Chẳng là bố anh từng tham gia quân ngũ trong kháng chiến chống Mỹ. Không biết thực hư thế nào, cách đây không lâu, cụ nảy ra ý định làm hồ sơ hưởng chế độ nhiễm chất độc da cam. Điều đáng nói là đối chiếu quy định, ông cụ không thuộc đối tượng được hưởng. Lúc đầu, bố anh thể hiện quyết tâm cao lắm, rằng bỏ ra vài triệu sẽ có người làm hồ sơ giúp. Chỉ “đầu tư” một lần, sau đó được hưởng đến cuối đời. Tuy nhiên, sau khi nghe khuyên giải phải trái, ông cụ mới thôi ý định làm hồ sơ.

Qua câu chuyện của anh bạn, tôi lại ngẫm đến việc rà soát đối tượng làm hồ sơ giả hưởng chế độ nhiễm chất độc hóa học thời gian qua mới thấy lòng tham của không ít người thật khó đoán định. Chẳng thế mà qua rà soát của ngành chức năng, con số 280 trường hợp dù có tóm tắt bệnh án tại hồ sơ nhưng lại không có bệnh án lưu trữ tại bệnh viện. Và cũng qua xác minh, trong số hồ sơ ấy có tới 275 bản tóm tắt bệnh án là giả. Rõ ràng, nếu không có sự phát giác của quần chúng, không có sự vào cuộc của ngành chức năng thì từng ấy hồ sơ sẽ được phù phép từ giả thành thật và nếu tiếp tục trôi chảy, họ nghiễm nhiên được hưởng chế độ một cách sai trái.

Trong cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc đã có nhiều người anh dũng nằm lại chiến trường, nhiều người mang thương tật, nhiều người hy sinh đến nay chưa biết mộ phần. Với riêng chế độ nhiễm chất độc da cam, nhiều người vì những lý do khác nhau mà dù bị nhiễm thật nhưng đến nay chưa được hưởng, không ít người qua đời trước khi có chính sách của Đảng, Nhà nước. Nói lên điều ấy để thấy, dù có thể là muộn song chính sách với người có công nói chung ra đời nhằm phần nào bù đắp hy sinh, mất mát cho những người vì nghĩa lớn mà mang thương tật, bị nhiễm chất độc hóa học để lại di chứng nặng nề cho nhiều thế hệ. Vì thế, những người chỉ vì lòng tham mà bất chấp pháp luật, đạo lý và lương tri, đương nhiên sẽ bị pháp luật xử lý nghiêm, cộng đồng xã hội lên án.  

Với người lính, lúc ra trận, không ai nghĩ chiến đấu là để được hưởng chế độ sau này nhưng sau chiến tranh, họ cần được đãi ngộ xứng đáng. Do đó, bên cạnh sự nghiêm khắc của pháp luật thì bản thân mỗi cá nhân cũng cần có khoảng lặng cần thiết để nghĩ đến những đồng đội của mình từ đó có cách hành xử đúng mực. Làm được như thế không chỉ thể hiện cái tâm trong sáng, tôn trọng sự thật, bảo đảm sự công bằng mà còn làm ấm lòng những người đã xả thân vì Tổ quốc.

Lê Minh