Sáng 29/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025.

Các đại biểu cho rằng, bên cạnh những kết quả nổi bật trong phát triển kinh tế, cải cách thể chế và tinh gọn bộ máy, cần ưu tiên cải cách chính sách tiền lương và trợ cấp cho cán bộ, công chức, viên chức ở cơ sở, nhằm bảo đảm đời sống, duy trì động lực phục vụ nhân dân.

Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế – xã hội năm 2025.

"Không thể để cán bộ cơ sở sống bằng niềm tin và mì gói"

Đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Vĩnh Long) cho biết, giữa bối cảnh thế giới biến động, Việt Nam vẫn được ví như "mặt biển bình yên giữa cơn giông bão". Việt Nam đạt nhiều kết quả tích cực, tăng trưởng GDP 9 tháng đầu năm đạt khoảng 7,85%, lạm phát được kiểm soát ở mức 3,27%, xuất khẩu tăng hơn 16%, thu ngân sách tăng 30,5% so với cùng kỳ năm 2024.

Ông đánh giá, cùng với ổn định kinh tế vĩ mô, việc cải cách thể chế và tinh gọn bộ máy đã tạo bước ngoặt quan trọng. Mô hình chính quyền địa phương hai cấp được triển khai tại 34 tỉnh, thành cùng với hàng loạt đạo luật lớn như Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Tổ chức chính quyền địa phương… đã hình thành khung pháp lý vững chắc cho giai đoạn phát triển mới.

Tuy nhiên, theo ông Tuấn, cử tri cả nước bày tỏ mong muốn Đảng, Nhà nước quan tâm hơn đến chính sách tiền lương và đời sống của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức - những người đang gánh phần việc nặng nề nhất của bộ máy nhà nước.

"Sau gần 4 tháng thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, bộ máy hành chính của chúng ta đã nhẹ hơn về đầu mối nhưng nặng hơn về công việc. Cán bộ cơ sở phải đi làm xa hơn, làm nhiều việc hơn, mà thu nhập thì vẫn… không khá hơn", ông nói.

Đại biểu Trần Quốc Tuấn, đoàn Vĩnh Long.

Ông Tuấn cho biết, theo tổng hợp kiến nghị cử tri gửi đến kỳ họp này, nhiều địa phương như Quảng Trị, Bình Thuận, Vĩnh Long phản ánh, sau sáp nhập đơn vị hành chính, cán bộ xã phải di chuyển xa hơn trong khi phụ cấp đi lại và công vụ chưa được điều chỉnh.

Cử tri các tỉnh Nghệ An, Lâm Đồng, Đồng Tháp cũng đề nghị có chính sách hỗ trợ vùng sáp nhập, vì chi phí sinh hoạt, thuê nhà, đi lại tăng khiến thu nhập thực tế giảm 10-12% so với trước.

"Những phản ánh đó không chỉ là con số hay kiến nghị kỹ thuật, mà là tiếng lòng của đội ngũ công chức, viên chức cơ sở", ông Tuấn nói, đồng thời nhấn mạnh, nếu đời sống cán bộ không được bảo đảm thì hiệu quả thực thi chính sách cũng khó đạt mong muốn.

Ông dẫn chứng, mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng áp dụng từ 1/7/2024 đến nay đã không còn phù hợp với mặt bằng giá sinh hoạt hiện nay.

"Với mức lương đó, dù nhân hệ số cao, thu nhập thực tế của nhiều công chức trẻ chỉ đủ trang trải từ đầu tháng đến ngày thứ 20, còn 10 ngày cuối tháng phải... chạy bằng niềm tin và mì gói", ông ví von.

Từ thực tế đó, đại biểu tha thiết kiến nghị Quốc hội, Chính phủ xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026, thay vì giữa năm như trước đây.

"Đây không chỉ là câu chuyện về tiền lương, mà là sự gửi gắm của lòng dân, là nhịp đập chung của bộ máy đang cần được tiếp thêm sinh lực. Cán bộ có đủ sống mới yên tâm phục vụ. Công chức không bị nặng gánh cơm áo mới nhẹ lòng cống hiến", ông Tuấn nhấn mạnh.

Chính quyền mới vận hành tốt phải đi cùng chế độ

Đại biểu Dương Văn Phước (đoàn Đà Nẵng) cho rằng, mô hình chính quyền hai cấp bước đầu khẳng định tính đúng đắn nhưng quá trình triển khai còn nhiều vướng mắc, nhất là ở cấp xã. Nhiều văn bản hướng dẫn còn chậm, thiếu đồng bộ, khiến địa phương lúng túng trong phân cấp thu - chi ngân sách và đầu tư xây dựng.

Theo ông Phước, hạ tầng kỹ thuật và công nghệ thông tin ở cấp cơ sở vẫn yếu, nhiều xã miền núi chưa có sóng 4G ổn định, rất khó triển khai dịch vụ công trực tuyến. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ, công chức ở cơ sở hiện phải làm việc với khối lượng lớn hơn gấp 2-3 lần trước đây nhưng chế độ tiền lương, phụ cấp chưa thay đổi, không đủ khuyến khích và động viên.

"Tôi đề nghị Chính phủ sớm ban hành cơ chế tiền lương phù hợp để thu hút cán bộ công tác lâu dài tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo, đồng thời đầu tư mạnh cho hạ tầng số và đào tạo kỹ năng cho đội ngũ cơ sở", ông nói.

Đại biểu Dương Văn Phước, đoàn Đà Nẵng.

Gắn cải cách tiền lương với chất lượng bộ máy

Cùng quan điểm, đại biểu Mai Văn Hải (đoàn Thanh Hóa) cho rằng, cải cách tiền lương phải gắn liền với hoàn thiện thể chế và nâng cao chất lượng đội ngũ. Theo ông, mô hình chính quyền hai cấp là một cải cách sâu sắc, giúp tinh gọn đầu mối, giảm biên chế, nâng hiệu quả hoạt động, song cũng đặt ra yêu cầu mới về chính sách đãi ngộ cho người thực thi công vụ.

“Chính phủ cần sớm xác định vị trí việc làm, xây dựng chính sách lương, phụ cấp và đánh giá cán bộ theo kết quả công việc. Đó là điều kiện tiên quyết để mô hình mới thực sự vận hành hiệu quả,” ông nói.

Đại biểu Hải cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ứng dụng chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo trong quản lý hành chính, giúp giảm áp lực cho cơ sở và nâng cao năng suất lao động khu vực công.

Đề xuất chuyển từ trả lương tối thiểu sang lương đủ nuôi 2 con

Cùng với điều chỉnh tuổi nghỉ hưu theo lộ trình hợp lý, GS. Nguyễn Thiện Nhân đề nghị chuyển từ trả lương tối thiểu sang lương đủ nuôi 2 con.

Báo cáo Bộ Chính trị về chế độ, chính sách, tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, sau khi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào vận hành, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thường xuyên họp định kỳ, nghe báo cáo và kịp thời chỉ đạo, theo đó đã ban hành 6 kết luận về việc tổ chức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Quán triệt chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các nghị quyết, công điện để phân công các bộ, ngành khẩn trương triển khai các nhiệm vụ cụ thể.