Miền di sản níu chân du khách muôn phương

Thứ 7: 16:00 ngày 30/08/2025

BẮC NINH - Bắc Ninh - mảnh đất địa linh nhân kiệt đang tỏa sáng với những giá trị văn hóa, lịch sử và truyền thống đặc sắc. Từ di sản được UNESCO vinh danh, không gian làng nghề, lễ hội cho đến cảnh sắc thiên nhiên, tất cả tạo nên hành trình khám phá cuốn hút, níu chân du khách gần xa, đặc biệt là du khách quốc tế.

Nơi lưu giữ hồn đất, hồn người xứ Kinh Bắc

Những năm gần đây, nhiều khách du lịch nước ngoài bị thu hút bởi những ngôi đình, chùa cổ kính ở Bắc Ninh. Đây là những “bảo tàng sống” lưu giữ ký ức hàng trăm, hàng nghìn năm, đưa con người trở về với cội nguồn và văn hóa, tâm linh. Tiêu biểu là chùa Vĩnh Nghiêm - trung tâm Phật giáo Trúc Lâm hiện còn lưu giữ 3.050 mộc bản khắc kinh, sách thuốc và các luật giới Phật giáo; được công nhận là Di sản tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Dừng chân ở chốn này, du khách được hoà mình vào không gian linh thiêng, tĩnh tại, chiêm bái Bảo vật quốc gia - bộ tượng Tam Tổ Trúc Lâm, tìm hiểu kiến trúc độc đáo của các công trình cổ và trải nghiệm in mộc bản để khám phá, cảm nhận bản sắc riêng có của di tích.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Mai Sơn giới thiệu với khách quốc tế về mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm.

Ông Hynek Kmonicek, Đại sứ Cộng hòa Séc tại Việt Nam cho biết: “Tôi đặc biệt ấn tượng trước vẻ cổ kính và những nét đặc sắc của chùa Vĩnh Nghiêm, nơi khởi nguồn và phát triển của thiền phái Trúc Lâm - một dòng thiền mang đậm tinh thần dân tộc Việt. Dòng thiền này là sự giao hòa giữa văn hóa, thiên nhiên và tín ngưỡng, truyền tải tinh thần đạo gắn với đời thường rất riêng của Việt Nam”.

Từ tiềm năng phong phú, Bắc Ninh định hướng xây dựng điểm đến di sản và trải nghiệm xanh trong phát triển du lịch giai đoạn tới. Chiến lược này nhằm gắn kết di sản với thời đại mới, tạo sự khác biệt với các trung tâm du lịch trong cả nước.

Di tích chùa Bổ Đà (phường Vân Hà) cũng là lựa chọn của nhiều du khách quốc tế. Kiến trúc nghệ thuật độc đáo với những bức tường đất rêu phong, khu vườn tháp cổ, không gian yên bình và thanh tịnh của chùa mang đến cảm giác thư thái cho du khách. Mới đây, chùa Vĩnh Nghiêm, chùa Bổ Đà cùng với 10 di tích nằm trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa thế giới. Điều đó khẳng định sức sống lâu bền và tầm vóc toàn cầu của di sản văn hóa Kinh Bắc, đưa Bắc Ninh trở thành điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá Việt Nam. Bên cạnh đó, nhiều công trình tâm linh như: Chùa Phật Tích (xã Phật Tích); chùa Dâu, chùa Bút Tháp (phường Trí Quả)… cũng thu hút khách thập phương về chiêm bái và thưởng ngoạn.

Trong hành trình khám phá Bắc Ninh, du khách còn được tham quan, tìm hiểu đời sống người dân tại các làng cổ, làng nghề truyền thống. Từ sắc màu dân gian tranh Đông Hồ, sự dung dị làng nghề truyền thống Thổ Hà đến hồn gốm Phù Lãng… đã mở ra một cánh cửa để du khách khám phá văn hóa Việt. Bằng tâm huyết và sáng tạo, các nghệ nhân làng nghề Đông Hồ (phường Thuận Thành) đã “thổi hồn” cho những thếp giấy điệp, tạo nên những bức tranh mộc mạc mà tinh tế gắn với đời sống, mang đậm triết lý dân gian sâu sắc, hóm hỉnh. Sống trong gia đình truyền thống 3 đời làm tranh, Nghệ nhân Nguyễn Hữu Hoa cho biết: “Hằng năm, nhiều đoàn khách quốc tế đến đây tìm hiểu về nét đặc sắc của làng nghề; thích thú quan sát nghệ nhân khắc ván gỗ, phác họa đường nét và tự tay trải nghiệm in tranh rồi nâng niu mang về làm quà. Chúng tôi rất vui vì đã góp phần lan tỏa nét đặc sắc của quê hương tới nhiều người”.

Cách đó không xa, làng nghề Phù Lãng (xã Phù Lãng) vẫn giữ nguyên dáng dấp làng cổ với mái ngói nâu trầm, ngõ nhỏ lát gạch và những lò gốm đỏ lửa quanh năm. Nơi đây nổi danh với dòng gốm sành nâu men da lươn đặc trưng, hoa văn khắc chìm tinh xảo mang đậm hồn đất, hồn sông. Khách du lịch đến đây thích thú theo chân nghệ nhân vào xưởng, tận mắt ngắm nhìn bàn tay tài hoa vuốt nặn, trang trí từng chi tiết. Mỗi sản phẩm ở đây dường như đều kể câu chuyện về sự cần mẫn và tình yêu quê hương của người thợ gốm.

Trên quê hương quan họ còn có 35 khu, điểm du lịch sinh thái cũng đang được khách du lịch yêu thích, nhất là những người muốn tìm sự cân bằng cùng trải nghiệm văn hóa và nghỉ dưỡng. Ba năm gần đây, mỗi năm, tỉnh Bắc Ninh đón hơn 5 triệu lượt khách du lịch, trong đó khoảng 300-500 nghìn du khách quốc tế.

Lan tỏa bản sắc đến bạn bè quốc tế

Trong xu hướng khám phá hiện nay, ngày càng nhiều du khách tìm về những vùng đất giàu bản sắc, khác biệt. Bắc Ninh có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, truyền thống văn hiến lâu đời với hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú… tạo nên bức tranh văn hóa - du lịch đa dạng, hấp dẫn. Ví như làn điệu dân ca quan họ ngọt ngào, sâu lắng của liền anh, liền chị Kinh Bắc đã chinh phục trái tim du khách quốc tế, cảm nhận rõ bản sắc văn hóa và chiều sâu tâm hồn người Việt. Ngoài ra, các làn điệu ca trù, hát then, múa rối nước hay lễ hội truyền thống vùng Kinh Bắc cũng là những “đặc sản tinh thần” được bạn bè quốc tế ưa chuộng.

Du khách quốc tế tham quan Trung tâm Bảo tồn tranh dân gian Đông Hồ.

Nhiều chuyên gia nghiên cứu nhận định, tại Bắc Ninh, tính nguyên gốc, tính bản địa được bảo tồn tương đối nguyên vẹn, khiến di sản nơi đây có sức sống và sức hút đặc biệt. Toàn tỉnh hiện có gần 1,4 nghìn di tích được xếp hạng, nhiều công trình tôn giáo, tín ngưỡng mang tầm quốc gia và quốc tế. Đặc biệt, việc chùa Vĩnh Nghiêm, chùa Bổ Đà vừa được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa thế giới mở ra cơ hội lớn để quảng bá hình ảnh Bắc Ninh ra toàn cầu. Theo đồng chí Mai Sơn, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, sự kiện này không chỉ là niềm tự hào của cán bộ, người dân trong tỉnh mà còn là thời cơ, động lực để du lịch Bắc Ninh vươn mình trong xu thế phát triển chung. Bắc Ninh sẽ tăng cường phối hợp với tỉnh Quảng Ninh, thành phố Hải Phòng thực hiện công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc; quan tâm đầu tư kinh phí cho việc tu bổ, tôn tạo di tích cũng như tiếp tục công tác khảo cổ để phát hiện, bổ sung di tích có giá trị thực sự nhằm mở rộng vùng di sản; chú trọng tạo ra sản phẩm du lịch tâm linh, văn hóa đặc sắc, lan tỏa những nét đẹp truyền thống của dân tộc ra thế giới.

Từ tiềm năng phong phú, Bắc Ninh định hướng xây dựng điểm đến di sản và trải nghiệm xanh trong chiến lược phát triển du lịch giai đoạn tới nhằm gắn kết di sản với thời đại mới, tạo sự khác biệt với các trung tâm du lịch trong cả nước. Phấn đấu đến năm 2030, toàn tỉnh đón khoảng 12-15 triệu lượt khách, trong đó có 1,5-2 triệu lượt khách quốc tế, doanh thu du lịch tăng, đóng góp quan trọng vào kinh tế địa phương. Ông Đỗ Tuấn Khoa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh cho biết: Cùng với thu hút khách du lịch, tỉnh hướng tới lan tỏa hình ảnh vùng Kinh Bắc văn hiến, giàu bản sắc đến bạn bè năm châu. Đặc biệt chú trọng xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa - tâm linh, trải nghiệm làng nghề gắn với bản sắc Kinh Bắc. Trong đó phát triển các tour: Hành trình về miền di sản Phật giáo; du lịch dọc theo con đường Hoằng dương Phật pháp của các vị Tổ Phật giáo Trúc Lâm; trải nghiệm quan họ, làng nghề… kết nối du lịch sinh thái cộng đồng. Song song với đó, xúc tiến đầu tư hạ tầng du lịch, nâng cấp hệ thống dịch vụ lưu trú, nghỉ dưỡng đẳng cấp quốc tế gắn với ẩm thực và không gian trải nghiệm bản địa.

Nhằm thu hút và chinh phục du khách quốc tế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bắc Ninh tiếp tục phối hợp với các địa phương đẩy mạnh chuyển đổi số trong tuyên truyền, quảng bá về tiềm năng, giá trị di sản, bản sắc văn hóa truyền thống. Tỉnh cũng tăng cường hợp tác quốc tế, ký kết chương trình liên kết du lịch với các quốc gia có lượng du khách lớn quan tâm đến văn hóa - tâm linh; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ hướng dẫn viên, thuyết minh viên chất lượng cao, thạo ngoại ngữ. Đồng thời triển khai chương trình đào tạo cộng đồng về du lịch bền vững, nâng cao nhận thức, ý thức và trách nhiệm cho người dân trong bảo vệ, quảng bá, lan tỏa giá trị di sản tới du khách muôn phương.

Vi Lệ Thanh