Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, sáng 25/11.

Tham gia thảo luận tại tổ, các đại biểu thuộc Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh cho rằng việc xây dựng và triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia trong 2 lĩnh vực giáo dục - đào tạo và y tế là hết sức cần thiết và kịp thời, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phù hợp với định hướng phát triển của Đảng, Nhà nước. Đề nghị Quốc hội xem xét, thông qua để tổ chức thực hiện trong thời gian tới nhằm đạt kết quả thiết thực, hiệu quả và bền vững.

Các đại biểu cũng góp ý thêm nhiều nội dung để hoàn thiện 2 Chương trình theo hướng khả thi, hiệu quả.

Đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, đại biểu Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh khẳng định ý nghĩa, tầm quan trọng đặc biệt của 2 Chương trình mục tiêu quốc gia thuộc lĩnh vực giáo dục và y tế. Đồng thời, đề nghị cần xác định rõ trọng tâm và ưu tiên cụ thể cho từng lĩnh vực, trong đó tập trung trước vào những địa bàn khó khăn, những nhóm đối tượng yếu thế, tránh dàn trải nguồn lực; có cơ chế kiểm tra, giám sát độc lập để bảo đảm tính minh bạch, tránh thất thoát và hình thức.

Việc lượng hóa các mục tiêu phải sát thực tế, có chỉ tiêu đo lường được, đánh giá được và báo cáo được. Các tiêu chí cần rõ ràng, tránh chung chung, tránh việc địa phương triển khai khác nhau dẫn đến so sánh, khập khiễng, thiếu thống nhất.

Cùng với đó, cần có giải pháp căn cơ về nhân lực, bởi nhân lực là yếu tố quyết định để thực hiện Chương trình thành công. Ngoài ra, cần ưu tiên ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong triển khai để bảo đảm tiến độ, đồng thời giảm thiểu thủ tục hành chính và rút ngắn quy trình thực hiện.

Về nguồn lực thực hiện, đại biểu cho rằng, nguồn lực ngân sách Trung ương hiện còn hạn chế, trong khi nhu cầu triển khai rất lớn. Do đó, cần huy động tối đa các nguồn lực hợp pháp ngoài ngân sách, nhất là từ khu vực tư nhân, doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, việc huy động cần có cơ chế rõ ràng, minh bạch, không tạo gánh nặng cho người dân và địa phương. Đề nghị Chính phủ sớm ban hành cơ chế khuyến khích xã hội hóa phù hợp từng lĩnh vực, bảo đảm thu hút được nguồn lực, nhưng không thương mại hóa các dịch vụ thiết yếu.

Song song với đó, cần bố trí ngân sách có trọng tâm, ưu tiên cho những nhiệm vụ cấp bách, những nơi thiếu hụt nhiều nhất. Việc phân bổ cần công khai, minh bạch, có tiêu chí rõ ràng để tránh điều chỉnh tùy tiện.

Về cơ chế phối hợp và tổ chức thực hiện, đại biểu cho rằng: Để chương trình đạt hiệu quả, cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng bộ, ngành và từng địa phương. Tăng cường phối hợp liên ngành, tránh tình trạng mạnh ai nấy làm, gây chồng chéo, kéo dài thời gian thẩm định và triển khai. Đặc biệt, cần tránh việc đùn đẩy trách nhiệm, dẫn đến chậm tiến độ hoặc không hoàn thành mục tiêu.

Ngoài ra, cần có cơ chế để phản ánh, tiếp thu và xử lý kịp thời những vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai, nhất là đối với những vướng mắc về thủ tục, tiêu chuẩn, định mức và các yêu cầu kỹ thuật. Việc đánh giá kết quả phải dựa trên thực chất, coi trọng chất lượng, không chạy theo số lượng hoặc thành tích hình thức.

Cần quy định rõ phương thức và tần suất kiểm tra, giám sát đối với từng cấp, từng giai đoạn triển khai. Việc kiểm tra phải được thực hiện độc lập, khách quan, tránh hình thức và không làm tăng thêm thủ tục cho địa phương.

Bên cạnh đó, cần xây dựng hệ thống báo cáo, thống kê thống nhất trên phạm vi toàn quốc, có ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi tiến độ, đánh giá kết quả và phát hiện sớm những sai sót, yếu kém.

Việc công khai kết quả thực hiện phải đầy đủ và kịp thời, tạo điều kiện để Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tham gia giám sát. Đây là yếu tố hết sức quan trọng để bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả của các Chương trình.

Đại biểu Trần Văn Lâm phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, sáng 25/11.

Đại biểu Trần Văn Lâm cho biết: Chương trình phát triển giáo dục và đào tạo đặt mục tiêu 10 năm với tổng vốn khoảng 22 tỷ đô la Mỹ là không quá lớn, nhất là so với ngân sách chi cho giáo dục đào tạo hiện nay.

Tuy nhiên, đại biểu băn khoăn về việc 22 tỷ đô la Mỹ này được tính trong 20% chi giáo dục đào tạo hằng năm hay được tính riêng. Nếu tính trong 20% thì chưa thực sự rõ ràng về mục tiêu tạo thêm nguồn lực mới. Nếu tính riêng mới bảo đảm ý nghĩa của Chương trình mục tiêu quốc gia.

Cũng với quan điểm trên, đại biểu cho rằng đối với lĩnh vực y tế nguồn lực dành cho Chương trình mục tiêu quốc gia phải là nguồn bổ sung, không gộp vào phần chi thường xuyên hiện nay.

Đại biểu Đào Hồng Lan phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, sáng 25/11.

Đại biểu Đào Hồng Lan làm rõ một số nội dung liên quan đến Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035, khẳng định đây là giải pháp kịp thời, đồng bộ đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Việc ban hành Chương trình nhằm tạo nguồn lực cụ thể để triển khai thực hiện các mục tiêu về chăm sóc, nâng cao sức khỏe Nhân dân và bảo đảm các vấn đề liên quan đến dân số và phát triển.

Trong quá trình xây dựng chương trình, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Tài chính để xác định cơ cấu nguồn lực. Giai đoạn đến năm 2030 sẽ xác định rõ phạm vi và nguồn vốn, còn giai đoạn sau sẽ tiếp tục bổ sung trên cơ sở các chương trình liên quan để bảo đảm mục tiêu tổng thể.

Trong bối cảnh nhiều chương trình mục tiêu quốc gia đang triển khai, Chương trình này được thiết kế theo hướng trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào tuyến cơ sở và công tác y tế dự phòng, bảo đảm khả năng thực thi và phù hợp nguồn lực.

Đại biểu Trần Thị Vân phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, sáng 25/11.

Góp ý vào Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Trần Thị Vân khẳng định: Trước đây tư duy giáo dục còn nặng về trang bị kiến thức, chủ yếu cung cấp lý thuyết, trong khi học sinh tiếp nhận theo hướng thụ động, thiếu phản biện. Hiện nay, chúng ta đã thay đổi, nhưng còn chậm. Mục tiêu phải thay đổi mạnh từ phương pháp truyền đạt kiến thức sang phương pháp phát triển năng lực người học, chú trọng phát triển tư duy phản biện.

Trong 5 dự án của chương trình, chủ yếu tập trung vào tăng cường cơ sở vật chất. Trong khi đó, cơ sở vật chất chỉ là điều kiện, còn yếu tố quyết định là phương pháp dạy học và chương trình học.

Nhiều năm qua, kỹ năng mềm trong chương trình học còn rất ít. Trong khi thực tiễn đòi hỏi kỹ năng mềm ngày càng cao. Hiện nay, học sinh tiểu học học 7 tiết mỗi ngày (4 tiết buổi sáng và 3 tiết buổi chiều), mỗi tiết 40 phút. Buổi chiều khoảng hơn 15h30 đã hết giờ, giáo viên phải quản học sinh đến 16h30 để chờ phụ huynh đến đón, gây bất cập, đặc biệt ở đô thị.

Trong khi đó, hoàn toàn có thể sử dụng thêm thời lượng buổi chiều để dạy kỹ năng mềm hoặc năng khiếu nhưng hiện nay nếu hợp đồng với trung tâm bên ngoài thì học sinh phải đóng tiền, gây phản ứng trong xã hội. Điều này làm giảm ý nghĩa của chính sách miễn học phí.

Đại biểu đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng khung chương trình học phù hợp hơn, bổ sung các môn về kỹ năng mềm, năng khiếu vào chương trình chính khóa, tránh để phụ huynh phải trả khoản chi phí ngoài học phí; rà soát, có lộ trình thiết kế chương trình học hợp lý hơn để học sinh trung học phổ thông học hai buổi/ngày và nghỉ thứ Bảy, góp phần giảm áp lực học thêm và phù hợp điều kiện sống của các gia đình.

Ngoài ra, hiện nay có tình trạng phương pháp dạy học mới nhưng kiểm tra, đánh giá vẫn theo cách cũ, gây bất cập, tạo áp lực khiến học sinh phải học thêm. Do đó, từ khâu xây dựng chương trình đến khâu đánh giá kết quả phải thống nhất theo phương pháp mới.

Đồng thời, cần giảm tải thủ tục hành chính trong nhà trường, tích hợp các phần mềm quản lý để giảm áp lực cho giáo viên, tạo điều kiện tăng thời gian cho chuyên môn và đổi mới phương pháp giảng dạy.

Đại biểu Trần Văn Tuấn phát biểu trong phiên thảo luận tại tổ, sáng 25/11.

Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Trần Văn Tuấn kỳ vọng việc triển khai 2 Chương trình này sẽ tạo ra đột phá trong công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, giáo dục và đào tạo.

Cho ý kiến vào Chương trình mục tiêu quốc gia về lĩnh vực giáo dục và đào tạo, đại biểu cho rằng, từ năm 2013 Trung ương đã ban hành Nghị quyết số 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Nghị quyết xác định rõ mục tiêu, định hướng, trong đó có nội dung rất quan trọng là chuyển nền giáo dục từ “dạy nhiều - biết ít” sang “dạy ít - biết nhiều”.

Lâu nay, trong giáo dục còn nặng về truyền thụ kiến thức theo hướng học thuộc và nhồi nhét, coi trọng số lượng kiến thức hơn năng lực tự học, tự nghiên cứu của học sinh. Trong khi đó, nếu tập trung nâng cao phẩm chất và năng lực người học, chú trọng việc tự học, tự nghiên cứu, thì hiệu quả sẽ cao hơn. Khi chuyển từ dạy nhiều - biết ít sang dạy ít - biết nhiều, học sinh sẽ chủ động hơn, phát huy được khả năng tự học và tự phát triển.

Trong các yếu tố hình thành năng lực và phẩm chất người học, có hai yếu tố cốt lõi là đạo đức và kỹ năng. Về kỹ năng có kỹ năng cứng (kỹ năng học tập, kỹ năng ngoại ngữ, tin học…) và kỹ năng mềm (kỹ năng phối hợp, kỹ năng tổ chức, kỹ năng sáng tạo, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng ứng xử, kỹ năng giải quyết tình huống, kỹ năng thích nghi và kỹ năng vượt qua khủng hoảng...) Kỹ năng mềm là yếu tố cốt lõi góp phần hình thành phẩm chất và năng lực của người học, nhưng hiện nay việc rèn luyện kỹ năng mềm còn hạn chế và chưa được quan tâm tương xứng.

Từ những phân tích trên, đại biểu cho rằng tinh thần của Nghị quyết 29 cần được thể hiện rõ hơn trong Chương trình mục tiêu quốc gia lần này. Nếu chỉ tập trung vào cơ sở vật chất, trang thiết bị, đội ngũ và giám sát, mà chưa đặt trọng tâm vào đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục thì khó đạt được mục tiêu nâng cao chất lượng thực chất.

Trong dự thảo nghị quyết nêu 5 dự án thành phần, gồm: Bảo đảm cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học; Hiện đại hóa giáo dục nghề nghiệp; Tăng cường cơ sở vật chất cho các cơ sở giáo dục đại học; Phát triển đội ngũ nhà giáo; Kiểm tra, giám sát và đánh giá. Tuy nhiên, chưa có dự án thành phần nào về đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục - đào tạo, trọng tâm là nâng cao phẩm chất và năng lực, trong đó có đạo đức và kỹ năng mềm cho học sinh, sinh viên.

Vì vậy, đại biểu kiến nghị nghiên cứu, bổ sung một dự án thành phần về đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục - đào tạo, trọng tâm là nâng cao phẩm chất và năng lực, trong đó có kỹ năng mềm cho học sinh, sinh viên.

Trình Quốc hội đầu tư hơn 580 nghìn tỷ đồng nâng cao chất lượng giáo dục-đào tạo

Chính phủ đề ra mục tiêu tổng quát là chuẩn hóa, hiện đại hóa toàn diện hệ thống giáo dục và đào tạo, tạo bước chuyển căn bản, mạnh mẽ về chất lượng giáo dục và đào tạo; mở rộng cơ hội học tập cho mọi người dân, bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, quyền được học tập suốt đời.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh tham gia nhiều ý kiến tại phiên thảo luận ở tổ

BẮC NINH - Tiếp tục chương trình làm việc, chiều ngày 11/11, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Dự án Luật Đầu tư (sửa đổi); Dự án Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi). Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh có 5 đại biểu tham gia phát biểu, cho ý kiến vào nhiều nội dung của 3 dự án luật.