Giờ ăn trưa của bệnh nhân tâm thần tại Trung tâm.

Cơ sở vật chất đồng bộ

Theo thống kê của ngành chức năng, toàn tỉnh hiện có khoảng 5,3 nghìn người mắc các bệnh tâm thần, trong đó hơn 4,6 nghìn người thuộc hộ nghèo (chiếm 87,4%). Dù đã được hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng song các hộ đều rơi vào hoàn cảnh khó khăn do chi phí điều chị bệnh. Đó còn chưa kể người thân luôn phải sống cùng nỗi lo bởi các hành vi nguy hiểm do người tâm thần gây ra. Vẫn còn người tâm thần lang thang, tiềm ẩn rủi ro cho chính họ và ảnh hưởng đến trật tự an toàn xã hội. Trong khi đó, Trung tâm Bảo trợ xã hội thuộc Sở Lao động- Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) mới đáp ứng chăm sóc khoảng 20 người.

Trước thực tế này, Trung tâm Chăm sóc và Phục hồi chức năng cho người tâm thần (thuộc Sở LĐ-TB&XH) ra đời góp phần giải quyết những khó khăn trên và thiết thực thực hiện chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước. Theo Quyết định số 220 ngày 31-5-2013 của UBND tỉnh, Trung tâm có chức năng tiếp nhận, chăm sóc, nuôi dưỡng, điều trị và phục hồi chức năng cho người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí; tham mưu giúp Sở LĐ-TB&XH thực hiện quản lý nhà nước về lĩnh vực chăm sóc, phục hồi chức năng cho người tâm thần trong tỉnh.

Nằm tại xã Song Mai (TP Bắc Giang), Trung tâm được xây dựng trên diện tích hơn 3,6 ha, giai đoạn 1 (2015-2018) có khả năng tiếp nhận từ 100- 300 người bệnh. Các hạng mục công trình gồm: Khu điều hành, nhà ăn, phòng nghỉ cho cán bộ và khu điều trị nội trú cho bệnh nhân. Ngoài ra còn sân chơi, khuôn viên cây xanh, khu lao động trị liệu và các điều kiện thiết yếu khác để chăm sóc người bệnh. Đơn vị được bố trí 20 cán bộ, viên chức, đa số là nhân viên y tế, nhân viên công tác xã hội. Do mới đi vào hoạt động nên đến nay, Trung tâm mới tiếp nhận 27 bệnh nhân tâm thần đặc biệt nặng từ Trung tâm Công tác xã hội chuyển sang và một số người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí tự nguyện đóng góp kinh phí để được chăm sóc. Giám đốc Đoàn Quang Hiệp cho biết: Năm 2017, Trung tâm được giao chỉ tiêu tiếp nhận 128 người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí, bao gồm cả những người tự nguyện đóng góp kinh phí.

Tận tụy vì người bệnh

Bệnh nhân tâm thần thường có biểu hiện rối loạn về tâm lý, thờ ơ, lạnh nhạt với mọi giao tiếp của người khác. Với người bệnh nặng, các chức năng tâm thần và thể lực đều sa sút lại có những cơn kích động, hành vi nguy hiểm hoặc không kiểm soát trong sinh hoạt. Như bệnh nhân tên Cúc (khoảng 30 tuổi) không thể tự tắm giặt và tự chủ được việc bài tiết. “Chúng tôi phải thay phiên chăm sóc những bệnh nhân có tình trạng như chị Cúc. Đồng thời dành thời gian trò chuyện giúp cải thiện tâm lý để sớm hòa nhập cộng đồng”, chị Trịnh Thị Hương, điều dưỡng viên cho biết. Theo bác sĩ Nguyễn Hữu Nam, phụ trách Phòng Y tế, ngoài bị các bệnh lý về tâm thần, nhiều người còn mắc bệnh khác như: Lao phổi, da liễu, tim mạch... nên việc chăm sóc và điều trị rất khó khăn, vất vả. Ban giám đốc, cán bộ, nhân viên luôn quán triệt tinh thần trách nhiệm, tận tụy với công việc, hết lòng vì người bệnh.

Ngoài được theo dõi, chăm sóc sức khỏe, các bệnh nhân (diện bảo trợ và tự nguyện đóng góp kinh phí) đều được nuôi dưỡng, bảo đảm tốt các điều kiện sinh hoạt. Để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng theo thể trạng và bệnh lý từng người, bếp ăn được bố trí hợp lý, lựa chọn thực phẩm, thực đơn và chế biến bảo đảm an toàn, vệ sinh. Bệnh nhân yếu hoặc ăn kiêng có thực đơn riêng. Hằng ngày, điều dưỡng viên hướng dẫn bệnh nhân tập thể dục giúp họ có tinh thần thoái mái, tăng khả năng tương tác với môi trường bên ngoài, cải thiện sức khỏe. Với những người mắc bệnh ở thể nhẹ hơn, còn tỉnh táo được tham gia lao động trị liệu như chăn nuôi, trồng trọt; tạo môi trường không tách biệt gia đình, xã hội, giúp bệnh nhân thấy mình còn có ích, tiếp thêm niềm tin để tăng cơ hội hòa nhập cộng đồng.

“Người bệnh vào Trung tâm sẽ được chăm sóc toàn diện, người thân không phải đi theo phục vụ. Đó là ưu điểm mà chúng tôi muốn nhấn mạnh để các gia đình không may có người mắc các bệnh lý tâm thần biết đến và lựa chọn. Đơn vị cũng sẽ từng bước nâng cao chất lượng chăm sóc, phục hồi chức năng cho người bệnh, quyết tâm xây dựng nơi đây thành mái nhà chung, ấm áp tình người với bệnh nhân tâm thần”, Giám đốc Đoàn Quang Hiệp nói.

Tường Vi