Tại buổi thảo luận, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến liên quan đến cấm viên chức lợi dụng "thương hiệu" đơn vị sự nghiệp để kinh doanh; luật hóa mức bồi thường cho hành khách bị chậm, hủy chuyến; đảm bảo tính đồng bộ pháp luật và làm rõ quy định về "mở cửa bầu trời".

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu thảo luận.

Cấm viên chức lợi dụng "thương hiệu" đơn vị sự nghiệp để kinh doanh

Góp ý vào dự án Luật Viên chức (sửa đổi), đại biểu Ngô Đông Hải, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên đề nghị thay đổi khái niệm "viên chức là người được tuyển dụng" thành "viên chức là người được làm việc theo chế độ hợp đồng". Theo đại biểu, điều này nhằm tạo ra sự bình đẳng thực sự giữa chủ thể sử dụng lao động và viên chức, đồng thời góp phần thống nhất thị trường lao động giữa khu vực công và khu vực ngoài công lập. Dù chuyển sang chế độ hợp đồng bình đẳng, đại biểu Ngô Đông Hải nhấn mạnh viên chức vẫn khác biệt lao động thông thường. Định nghĩa phải nêu rõ: viên chức "thực hiện nhiệm vụ do Nhà nước giao". Điều này nhằm khẳng định sự ràng buộc và trách nhiệm đặc thù của người thực thi nhiệm vụ cung ứng dịch vụ công cho xã hội.

Đại biểu phân tích, cần có quy định chặt chẽ về tiền lương. Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập không tự chủ hoặc tự chủ một phần, mức lương phải theo vị trí việc làm và quy định cố định của Nhà nước. Ngược lại, với các đơn vị tự chủ hoàn toàn, mức lương và thu nhập có thể thực hiện "theo thỏa thuận", tương tự thị trường lao động ngoài khu vực công. Đại biểu chỉ ra một mâu thuẫn: hợp đồng lao động thường chỉ quy định trách nhiệm của viên chức tại một đơn vị cụ thể. Tuy nhiên, cơ quan quản lý cấp trên có nhu cầu điều động, luân chuyển, biệt phái viên chức. Do đó, đại biểu đề nghị luật (với tính pháp lý cao hơn hợp đồng) phải quy định rõ đây là một "trách nhiệm của viên chức khi tham gia vào khu vực công" để tránh các tranh chấp lao động về sau.

Đại biểu Ngô Đông Hải bày tỏ sự hoan nghênh và cho rằng quy định cho phép viên chức được ký hợp đồng, góp vốn, kinh doanh bên ngoài là "rất tiến bộ", giúp phát huy chất xám. Tuy nhiên, đại biểu cảnh báo nguy cơ lợi dụng, như cách nói "chân ngoài dài hơn chân trong", tức là viên chức vào đơn vị sự nghiệp công lập không phải để cống hiến mà để "dùng cái lợi thế về thương hiệu, về uy tín, về các vấn đề vô hình khác" của đơn vị công cho mục tiêu kinh doanh bên ngoài. Để ngăn chặn tiêu cực này, đại biểu Ngô Đông Hải đề nghị luật phải bổ sung quy định: "Khi viên chức tham gia các hoạt động bên ngoài như vậy thì không được sử dụng danh nghĩa, không được sử dụng thương hiệu... liên quan đến đơn vị sự nghiệp công lập mà mình hiện đang hoạt động".

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn,Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng phát biểu ý kiến.

Đồng tình với quan điểm của đại biểu Ngô Đông Hải, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng cho rằng khi luật cho phép viên chức (trong lĩnh vực khoa học, giáo dục, y tế) được ký hợp đồng quản lý doanh nghiệp có thể dẫn tới nguy cơ xung đột lợi ích và vi phạm Luật Phòng, chống tham nhũng nếu không kiểm soát chặt. Đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc "kê khai lợi ích tài chính hàng năm" và "nghiêm cấm tham gia thẩm định, phê duyệt, ký kết các hợp đồng liên quan đến tổ chức có lợi ích liên quan".

Liên quan đến phân định hợp đồng làm việc và hợp đồng dịch vụ (Điều 20, 21), đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn đề nghị luật quy định tiêu chí bắt buộc (ví dụ: công việc thường xuyên trên 12 tháng) để ký hợp đồng làm việc và giới hạn thời gian gia hạn hợp đồng dịch vụ (tối đa 24 tháng cho cùng nhiệm vụ). Đại biểu cho rằng việc đánh giá viên chức hiện nay còn "mang tính cảm tính" và "chung chung", đề nghị bổ sung chỉ tiêu đánh giá định lượng (KPIs), thiết lập "chỉ số chất lượng phục vụ bắt buộc" (L-DNA) đối với các vị trí phục vụ người dân, và quy định rõ quy trình, thời hạn khiếu nại kết quả đánh giá...

Đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn cũng chỉ rõ thực tế nhiều viên chức khi từ chối mệnh lệnh trái pháp luật vẫn bị xem là "chống đối". Do đó, ông đề nghị dự thảo luật cần bổ sung quy định mang tính nguyên tắc (thay vì giao hoàn toàn cho Chính phủ hướng dẫn) để làm rõ ranh giới pháp lý, đồng thời quy định việc lưu trữ hồ sơ, minh chứng điện tử để bảo vệ người phản ánh và phục vụ thanh tra.

Góp ý vào dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn chỉ ra mâu thuẫn khi Luật Phòng không nhân dân (có hiệu lực từ 1/7/2025) yêu cầu đăng ký, cấp phép bay cho các thiết bị Drone/Flycam (vì lý do an ninh, quốc phòng), trong khi dự thảo Luật Hàng không lại định hướng "phát triển vận tải hàng không tầm thấp dùng drone vận chuyển thương mại" và giao Chính phủ quy định chi tiết. Đại biểu yêu cầu Chính phủ phân tích, đánh giá kỹ để tránh chồng chéo hoặc bỏ sót quản lý. Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương mới về khoa học công nghệ, chuyển đổi số, hội nhập quốc tế và phát triển kinh tế tư nhân (ví dụ: cơ sở dữ liệu ngành, cơ chế giảm phát thải).

Đặc biệt, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn bày tỏ sự quan tâm đến quyền lợi hành khách (Điều 53). Dự thảo đã bổ sung nghĩa vụ của hãng bay (thông báo, xin lỗi, lo ăn, nghỉ) khi chậm, hủy chuyến. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng đây là "bước tiến" nhưng chưa đủ. Đại biểu nêu rõ: "Hiện nay có rất nhiều các chuyến bay có thể hoãn đến 5-7 tiếng... nhưng nếu chúng ta chỉ thực hiện nghĩa vụ mà không có mức bồi thường cụ thể thì cũng rất khó để có thể đáp ứng được yêu cầu của các hành khách". Từ đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu các quy định quốc tế để bổ sung "mức bồi thường" cụ thể, tương xứng vào dự thảo luật, nhằm bảo vệ thực chất quyền lợi của người dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định: Đảm bảo tính đồng bộ pháp luật, làm rõ quy định về "hàng không tầm thấp"

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu thảo luận

Tại phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cơ bản thống nhất với các ý kiến sâu sắc của đại biểu, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu làm rõ một số vấn đề mấu chốt, đặc biệt là các quy định còn xung đột và việc thể chế hóa các chủ trương mới của Đảng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng cả hai luật đều thể hiện tư duy đổi mới xây dựng pháp luật, theo hướng ngắn gọn, súc tích. Việc một số nội dung vắng bóng so với luật hiện hành không phải là bỏ sót, mà là sự điều chỉnh để đưa vào các văn bản quy định chi tiết hoặc các luật chuyên ngành khác, đúng với thẩm quyền.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng cần tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để đảm bảo tính đồng bộ giữa Luật Viên chức (sửa đổi) với Luật Nhà giáo và Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, nhất là trong các quy định về tuyển dụng.

Về vấn đề cho phép viên chức được ký hợp đồng làm việc ngoài đơn vị công lập, Phó Chủ tịch Quốc hội nhận định đây là một điểm mới, thể hiện đường lối của Đảng về phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng quy định này vẫn "chưa bằng" so với Luật Khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Do đó, cần nghiên cứu nâng cấp các quy định để đảm bảo tính đồng bộ và đột phá.

Đại biểu Ngô Đông Hải, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên phát biểu ý kiến.

Đối với dự án Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi), Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, dự luật này phải đáp ứng yêu cầu cao về thể chế hóa "Bộ tứ Nghị quyết" chiến lược của Bộ Chính trị. Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ, về chủ trương chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, tinh thần "mở cửa bầu trời" và thực hiện "thương quyền năm" dù đã có chỉ đạo nhưng chưa được thể hiện rõ. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đây là yêu cầu tất yếu để tăng cạnh tranh, tuy nhiên cần có lộ trình phù hợp với đảm bảo an ninh quốc phòng.

Về "hàng không tầm thấp", Phó Chủ tịch Quốc hội phân tích, hoạt động bay tầm thấp không chỉ phục vụ "kinh tế" hay "vận tải" mà còn phục vụ nhiều mục đích khoa học, xã hội, quy hoạch, cứu trợ bão lụt... Do đó, cần ranh giới rõ ràng giữa luật này và các luật khác. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng lưu ý cần tiếp tục nghiên cứu về 2 nội dung liên quan đến quy định cho phép doanh nghiệp hàng không "cho thuê lại đất" sau khi được giao đất làm hạ tầng sân bay và đề xuất để lại 80% nguồn thu cho ngành hàng không đảm bảo thống nhất, đồng bộ và phù hợp với các quy định hiện hành.

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh góp ý vào một số dự thảo luật

BẮC NINH - Sáng 22/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận tại tổ đóng góp ý kiến vào 2 dự thảo luật quan trọng: Luật Viên chức (sửa đổi) và Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi). Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh và Cà Mau thảo luận tại Tổ số 8.

Khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV

Sáng 20/10, tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của nhiệm kỳ 2021-2026. Kỳ họp sẽ tổng kết toàn diện hoạt động nhiệm kỳ; xem xét, quyết định khối lượng nội dung lập pháp lớn nhất từ trước đến nay cùng các nội dung về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước...

Quốc hội xem xét, quyết định nhiều nội dung quan trọng tại Kỳ họp thứ 10

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV có nhiều nội dung quan trọng, khi Quốc hội vừa tiến hành các nội dung của kỳ họp thường kỳ, đồng thời thực hiện việc tổng kết công tác nhiệm kỳ khóa XV.