố Hạ. 

Với tinh thần trách nhiệm cao trong công tác, năm 1967 bà được cấp trên điều động làm Phó trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Yên Thế, rồi Phó trưởng Ban Tổ chức Huyện ủy năm 1968. Ở cương vị nào bà cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Năm 1966, bà đã động viên người con trai là Phan Công Nhượng tiếp bước cha lên đường nhập ngũ (trong khi anh Nhượng nằm trong diện được miễn, hoãn làm nghĩa vụ quân sự). 

Việc làm của bà đã  khơi dậy phong trào tòng quân đánh giặc ở địa phương thành cao trào thanh niên tình nguyện lên đường chống Mỹ cứu nước. Chính vì vậy, nhiều thanh niên thị trấn Bố Hạ lúc đó không chỉ sẵn sàng mà còn chích máu viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ như: Vũ Tú Hồ, Vũ Sĩ Hồng, Trần Huy Thông, Phan Khánh Đức… Năm 1969, do phải trực tiếp chăm sóc mẹ chồng tuổi già, sức yếu, bà Thìn được tổ chức bố trí trở lại địa phương công tác. Và cũng năm đó, bà nhận tin con trai anh dũng hy sinh tại mặt trận phía Nam. 

Vậy là, một sự trùng hợp đến kỳ lạ đã diễn ra trong gia đình bà. Đó là: Hai liệt sĩ, hai cha con đều hy sinh ở tuổi 22. Cha: Liệt sĩ Phan Văn Khôn (1930 -1952); con: Liệt sĩ Phan Công Nhượng (1947 - 1969), bản thân bà cũng góa chồng ở tuổi 22. Sau này, gia đình bà cũng là gia đình đầu tiên, duy nhất của huyện Yên Thế có hai người được vinh danh Mẹ VNAH. Dẫu biết rằng sự hy sinh trong chiến tranh là không tránh khỏi nhưng bà vẫn lặng đi khi nhận tin con trai hy sinh và nén chặt nỗi đau trong lòng để tiếp tục công tác. Năm nay, Mẹ Thìn 87 tuổi đời, 55 tuổi Đảng. 

Như bà nội và mẹ đẻ, bà Phan Thị Bộ cũng là người phụ nữ giỏi giang và giàu nghị lực. Mặc dù chồng mất cách đây hơn 10 năm do căn bệnh hiểm nghèo nhưng bà vẫn vững vàng trên cương vị Giám đốc Kho bạc nhà nước huyện Yên Thế cho tới lúc nghỉ hưu và nuôi dạy 4 con (3 trai,1 gái ) trưởng thành. Hiện tất cả các con (trai, gái, dâu, rể) của bà đều là cán bộ, viên chức và đều là đảng viên.  

Tự hào chúng con  

Ngày 14 - 5 – 2014, tại lễ phong tặng, truy tặng danh hiệu vinh dự nhà nước Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng đợt 1-2014, do Tỉnh ủy- HĐND-UBND-Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức trọng thể tại huyện Yên Thế, tôi thấy Mẹ Thìn mái tóc bạc phơ, trong bộ trang phục màu vàng, là một trong 5 Mẹ VNAH của huyện Yên Thế được các chiến sĩ quân đội dìu lên hàng ghế danh dự để nhận bằng: Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng. 

Vậy là hơn 60 năm, kể từ khi chồng hy sinh, từ một nàng dâu hiếu thảo, thủy chung, chăm mẹ, thờ chồng, nuôi con… bà Mai Thị Thìn đã trở thành Mẹ VNAH thứ hai trong cùng một gia đình giàu truyền thống cách mạng của quê hương thị trấn Bố Hạ.

Khi những câu hát được cất lên: “Hát về những người Mẹ Việt Nam/Hát về những người Mẹ Anh hùng/Đời dâng hiến giống nòi/Vì đất nước hy sinh cả cuộc đời…”, tôi đã không cầm nổi nước mắt. Tôi khóc vì thấy các Mẹ đều mắt mờ, chân chậm, đã phải chịu quá nhiều đau khổ cho chúng ta có được cuộc sống hạnh phúc như ngày hôm nay. Nhưng rồi tôi lại bừng tỉnh khi mà hôm nay Mẹ cũng sẽ tự hào “Mẹ đã có ngàn đứa con/Mẹ đã có cả nước non/Tự hào chúng con! Có Mẹ Việt Nam Anh hùng…”. Vâng! Xin được cảm ơn  các Mẹ! Những Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng!.

Trần Thị Mây Lai