Khu đô thị mới Đồng Cửa, thị trấn Đồi Ngô (Lục Nam).

Xin ông cho biết, thời gian qua, Bắc Giang đã đạt được những kết quả nổi bật gì trong phát triển đô thị?

Sau khi BTV Tỉnh ủy ra Nghị quyết 138, UBND tỉnh ban hành chương trình, kế hoạch thực hiện. Xác định quy hoạch xây dựng phải đi trước một bước, tạo tiền đề cho việc phát triển đô thị, tỉnh quan tâm bố trí kinh phí cho nhiệm vụ này. Tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, ngân sách dành khoảng 35 tỷ đồng cho công tác lập quy hoạch, đồng thời công bố chuẩn hóa thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực xây dựng ở cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã. Thời gian thực hiện các thủ tục hành chính đã giảm từ 5-25 ngày so với trước.

Bằng các giải pháp đồng bộ, Bắc Giang hiện có 17 đô thị gồm một đô thị loại II, 2 đô thị loại IV và 14 đô thị loại V. Nhìn tổng thể sau hơn 2 năm thực hiện Nghị quyết 138, đô thị của tỉnh có bước chuyển đáng kể. Diện tích xây dựng đô thị tăng nhanh, đã giải phóng mặt bằng và xây dựng tổng diện tích đất hơn 500 ha. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật khung của một số đô thị đã dần hoàn thiện, qua việc thực hiện dự án đặc biệt tại TP Bắc Giang như: Dự án cầu Đồng Sơn và đường dẫn lên cầu, đường vành đai Đông Bắc, đường Trần Quang Khải và cầu vượt sông Thương.

Nhiều khu vực đô thị cũ được cải tạo trở nên khang trang, sạch đẹp như: Khu nhà khách tỉnh (TP Bắc Giang); khu vực hồ Thanh Niên, thị trấn Đồi Ngô (Lục Nam); khu vực tượng đài thị trấn Thắng (Hiệp Hòa); khu quảng trường trung tâm thị trấn Bích Động (Việt Yên)...

Bên cạnh kết quả đạt được, phát triển đô thị của Bắc Giang vẫn còn nhiều hạn chế, ông có ý kiến gì về vấn đề này?

Kiểm điểm lại, chúng tôi nhận thấy vẫn còn những hạn chế trong quá trình thực hiện. Một số nhiệm vụ trọng tâm đặt ra nhưng đến nay chưa thực hiện được hoặc kết quả đạt thấp. Đơn cử như đến nay, TP Bắc Giang chưa đạt theo tiêu chí của đô thị loại I. Số lượng đô thị chưa tăng; các đô thị còn nhỏ, manh mún cả về quy mô diện tích và dân số.

Công tác quản lý trật tự xây dựng thiếu chặt chẽ dẫn tới nhiều nhà đầu tư thực hiện sai phép. Cùng đó, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở một số đô thị còn thiếu, chất lượng thấp. Chỉ TP Bắc Giang có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Đô thị cũ chưa có hệ thống thoát nước mưa, nước thải riêng; hầu hết các đô thị chưa có hoặc thiếu không gian sinh hoạt cộng đồng.

Theo ông, nguyên nhân của tình trạng trên do đâu?

Ông Vi Thanh Quyền, Phó Giám đốc Sở Xây dựng.

Theo tôi có cả yếu tố khách quan và chủ quan. Nghị quyết 138 được xây dựng dựa trên các quy định về phát triển đô thị tại Nghị định số 42/2009/NĐ-CP ngày 07/5/2009 của Chính phủ. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về phân loại đô thị, Nghị quyết về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính và văn bản chỉ đạo thực hiện các quy định về điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính gắn với việc thực hiện Nghị quyết T.Ư 6. Do vậy, các tiêu chí đối với đô thị có sự thay đổi, đòi hỏi cao hơn so với trước gây khó khăn cho địa phương trong việc mở rộng địa giới hành chính và thành lập mới các đô thị.

Hơn nữa, dự án đầu tư xây dựng, phát triển đô thị, nhà ở là các dự án lớn, kéo dài, đòi hỏi nguồn lực lớn và chịu ảnh hưởng nhiều của tác động chính sách và tình hình kinh tế trong khi đó văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành thường xuyên thay đổi, chưa được hướng dẫn kịp thời.

Về chủ quan, cấp ủy, chính quyền một số địa phương chưa thực sự quan tâm, coi trọng công tác phát triển đô thị. Năng lực, kinh nghiệm, tài chính, chuyên môn của một số nhà đầu tư, đơn vị tư vấn lập quy hoạch còn hạn chế; hình thức lựa chọn các chủ đầu tư dự án khu đô thị, khu dân cư mới chưa đa dạng. Một yếu tố nữa là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng gặp trở ngại, ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng các dự án khu dân cư, khu đô thị.

Sau nửa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết 138, chúng ta có thể rút ra những kinh nghiệm gì, thưa ông?

Quá trình thực hiện chúng tôi nhận thấy, để Nghị quyết 138 thực sự tạo bước đột phá trước hết cần làm tốt công tác quy hoạch, kế hoạch và dự báo để đề xuất các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện phù hợp, sát thực với điều kiện thực tiễn của địa phương.

Đầu tư phát triển đô thị là một lĩnh vực rộng lớn, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, nhiều chủ thể cùng tham gia đầu tư. Để đạt kết quả cao phải có sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị. Thực tiễn cho thấy, nơi nào cấp uỷ, chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt thì công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đều thuận lợi và thường đạt kết quả cao, điển hình là Yên Dũng, Lạng Giang, Lục Nam, Tân Yên.

Việc xây dựng, ban hành các cơ chế chính sách thu hút đầu tư hấp dẫn, công khai, minh bạch và ổn định là yếu tố tiên quyết để thu hút nhà đầu tư tham gia đầu tư vào phát triển đô thị. Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng công tác đấu thầu, qua đó lựa chọn chủ đầu tư có năng lực kinh nghiệm và tâm huyết thì mới đẩy nhanh tiến độ cũng như phát sinh ít vướng mắc hơn.

Ông có thể thông tin chỉ tiêu nào đạt thấp, cần tập trung ở giai đoạn tới?

Chỉ tiêu đạt thấp và cũng khó thực hiện nhất là tỷ lệ dân số đô thị toàn tỉnh tăng chậm. Năm 2016, tỷ lệ dân số đô thị của tỉnh đạt 14,74%; năm 2017 tỷ lệ này không tăng; tính đến tháng 6-2018 ước đạt khoảng 14,9%. Với số liệu này, Bắc Giang là một trong những tỉnh có tỷ lệ dân số đô thị thấp nhất cả nước. Do vậy, thời gian tới cần tập trung đồng bộ các giải pháp để cải thiện chỉ tiêu này.

Bắc Giang sẽ tập trung vào các giải pháp trọng tâm nào để khắc phục bất cập, đồng thời đạt mục tiêu đề ra, thưa ông?

Như đã nói ở trên, tỷ lệ dân số đô thị của tỉnh rất thấp so với cả nước nên giải pháp đầu tiên trong thời gian tới là nâng cấp, mở rộng đô thị và điều chỉnh địa giới hành chính theo lộ trình. Trước mắt tập trung vào đề án sáp nhập xã Bố Hạ với thị trấn Bố Hạ (Yên Thế). Đi đôi với biện pháp trên là tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát các sở, ngành, UBND các huyện, TP quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết số 138-NQ/TU của BTV Tỉnh ủy.

Nghiên cứu, hoàn thiện cơ chế chính sách, làm tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch, đẩy mạnh thu hút các nguồn lực đầu tư để phát triển đô thị, nhất là hệ thống hạ tầng kỹ thuật khung đô thị, các khu đô thị mới, khu nhà ở, cải tạo, chỉnh trang các khu đô thị cũ và các công trình hạ tầng xã hội thiết yếu của đô thị.

Đôn đốc các chủ đầu tư tập trung nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và xử lý nghiêm các vi phạm. Quan tâm đào tạo bồi dưỡng nhất là đối với cán bộ công chức, viên chức trực tiếp làm công tác quản lý nhà nước về đô thị, nhất là quản lý quy hoạch và trật tự xây dựng đô thị.

Xin cảm ơn ông!

Trịnh Lan (Thực hiện)