Hương cốm Đức Liễn
Vừa về đến đầu thôn Đức Liễn, hương cốm thơm thoang thoảng theo cơn gió lành lạnh chạy dọc ngõ nhỏ, bao trùm không gian. Đến gần hơn, chúng tôi thấy trong một căn nhà có khoảng sân rộng, mấy bà, mấy chị đang xúm vào những thúng mủng, nong nia đựng những mẻ cốm vừa ra khỏi cối. Dưới ánh điện, mỗi người mỗi việc, họ rôm rả trò chuyện nhưng tay vẫn thoăn thoắt loại bỏ vỏ trấu ra khỏi mẻ cốm.
Chị Trần Thị Hái (SN 1974) thuần thục đưa từng chút thóc nếp vào chảo rồi hướng dẫn người cùng làm điều chỉnh nhiệt độ, căn thời gian, khi chín đổ ngay ra cối. Chị nói: “Gia đình tôi có nghề truyền thống làm cốm. Không biết có từ bao giờ nhưng từ tấm bé tôi đã được bố mẹ dạy cho. Sau này khi lập gia đình, về nhà chồng, tôi vẫn làm cốm. Những năm trước, làm cốm vất vả, cực nhọc lắm, phải dùng củi, than để rang thóc, khói bụi mù mịt, người giã cốm phải khỏe mạnh vì đây là công đoạn vất vả, tốn sức nhất. Nay, tôi thuê thợ cơ khí làm bếp gas chuyên dụng, chảo rang có bộ phận đảo cốm, công đoạn giã cũng chuyển sang máy nên chỉ cần hai người là đủ. Dù đầu tư ban đầu khá lớn nhưng bù lại sạch sẽ, chủ động nhiệt độ, thời gian và tiết kiệm công sức”.
![]() |
|
Chị Trần Thị Hái chế biến cốm trong đêm để sớm hôm sau giao cho khách hàng. |
Ở thôn Đức Liễn giờ đây chỉ còn một vài gia đình làm cốm, hầu hết đều là người thân của chị Hái. Những người làm nghề này cho rằng cốm Đức Liễn ngon, có vị dẻo thơm riêng là do được làm ra từ chính những hạt lúa nếp cái hoa vàng trồng trên đồng đất nơi đây. Kinh nghiệm cho thấy, cốm làm từ lúa nếp mùa sẽ ngon hơn nên ngoài lượng thóc nếp gia đình tự trồng, chị Hái thu mua của bà con trong thôn, tích trữ làm nguyên liệu dùng dần. Chị thường tranh thủ làm cốm vào ban đêm để sớm hôm sau mang bán. Nhiều người ăn cốm quen đến mức đặt hàng qua điện thoại, nhiều hôm cốm làm ra không đủ bán. Trung bình mỗi đêm, mỗi gia đình làm được khoảng 30 - 40 kg cốm. Để cốm thêm đẹp mắt, chị Hái sử dụng lá mạ nếp non ép thành nước màu xanh tự nhiên rồi trộn vào cốm. Trước khi khách hàng sử dụng, cốm được bọc vào lá sen hoặc lá ráy, bên ngoài dùng rơm buộc chặt để sản phẩm không bị khô, mất nước và thêm hương thơm. Hiện giá cốm bán ở thôn Đức Liễn khoảng 120 nghìn đồng/kg.
|
Dưới bàn tay khéo léo của các bà, các chị, cốm được chế biến thành kẹo cốm, chè cốm, xôi cốm… Người dân nhiều nơi biết tiếng cốm Đức Liễn tìm đến đặt hàng để dùng trong dịp lễ Tết hoặc làm quà biếu tặng đậm đà tình quê hương. |
Dịp gần Tết, sản phẩm làm từ cốm thêm đa dạng. Dưới bàn tay khéo léo của các bà, các chị, cốm được chế biến thành kẹo cốm, chè cốm, xôi cốm… Người dân nhiều nơi biết tiếng cốm Đức Liễn tìm đến đặt hàng để dùng trong dịp lễ Tết hoặc làm món quà biếu tặng đậm chất quê hương, độc đáo. Khi trời chuyển lạnh, thưởng thức cốm mang lại vị hấp dẫn riêng. Giữa trời đông, nhúm chút cốm trong lòng bàn tay, nhai chậm rãi sẽ thấy vị ngọt bùi, thơm thoang thoảng, không thú vị nào bằng.
Ông Nguyễn Văn Mạnh, Chủ tịch UBND xã Hồng Thái cho biết, nghề làm cốm ở thôn Đức Liễn có từ lâu đời nhưng hiện gặp nhiều khó khăn do diện tích trồng lúa nếp để làm nguyên liệu sản xuất cốm nói riêng, sản xuất nông nghiệp nói chung trên địa bàn xã ngày càng thu hẹp. Số người làm nghề, nhất là thợ có tay nghề chỉ còn đếm trên đầu ngón tay. Để nghề làm cốm tránh khỏi nguy cơ mai một, xã tạo điều kiện thuận lợi để các hộ làm nghề, khuyến khích bà con duy trì diện tích cấy lúa nếp, truyền nghề cho thế hệ trẻ và đẩy mạnh tiêu thụ cốm, không chỉ bán tại địa phương mà còn mở rộng thị trường cũng như đối tượng khách hàng, mang đến cho người tiêu dùng loại cốm dẻo thơm truyền thống.
Bài, ảnh: Quốc Phương
Bắc Ninh



















Ý kiến bạn đọc (0)