Tỉnh Bắc Ninh không chỉ nổi tiếng với những làn điệu Quan họ trữ tình say đắm lòng người, mà còn là một trong những cái nôi của Phật giáo Việt Nam. Những ngôi chùa cổ kính, linh thiêng vẫn vẹn nguyên qua bao thăng trầm lịch sử, thu hút du khách thập phương đến hành hương và khám phá.

Chùa Vĩnh Nghiêm

Chùa Vĩnh Nghiêm.

Chùa Vĩnh Nghiêm được coi là chốn tổ của Thiền phái Trúc Lâm. Chùa còn có tên gọi khác là chùa Đức La (tên chữ là Vĩnh Nghiêm Tự), tọa lạc ở thôn Quốc Khánh, xã Tân An.

Đây là ngôi chùa cổ có từ thời Lý, đến thế kỷ XIII được Phật Hoàng Trần Nhân Tông tu bổ, xây dựng thành trung tâm Phật giáo của Thiền phái Trúc Lâm.

Chùa có các khối kiến trúc chính: Cổng tam quan, Toà tiền đường, Thiêu hương, Thượng điện, Nhà tổ đệ nhất, Gác chuông, Nhà tổ đệ nhị, Hai dãy hành lang đông tây, Khu vườn tháp.

Hiện tại, chùa lưu giữ nhiều hiện vật cổ như hệ thống tượng Phật, hoành phi câu đối, tranh, bia đá… Trong đó, nổi bật là 3.050 bản ván gỗ khắc chữ Hán và Nôm gồm các bộ kinh sách đạo Phật, sự nghiệp của các vị cao tăng và nhiều sách hướng dẫn chữa bệnh bằng các bài thuốc dân gian…

Những bản mộc bản này được lưu giữ cẩn thận, chữ rất sắc nét, có giá trị nghệ thuật vô giá. Năm 2012, mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương thuộc chương trình Ký ức thế giới.

Chùa Bổ Đà

Vườn tháp tại chùa Bồ Đà.

Chùa Bổ Đà (phường Vân Hà, Bắc Ninh) là danh lam cổ tự nổi tiếng, với vườn tháp lớn nhất Việt Nam. Cùng với chùa Vĩnh Nghiêm (Đức la), chùa Bổ Đà là một trung tâm Phật giáo lớn ở Bắc Ninh, thuộc thiền phái Trúc Lâm.

Nét riêng của chùa Bổ Đà so với nhiều danh lam cổ tự khác là khu vườn tháp được xây tường đất và kè đá bao quanh bảo vệ với 110 ngôi tháp và mộ lớn nhỏ khác nhau, trong đó có 97 ngôi tháp cổ có lịch sử hàng trăm năm là nơi tàng lưu tro cốt xá lị nhục thân của 1.214 tăng ni phật tử của thiền phái Lâm Tế trong cả nước.

Chùa Bổ Đà hiện nay còn lưu giữ một kho tàng di sản Hán Nôm trên nhiều loại hình và bộ ván kinh Phật là một trong những bộ kinh khắc gỗ cổ nhất Việt Nam.

Bộ kinh được xếp trên 8 giá, mỗi giá có 4 tập sách kinh gồm 240 tấm ván gỗ hợp thành, tất cả có khoảng gần 2.000 tấm. Mỗi tấm gỗ thị dùng để khắc kinh dài trung bình 50cm, rộng 25cm và dày khoảng 2,5cm. Nếu muốn xem đồng loạt toàn bộ kho kinh cổ ở đây thì phải có khoảng đất rộng 250m² để rải các tấm ván kinh ra.

Chùa Bút Tháp

Chùa Bút Tháp.

Chùa Bút Tháp, tọa lạc tại phường Trí Quả, tỉnh Bắc Ninh. Ngôi chùa này được xem là một trong những kiệt tác kiến trúc Phật giáo cổ xưa đẹp nhất Việt Nam.

Chùa sở hữu kiến trúc độc đáo với nhiều tòa nhà riêng biệt, được kết nối và phân tách bởi những khoảng sân ngoài trời, tạo nên sự hài hòa tuyệt vời. Nổi bật nhất là Tháp Báo Nghiêm sừng sững, với hình dáng bút lông vươn giữa trời. Đặc biệt, tượng Phật Bà Quan Âm nghìn mắt nghìn tay tại đây là một tác phẩm điêu khắc độc đáo, toát lên vẻ uy nghiêm, từ bi.

Bước chân vào chùa, du khách sẽ đắm chìm trong không gian thanh tịnh, những hàng cây cổ thụ rợp bóng mát và vẻ đẹp cổ kính của từng nếp nhà, mái đình...

Chùa Phật Tích

Chùa Phật Tích.

Chùa Phật Tích, nằm tại xã Phật Tích, tỉnh Bắc Ninh. Ngôi chùa này, còn được gọi là chùa Vạn Phúc, có lịch sử hình thành từ thời Lý (thế kỷ XI) và từng là một trung tâm Phật giáo lớn của cả nước.

Mặc dù đã trải qua nhiều biến cố lịch sử và chiến tranh, chùa Phật Tích vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc.

Nổi tiếng nhất là pho tượng Phật A Di Đà bằng đá xanh nguyên khối tuyệt đẹp, một tác phẩm điêu khắc đỉnh cao của nghệ thuật Lý - Trần, với nụ cười hiền từ, an nhiên như xoa dịu mọi ưu phiền trong lòng du khách.

Khuôn viên chùa rộng rãi với những dấu tích xưa cũ, những cây đại cổ thụ tỏa bóng mát, tạo nên một không gian thanh tịnh, trang nghiêm.

Chùa Dâu

Nét đẹp cổ kính ở chùa Dâu.

Chùa Dâu hiện tọa lạc tại phường Trí Quả, tỉnh Bắc Ninh. Được xem là ngôi chùa Phật giáo cổ xưa nhất Việt Nam, chùa Dâu có lịch sử hơn 2.000 năm, gắn liền với những bước chân đầu tiên của Phật giáo trên đất Việt.

Chùa Dâu còn có nhiều tên gọi khác như chùa Cả, Cổ Châu tự, Diên Ứng Tự, hay Pháp Vân tự. Chùa được xây dựng từ khoảng năm 187 đến năm 226.

Kiến trúc chùa Dâu mang đậm dấu ấn thời kỳ sơ khai của Phật giáo, với những công trình đơn giản, mộc mạc nhưng vẫn toát lên vẻ linh thiêng và nét đẹp cổ kính đặc trưng.

Nơi đây thờ Phật Pháp Vân (còn gọi là Thần Mây) một trong Tứ Pháp - bốn vị thần tự nhiên được thờ cúng trong tín ngưỡng dân gian và Phật giáo.

Đến chùa Dâu, du khách không chỉ chiêm bái mà còn cảm nhận được dòng chảy lịch sử, sự giao thoa văn hóa độc đáo mà hiếm nơi nào có được.

Chùa Tiêu

Chùa Tiêu, hay còn gọi là Thiên Tâm, nằm trên lưng chừng núi Tiêu, thuộc phường Tam Sơn, tỉnh Bắc Ninh là điểm dừng chân tiếp theo. Ngôi chùa này mang ý nghĩa lịch sử sâu sắc khi gắn liền với tên tuổi của Thiền sư Vạn Hạnh, người có công nuôi dạy Lý Công Uẩn, vị vua khai lập vương triều nhà Lý.

Kiến trúc chùa Tiêu hiện nay là kết quả của nhiều lần trùng tu, mang đậm dấu ấn nghệ thuật thời Lê - Nguyễn. Chùa Tiêu không chỉ là một chốn tu hành mà còn là một di tích lịch sử quan trọng, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa Phật giáo sâu sắc.

Đặc biệt, chùa nổi tiếng với việc không có hòm công đức theo kiểu truyền thống.

Chùa Lim (Chùa Hồng Ân)

Dù quy mô hiện tại khiêm tốn hơn xưa, ngôi chùa vẫn nườm nượp đón khách thập phương nhờ tiếng vang của hội Lim.

Điểm cuối trong chuyến hành hương về Bắc Ninh là chùa Lim, hay chùa Hồng Ân, tọa lạc tại xã Tiên Du. Đây không chỉ là một ngôi chùa cổ kính với kiến trúc truyền thống Bắc Bộ đặc sắc mà còn là trung tâm văn hóa tín ngưỡng nổi tiếng.

Ngôi chùa này đặc biệt gắn liền với lễ hội Lim - một trong những lễ hội quan họ lớn nhất và tiêu biểu nhất của vùng Kinh Bắc. Dù quy mô hiện tại có thể khiêm tốn hơn xưa, ngôi chùa vẫn nườm nượp đón khách thập phương nhờ tiếng vang và sức hút của hội Lim.

Chùa Lim mang vẻ đẹp thanh tịnh, cổ kính, là nơi tìm về an yên của người dân địa phương và cũng là điểm đến hấp dẫn du khách muốn khám phá văn hóa Quan họ và kiến trúc chùa chiền truyền thống.

Miền di sản níu chân du khách muôn phương

BẮC NINH - Bắc Ninh - mảnh đất địa linh nhân kiệt đang tỏa sáng với những giá trị văn hóa, lịch sử và truyền thống đặc sắc. Từ di sản được UNESCO vinh danh, không gian làng nghề, lễ hội cho đến cảnh sắc thiên nhiên, tất cả tạo nên hành trình khám phá cuốn hút, níu chân du khách gần xa, đặc biệt là du khách quốc tế.

Chùa Bổ Đà (Bắc Ninh) trầm mặc giữa non xanh

BẮC NINH - Tọa lạc trên núi Phượng Hoàng (Bổ Đà sơn), thuộc địa phận phường Vân Hà (Bắc Ninh), chùa Bổ Đà là trung tâm tu hành và đào tạo tăng ni lớn của dòng thiền Lâm Tế xứ Kinh Bắc xưa. Gắn với truyền thuyết người tiều phu đốn củi và Phật Bà Quan Âm ứng hiện cứu độ chúng sinh, trải qua biến thiên lịch sử, chùa Bổ Đà vẫn bảo lưu khá nguyên vẹn những nét kiến trúc truyền thống cũng như nhiều tài liệu, hiện vật, cổ vật quý hiếm.

Chùa Vĩnh Nghiêm - “Đại danh lam cổ tự” của Phật giáo Việt Nam

Được coi là chốn Tổ của Thiền phái Trúc Lâm, chùa Vĩnh Nghiêm có vị trí đặc biệt trong lịch sử Phật giáo thời Trần nói riêng và lịch sử Phật giáo Việt Nam nói chung.

Chiêm ngưỡng ngôi chùa cổ vùng Kinh Bắc có vườn tháp lớn nhất Việt Nam

Không chỉ là ngôi chùa độc đáo bậc nhất vùng Kinh Bắc, chùa Bổ Đà còn nổi tiếng với vườn tháp lớn nhất Việt Nam, nơi lưu giữ tro cốt của hơn 1.000 vị tăng ni.