Cánh đồng Cây Gai, thôn Huyện, xã Tiến Dũng (Yên Dũng) thời điểm này nhan nhản OBV. Ốc nổi trên mặt ruộng, bám thành từng chùm vào bụi cỏ ven bờ, mương, rãnh nước. Chân ruộng vàn cao dù đã được tháo cạn nước nhưng ốc con, ốc mới nở vẫn dày đặc. 

Bà Trịnh Thị Nương đang cấy lúa trên xứ đồng này phải mang theo bao tải để nhặt những con ốc to. Chỉ trong vài mét vuông, bà Nương bắt được khoảng một kg ốc. Bà nói: "Chưa năm nào OBV nhiều như năm nay. Ra đồng đâu đâu cũng thấy ốc. Gia đình tôi gieo sạ hơn một sào lúa KD18, chưa kịp phun thuốc trừ đã bị ốc cắn hết nên phải mua giống gieo lại”. 

Gia đình bà Dương Thị Nụ cùng thôn cũng có hơn một sào lúa bị OBV cắn phá. Theo lời bà Nụ, vào sáng sớm và chiều mát là thời điểm OBV cắn lúa mạnh nhất. Đầu vụ, vừa cấy xong ốc đã cắn đứt ngọn lúa. Do đó, những ruộng còn lại bà phải gom ốc trước rồi mới cấy.

Chị Phan Thị Thảo, cán bộ khuyến nông xã Tiến Dũng cho biết: "Năm nào cũng vậy, vào vụ mùa OBV thường gây hại mạnh song năm nay mật độ tăng cao hơn. Xã đã khuyến cáo nông dân kiểm tra và phòng trừ OBV. Tuy nhiên vẫn còn một số hộ chủ quan dẫn đến thiệt hại phải gieo cấy lại. Toàn xã có hơn 200/500 ha lúa bị nhiễm OBV”.

Xã Đại Lâm (Lạng Giang) nơi có nhiều diện tích trũng cũng đang bị OBV hoành hành. Bà Lương Thị Ngân, thôn Nải cho biết: "Vụ này, nhà tôi cấy 7 sào lúa thì tất cả đều bị ốc gây hại. Vì ốc cắn nhiều quá, tôi phải dặm lại vài lần, năng suất lúa khó mà đạt cao như những vụ trước”.

Tại các xã Lão Hộ, Nham Sơn, Trí Yên, Đồng Việt (Yên Dũng); Hương Lạc, Xuân Hương, Tân Dĩnh, Dương Đức (Lạng Giang); Bảo Đài, Bắc Lũng, Khám Lạng (Lục Nam); Quế Nham, Cao Thượng, Liên Chung (Tân Yên)... cũng trong tình trạng tương tự. 

Tổng hợp của Chi cục Bảo vệ thực vật (Sở Nông nghiệp và PTNT), đến ngày 11-7, toàn tỉnh có hơn 8 nghìn ha lúa bị OBV gây hại với mật độ cao hơn so với cùng kỳ 2013. Trong đó, diện tích nhiễm nặng gần 2 nghìn ha. Mật độ ốc trung bình 2-3 con/m2, cao 7- 10 con/m2, cao cục bộ 15 - 20 con/m2, cá biệt có nơi  hơn 25 con/m2 (Tân Yên, Việt Yên, Hiệp  Hòa), các ổ trứng phân bố rộng mật độ cao.

Bà Trịnh Thị Nương, thôn Huyện, xã Tiến Dũng (Yên Dũng) vừa cấy vừa thu gom ốc bươu vàng.

Theo cơ quan chuyên môn, năm nay mật độ OBV cao là do mưa kéo dài khiến các chân ruộng thường xuyên ẩm ướt thuận lợi cho ốc phát sinh, phát triển. Thời gian chuyển vụ ngắn nên ốc lưu trú trong đất từ vụ xuân tiếp tục gây hại ngay trong vụ mùa. 

Mặt khác, nhiều nông dân sử dụng thuốc không đúng theo khuyến cáo nên hiệu quả phòng trừ thấp. Bà con pha thuốc chưa đúng nồng độ, lẽ ra phải sử dụng bình bơm thì chỉ dùng ống phụt. Chính quyền cơ sở chưa huy động người dân diệt trừ tập trung, để các hộ tự diệt trừ lẻ tẻ nên ốc di chuyển từ chỗ này sang chỗ khác. 

Đến nay, toàn tỉnh gieo cấy hơn 30 nghìn ha lúa mùa, trong đó chủ yếu được gieo sạ và cấy bằng mạ non nên OBV dễ cắn phá. Thời tiết nắng mưa xen kẽ như hiện nay rất thuận lợi cho OBV sinh sôi. Để hạn chế OBV lây lan, gây hại, Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV) tỉnh yêu cầu trạm BVTV các huyện, TP tăng cường điều tra phát hiện, theo dõi giám sát đồng ruộng, đặc biệt là các ruộng lúa gieo sạ, lúa cấy bằng mạ khay, kịp thời hướng dẫn biện pháp phòng trừ OBV hiệu quả; khuyến cáo nông dân giữ mực nước trong ruộng vừa đủ ngăn chặn sự cư trú của ốc. 

Ưu tiên diệt ốc bằng biện pháp thủ công như: Dùng lưới chắn ở các rãnh nước chảy bắt OBV trưởng thành, cắm cọc ở các ruộng lúa mới cấy, mương nước thu gom ổ trứng, hạn chế mật độ OBV trên ruộng. Những nơi có mật độ OBV cao sử dụng một số loại thuốc hoá học phòng trừ như: Oxdie 700WP, Bayluscide 250EC, Dioto 250EC, Pazol 700WP, Clodan super 250WP, Bolis 6B. Nông dân cần tuân thủ các nguyên tắc về sử dụng thuốc BVTV; phun thuốc vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, khi OBV đang hoạt động mạnh cho hiệu quả diệt trừ cao. 

Đi đôi với biện pháp trên, cơ quan chức năng tăng cường công tác thanh, kiểm tra ngăn chặn thuốc trừ OBV kém chất lượng, thuốc ngoài danh mục và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Thực tế cho thấy OBV không phải là đối tượng dịch hại mới nhưng mỗi mùa vụ, nông dân phải bỏ nhiều công sức và chi phí để diệt trừ. Do đó, một số ý kiến kiến nghị các huyện, TP cần phát động chiến dịch diệt OBV tập trung trên đồng ruộng, ao hồ, kênh mương, có cơ chế khuyến khích cộng đồng cùng tham gia.