Tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng và quyết toán ngân sách nhà nước

Thứ 6: 05:13 ngày 19/09/2025

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc ký Chỉ thị số 27/CT-TTg về việc thực hiện Nghị quyết số 223/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về Bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2023 và phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023.

Ảnh minh họa.

Các bộ, cơ quan trung ương, địa phương thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nội dung yêu cầu trong công tác lập, chấp hành, thực hiện dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước.

Chỉ thị nêu: Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 223/2025/QH15 về bổ sung dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2023 và phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023; theo đó Quốc hội ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ đã chỉ đạo sát sao, quyết liệt các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, triển khai chính sách tài khóa có hiệu quả, đồng bộ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân, thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Nhờ đó, quản lý thu, chi ngân sách nhà nước được tăng cường, thu ngân sách nhà nước vượt 9,3% so với dự toán; chi ngân sách nhà nước được quản lý chặt chẽ, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên để ưu tiên bố trí tăng chi đầu tư phát triển; tỷ trọng nợ công, nợ Chính phủ so với GDP giảm và trong giới hạn cho phép; quốc phòng, an ninh được giữ vững; các chính sách an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, chăm lo cho các đối tượng chính sách, khó khăn... được quan tâm thực hiện tốt.

Tuy nhiên, bên cạnh đó Quốc hội cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương, thực hiện các quy định pháp luật và các nghị quyết của Quốc hội về lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước. Để nâng cao kỷ cương, kỷ luật quản lý tài chính - ngân sách nhà nước, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương (sau đây gọi chung là bộ, cơ quan trung ương), Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là địa phương) tiếp tục phát huy các kết quả đạt được, thực hiện quyết liệt, đồng bộ các nội dung yêu cầu trong công tác lập, chấp hành, thực hiện dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước đã nêu tại Chỉ thị số 22/CT-TTg ngày 23/6/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong việc chấp hành pháp luật về tài chính, ngân sách nhà nước (Chỉ thị số 22/CT-TTg).

Đẩy nhanh việc thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công hằng năm, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn vay ODA

Đồng thời để chấn chỉnh, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng và quyết toán ngân sách nhà nước đã được Quốc hội nêu tại Nghị quyết số 223/2025/QH15, cần quan tâm thực hiện thêm các nhiệm vụ sau:

Về lập, quản lý, sử dụng, quyết toán ngân sách nhà nước, các bộ, cơ quan trung ương, địa phương chấn chỉnh, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong lập, quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước. Nâng cao chất lượng lập dự toán thu, chi ngân sách nhà nước bảo đảm sát đúng yêu cầu và khả năng thực hiện để huy động, sử dụng hiệu quả nguồn ngân sách nhà nước. Quan tâm, chú trọng công tác chuẩn bị đầu tư, lập, phân bổ vốn, tổ chức, triển khai thực hiện các dự án đầu tư. Đẩy nhanh việc thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công hằng năm, đặc biệt là các dự án sử dụng vốn vay ODA; công tác thanh toán khối lượng hoàn thành và quyết toán các chương trình, dự án đầu tư theo đúng quy định của pháp luật.

Đồng thời, kiểm tra, rà soát phương án phân bổ, sử dụng số tăng thu ngân sách nhà nước nêu tại Điều 1 của Nghị quyết số 223/2025/QH15 bảo đảm tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Quản lý chặt chẽ các khoản chi chuyển nguồn ngân sách nhà nước. Rà soát, hủy bỏ, thu hồi triệt để các khoản chi sử dụng không đúng quy định hoặc hết thời gian giải ngân. Thu hồi toàn bộ các khoản ngân sách trung ương hỗ trợ cho các địa phương năm 2024 và năm 2023 trở về trước quản lý, sử dụng không đúng quy định hoặc hết thời gian giải ngân để giảm bội chi ngân sách trung ương. Báo cáo chi tiết số chi chuyển nguồn ngân sách năm 2024 sang năm 2025 theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và của cấp có thẩm quyền cho phép. Báo cáo nguồn cải cách chính sách tiền lương chưa sử dụng của từng Bộ, cơ quan trung ương, địa phương tại thời điểm ngày 31/12/2024.

Bên cạnh đó, quản lý chặt chẽ việc tạm ứng chi ngân sách nhà nước. Trong năm 2025, tiếp tục xử lý, thu hồi dứt điểm số tạm ứng quá thời hạn quy định. Làm rõ các trường hợp không có khả năng thu hồi số kinh phí tạm ứng quá thời hạn quy định. Không để phát sinh mới nợ đọng xây dựng cơ bản. Rà soát, xác định số nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách nhà nước tại thời điểm ngày 31/12/2023, số nợ phát sinh và dồn tích tại thời điểm ngày 31/12/2024 và ngày 31/12/2025. Khẩn trương rà soát, thực hiện thu hồi toàn bộ số vốn ngân sách trung ương đã ứng trước nhưng chưa bố trí thu hồi trong Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đẩy mạnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, cụ thể hóa trách nhiệm người đứng đầu trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước. Làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm người đứng đầu, các tập thể, cá nhân quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước không chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật trong lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Trên cơ sở đó, kiểm điểm các tập thể, cá nhân có vi phạm.

Kiểm soát chặt chẽ bội chi ngân sách nhà nước, nợ công để bảo đảm an ninh tài chính quốc gia

Về việc thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương, địa phương rà soát các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đối với quyết toán niên độ ngân sách nhà nước năm 2023 trở về trước để thực hiện đầy đủ. Trường hợp bất khả kháng không thể thực hiện được các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước thì phải có báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Cơ quan trung ương và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chưa điều chỉnh đầy đủ số liệu quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023 theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước tại Báo cáo số 41/BC-KTNN ngày 13/5/2025 khẩn trương thực hiện kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước. Tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đối với quyết toán ngân sách nhà nước niên độ 2023 và các năm trước gửi về Bộ Tài chính cùng với Báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2024.

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính tiếp tục kiểm soát chặt chẽ bội chi ngân sách nhà nước, nợ công để bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, ổn định kinh tế vĩ mô. Quản lý chặt chẽ việc huy động vốn vay bù đắp bội chi và trả nợ gốc của ngân sách nhà nước; theo dõi, đánh giá tiến độ thu, chi ngân sách nhà nước để huy động vốn trái phiếu Chính phủ bảo đảm tiết kiệm, hiệu quả. Tiếp tục quản lý việc sử dụng ngân quỹ nhà nước theo đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý nợ công và pháp luật về ngân quỹ nhà nước, bố trí nguồn để hoàn trả các khoản vay ngân quỹ gia hạn nhiều năm.

Trên cơ sở báo cáo của các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, tổng hợp đầy đủ thông tin, số liệu và chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng cơ chế xử lý chung đối với các kết luận, kiến nghị kiểm toán không còn khả năng thực hiện do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp phá sản, giải thể hoặc cá nhân đã chết, mất năng lực hành vi dân sự và các trường hợp bất khả kháng khác. Báo cáo Chính phủ báo cáo Quốc hội đề xuất sửa đổi các luật có liên quan và các giải pháp xử lý các vấn đề không thuộc thẩm quyền để xử lý các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước không còn khả năng thực hiện.

Bộ Tài chính phối hợp với Kiểm toán Nhà nước đôn đốc xử lý, điều chỉnh quyết toán ngân sách nhà nước của cơ quan trung ương và các địa phương nêu tại khoản 3 Điều 4 Nghị quyết số 223/2025/QH15 theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và Luật Kiểm toán nhà nước. Đồng thời, chủ trì đôn đốc các bộ, cơ quan trung ương, địa phương để báo cáo kết quả thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước; tổng hợp chung báo cáo kết quả thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước trình Chính phủ, Quốc hội cùng với báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước năm 2024 theo quy định.

Bộ Nội vụ đôn đốc, kiểm tra, tổng hợp chung danh sách, mức độ vi phạm, hình thức xử lý, kết quả xử lý vi phạm đối với các tổ chức, đơn vị, cá nhân liên quan trong quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính - ngân sách nhà nước, đầu tư công, tài sản công báo cáo Thủ tướng Chính phủ. Trên cơ sở ý kiến chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nội vụ gửi Bộ Tài chính để tổng hợp chung cùng với báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước trình Chính phủ, Quốc hội theo quy định.