Vận dụng, phát triển sáng tạo quan điểm của V.I.Lênin về thanh niên

Thứ 2: 07:28 ngày 22/04/2024

V.I.Lênin không chỉ là nhà tư tưởng, lý luận kiệt xuất mà còn là lãnh tụ vĩ đại của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. V.I.Lênin rất quan tâm và luôn đề cao vai trò, vị trí quan trọng của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng của Đảng Bônsêvích Nga.

Vận dụng, phát triển sáng tạo quan điểm của V.I.Lênin về thanh niên, Đảng ta đã và đang phát huy tối đa vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa...

V.I.Lênin - nhà tư tưởng vĩ đại, nhà lý luận chính trị kiệt xuất, lãnh tụ lỗi lạc của giai cấp công nhân và nhân dân lao động toàn thế giới.

Tin tưởng và kỳ vọng vào thanh niên

Trong điều kiện lãnh đạo một đảng cầm quyền - Đảng Bônsêvích Nga tiến hành thành công Cách mạng Tháng Mười và xây dựng chế độ xã hội mới - chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô, V.I.Lênin đặc biệt chú ý đến đội ngũ thanh niên. Trong các tác phẩm của mình, có hơn 200 lần V.I.Lênin bàn đến thanh niên và tổ chức thanh niên cộng sản. V.I.Lênin thường gọi thanh niên bằng những cụm từ đầy thiện cảm và giàu sự tin tưởng như “nguồn sinh lực chiến đấu của cách mạng”, “đội quân hậu bị hùng mạnh của cách mạng”, “chủ nhân tương lai của đất nước”. V.I.Lênin cho rằng, thế hệ đang lớn lên của giai cấp vô sản, những sinh viên và học sinh tiên tiến, một bộ phận quan trọng của giới trí thức trẻ là những người bạn đồng minh đáng tin cậy của giai cấp công nhân.

Trong những bức thư gửi từ Giơnevơ (Thụy Sĩ) cho những người Bônsêvích ở Nga (giai đoạn 1903-1905), V.I.Lênin khẩn thiết đề nghị các đồng chí của mình hãy tin cậy hơn nữa vào thanh niên, hãy mạnh dạn dựa vào những người cộng sản trẻ trong công tác thực tế hằng ngày, hãy cuốn hút đông đảo các tầng lớp thanh niên vào cuộc đấu tranh.

V.I.Lênin chỉ rõ cần phải phòng ngừa trước khuynh hướng “dè dặt” của một số cán bộ Đảng cho rằng, những con người trẻ tuổi ấy tuy đầy nhiệt tình và sáng kiến nhưng chưa qua trường học giai cấp. Đó chỉ là cái cớ để khước từ việc sử dụng thanh niên và điều đó thực sự gây nguy hại cho cách mạng.

Không chỉ đánh giá cao vai trò, vị trí của thanh niên, V.I.Lênin còn chỉ rõ nhiệm vụ của thanh niên là xây dựng chủ nghĩa cộng sản. Trong bài diễn văn lịch sử: “Nhiệm vụ của Đoàn thanh niên” trình bày tại Đại hội III toàn Nga của Đoàn thanh niên Cộng sản Nga (tháng 10-1920), V.I.Lênin đã chỉ rõ: Nhiệm vụ thật sự xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa, chính là của thanh niên. Vì vậy, trong cả tư tưởng và hành động, V.I.Lênin luôn kêu gọi, tập hợp, giác ngộ và cổ vũ thanh niên tham gia cách mạng; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, sẵn sàng giao nhiệm vụ và tạo điều kiện để họ được học tập, lao động, cống hiến…

Theo V.I.Lênin, sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa cộng sản là một nhiệm vụ khó khăn nên bên cạnh việc học tập chủ nghĩa cộng sản, thanh niên cần mở mang thêm những tri thức của nhân loại. Thanh niên cần phải học từ trong quá khứ, trong truyền thống, chắt lọc tri thức cũng như kế thừa tất cả những gì tốt đẹp, phù hợp của thế hệ trước. Từ đó, V.I.Lênin đưa ra một thông điệp giống như một di huấn chính trị đối với thanh niên: “Người ta chỉ có thể trở thành người cộng sản khi biết làm giàu trí óc của mình bằng sự hiểu biết tất cả những kho tàng tri thức mà nhân loại đã tạo ra”.

Để việc học tập thực sự có hiệu quả, V.I.Lênin gợi mở cho thanh niên cần phải biết gắn những kiến thức lý luận đã học được với thực tiễn đấu tranh cách mạng. Bên cạnh việc học tập tri thức, thanh niên còn cần phải học tập và rèn luyện đạo đức cộng sản, phải biết phấn đấu, biết hy sinh, cống hiến vì sự nghiệp chung của cách mạng.

Có thể nhận thấy, V.I.Lênin dành rất nhiều tình cảm, sự tin tưởng và kỳ vọng vào thanh niên. Từ thực tiễn của cuộc cách mạng Nga đầu thế kỷ XX, V.I.Lênin đã nhận ra vai trò và trách nhiệm to lớn của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng, đó là xây dựng chủ nghĩa cộng sản.

Nhiệm vụ chiến lược, thường xuyên

Kế thừa quan điểm của V.I.Lênin, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn coi công tác thanh niên là một nhiệm vụ chiến lược, thường xuyên của Đảng và luôn tin tưởng, kỳ vọng ở thanh niên và tổ chức Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết về thanh niên và công tác thanh niên.

Tại Hội nghị Trung ương 4 khóa VII (năm 1993), Đảng ta khẳng định: Sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước bước vào thế kỷ XXI có vị trí xứng đáng trong cộng đồng thế giới hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không phần lớn tùy thuộc vào lực lượng thanh niên, vào việc bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ thanh niên; công tác thanh niên được xác định là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng.

Đến năm 2008, tại Hội nghị Trung ương lần thứ bảy (khóa X), Đảng ta tiếp tục khẳng định: "Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người. Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước". Quan điểm đó của Đảng cho thấy sự kế thừa và phát triển quan điểm của V.I.Lênin về công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Luật Thanh niên xác định: "Thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, xung kích, sáng tạo, đi đầu trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; có vai trò quan trọng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội." Đó là sự cụ thể hóa quan điểm của Đảng về vai trò của thanh niên trên cơ sở vận dụng sáng tạo quan điểm của V.I.Lênin về thanh niên.

Hiện nay, thanh niên trong độ tuổi từ 16 đến 30 chiếm khoảng 30% dân số. Đây là lực lượng có nhiều tiềm năng về sức khỏe, trí tuệ, có nhiều khả năng thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường trong nước và quốc tế. Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng và tổ chức Đoàn các cấp, đa số thanh niên Việt Nam luôn ra sức học tập và rèn luyện, lao động và cống hiến cho các cơ quan, đơn vị; luôn nêu cao tinh thần xung kích, sáng tạo, chủ động trong lập thân, lập nghiệp và có nhiều đóng góp cho cộng đồng, xã hội. Nhiều thanh niên trở thành tấm gương sáng trong học tập, lao động, sản xuất, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và luôn có khát khao cống hiến…

Tuy nhiên, còn một bộ phận thanh niên lười lao động, không có chí tiến thủ, có lối sống thực dụng, thích hưởng thụ và thường xuyên bị kẻ xấu lợi dụng, lôi kéo. Đặc biệt, do ảnh hưởng bởi mặt trái kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế… đã dẫn đến những biểu hiện tiêu cực trong xã hội ngày càng phổ biến. Những biểu hiện xa rời mục tiêu của chủ nghĩa xã hội chưa được khắc phục, sự chống phá của các thế lực phản động quốc tế nhằm thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình” đã tác động không nhỏ đến đời sống đạo đức công dân, ảnh hưởng lớn đến tâm tư, tình cảm, ý chí phấn đấu của sinh viên, thanh niên trí thức. Hậu quả là đã có một bộ phận thanh niên phai nhạt niềm tin, lý tưởng, mất phương hướng phấn đấu, không có chí lập thân, lập nghiệp; chạy theo lối sống thực dụng, sống dựa dẫm, thiếu trách nhiệm, thờ ơ với gia đình và xã hội… Đây là những thách thức rất lớn đặt ra đòi hỏi các cấp ủy Đảng phải quan tâm chăm lo nhiều hơn nữa tới việc bồi dưỡng, giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ.

Quan điểm của V.I.Lênin về vai trò, nhiệm vụ của thanh niên vừa cho thấy nhãn quan chính trị sáng suốt của một lãnh tụ cộng sản đối với tương lai của cách mạng; vừa cho thấy tình cảm, sự tin tưởng và kỳ vọng lớn lao đối với thế hệ trẻ. Quan điểm đó hiện nay vẫn là kim chỉ nam, là nền tảng tư tưởng vững chắc của Đảng ta trong công tác thanh niên để phát huy tối đa vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Tiến sĩ Lê Thị Chiên (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh)