Nhiều ngành nghề đã thành thương hiệu

Làng gốm Phù Lãng (xã Phù Lãng) là một trong những làng nghề truyền thống nổi bật của Bắc Ninh. Với hơn 200 hộ gia đình, làng nghề thu hút hơn 1.000 lao động trực tiếp sản xuất, kinh doanh. Chị Đặng Thị Tâm, Giám đốc Hợp tác xã Gốm Phù Lãng cho biết: Làng gốm Phù Lãng không chỉ nổi tiếng với các sản phẩm gốm sứ đẹp mắt mà còn nổi bật trong việc phát triển mô hình sản xuất bền vững, bảo vệ môi trường. Hiện nay, ngoài những sản phẩm truyền thống, các nghệ nhân còn đa dạng hóa thêm nhiều dòng sản phẩm, đặc biệt là học hỏi kinh nghiệm từ các nghệ nhân gốm Nhật Bản phát triển thêm nhiều sản phẩm cao cấp nhằm nâng cao giá trị. Trong đó hướng đến các dòng sản phẩm gốm nhỏ gọn, có giá trị nghệ thuật như dụng cụ cắm hoa, hoặc đồ chứa đựng thức ăn, nước uống cao cấp. Một số sản phẩm gốm nghệ thuật độc bản vẫn sử dụng phương pháp truyền thống dùng củi để nung đốt, góp phần bảo vệ môi trường.

Chị Đặng Thị Tâm, thôn Phù Lãng giới thiệu với du khách nước ngoài sản phẩm làng nghề.

Cùng đó, các hợp tác xã, doanh nghiệp, hộ sản xuất còn liên kết phát triển du lịch và các dịch vụ kèm theo. Nhờ đó, mỗi năm, doanh thu từ sản phẩm gốm Phù Lãng đạt hơn 100 tỷ đồng, thu nhập bình quân của người lao động từ 7-9 triệu đồng/tháng. Nghề gốm giúp cải thiện đời sống người dân địa phương, làm phong phú thêm nét văn hóa đặc sắc của vùng đất Kinh Bắc.

Cùng với Phù Lãng, tổ dân phố Thổ Hà, phường Vân Hà từ lâu đã nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem truyền thống. Đại diện lãnh đạo UBND phường Vân Hà thông tin, hiện Thổ Hà có hơn 300 hộ làm bánh đa nem với hơn 1.000 lao động thường xuyên tham gia. Nghề làm bánh đa nem Thổ Hà tạo việc làm tại chỗ, tăng thu nhập cho người dân, giúp nhiều hộ vươn lên khá giả.

Không chỉ nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem truyền thống, Thổ Hà còn lưu giữ được kiến trúc cổ kính, cây đa, bến nước, sân đình cùng những phong tục lâu đời, trở thành địa chỉ khám phá yêu thích của nhiều du khách. Đến Thổ Hà du khách được trải nghiệm quy trình làm bánh, phơi bánh và thưởng thức đặc sản địa phương trong khung cảnh yên bình của một làng quê Bắc Bộ.

Thời gian qua, các ngành, địa phương đã xác định rõ những ngành nghề có lợi thế để ưu tiên đầu tư phát triển, đáp ứng yêu cầu của sản xuất hàng hóa gắn với thị thường tiêu thụ, phát triển thành sản phẩm OCOP. Nhiều mô hình chú trọng phát triển làng nghề, ngành nghề với xây dựng thương hiệu, tạo thêm giá trị gia tăng và cơ hội chuyển dịch cơ cấu kinh tế tại chỗ. Nhiều sản phẩm đặc trưng của địa phương đang từng bước tạo dựng thương hiệu như: Rượu làng Vân, bánh đa nem Thổ Hà, bánh đa Kế, mỳ Chũ; đồ gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ, Phù Khê, Hương Mạc, gốm Phù Lãng, làng tranh dân gian Đông Hồ, làng gò đúc đồng Đại Bái, làng nghề tre trúc Xuân Lai...

Ưu tiên phát triển làng nghề có tính cạnh tranh cao

Quá trình sáp nhập và triển khai chính quyền địa phương 2 cấp đã tạo ra dư địa lớn cho việc phát triển các ngành nghề nông thôn. Với thị trường lớn hơn, các làng nghề, ngành nghề nông thôn, nhất là các ngành nghề thủ công, nghề truyền thống, nông nghiệp công nghệ cao sẽ có thêm cơ hội phát triển mạnh. Có thể kể đến các ngành nghề chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản; sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ; xử lý, chế biến nguyên vật liệu phục vụ sản xuất ngành nghề nông thôn; sản xuất và kinh doanh sinh vật cảnh; các dịch vụ phục vụ sản xuất, đời sống dân cư nông thôn. Các hình thức sản xuất chủ yếu là hộ cá thể sản xuất tiểu thủ công nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp tư nhân.

Người dân tổ dân phố Thổ Hà (phường Vân Hà) phơi bánh đa nem.

Bên cạnh các nghề truyền thống, nhiều hộ gia đình, cơ sở sản xuất khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh phát triển thêm ngành nghề mới phù hợp với điều kiện thực tế và xu hướng tiêu dùng hiện đại như: Sản xuất đồ gỗ nội thất, chế biến thực phẩm sạch, trồng và chế biến dược liệu, gia công hàng may mặc, bao bì... Những mô hình này tận dụng tốt nguồn nguyên liệu và lao động tại chỗ, mở rộng dư địa phát triển cho khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, cùng với những kết quả đạt được, phát triển ngành nghề nông thôn trên địa bàn tỉnh còn một số khó khăn, hạn chế. Các cơ sở sản xuất, kinh doanh chủ yếu quy mô hộ gia đình, nhỏ lẻ thiếu sự liên kết, hiệu quả chưa cao, chưa khai thác hết tiềm năng, lợi thế. Sản phẩm chưa thực sự đa dạng, sức cạnh tranh còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu người tiêu dùng, nhất là đối với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ...

Theo lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã tỉnh, định hướng phát triển ngành nghề nông thôn trên địa bàn tỉnh sau sáp nhập đến năm 2030 là tập trung lựa chọn phát triển các làng nghề, ngành nghề tiêu biểu có giá trị kinh tế, hàm lượng văn hóa, tính cạnh tranh cao theo hướng đầu tư đổi mới khoa học công nghệ, bảo đảm chất lượng, giá trị sản phẩm làng nghề; đẩy mạnh xúc tiến đầu tư và phát triển thành kinh tế hàng hóa. Đồng thời, tỉnh quan tâm đầu tư bảo tồn và phát huy giá trị các ngành nghề truyền thống gắn liền với di sản văn hóa Bắc Ninh - Kinh Bắc. Các địa phương có phương án, lộ trình cụ thể để xử lý, đóng cửa, chuyển đổi mô hình kinh tế đối với những làng nghề, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm môi trường.

Cùng với đó, tỉnh đang định hướng phát triển ngành nghề nông thôn dựa trên lợi thế văn hóa và du lịch cộng đồng, sinh thái và sản phẩm OCOP, góp phần bảo tồn bản sắc và nâng cao sinh kế cho người dân địa phương bằng việc gắn quảng bá hình ảnh các làng nghề với từng nhóm ngành nghề nông thôn tại các điểm du lịch, điểm trưng bày giới thiệu và bán sản phẩm trong và ngoài tỉnh…

Ngành nghề nông thôn Bắc Ninh có nhiều tiềm năng để phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Việc phát huy tiềm năng này không chỉ giúp cải thiện đời sống người dân nông thôn mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế của tỉnh phát triển bền vững.

Khát vọng đổi thay ở làng nghề gỗ truyền thống

BẮC NINH - Như một bản nhạc, sau những nốt thăng vút cao sẽ có những nốt trầm da diết, lắng đọng. Với ngành sản xuất gỗ mỹ nghệ cũng vậy. Giữa “bản giao hưởng hội nhập” của công nghiệp hóa, hiện đại hóa đang vang lên mạnh mẽ thì ở những "thủ phủ" đồ gỗ mỹ nghệ nổi tiếng của miền Bắc như Đồng Kỵ, Hương Mạc, Phù Khê… lại đang ở “nốt trầm”, loay hoay tìm hướng đi mới.

Chuyển biến về môi trường ở làng nghề Đại Bái

BẮC NINH - Trên quan điểm không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế, làng đúc đồng Đại Bái (xã Gia Bình) là một trong những địa phương phải thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh về việc dừng sản xuất, khắc phục triệt để ô nhiễm môi trường.  

Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì được vinh danh Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia

Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì của Hà Nội vừa được đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc loại hình Tri thức dân gian, Nghề thủ công truyền thống.