Chiều 19/11, sau hơn 1 giờ nghị án, Hội đồng xét xử đưa ra phán quyết đối với bị cáo Nguyễn Thúc Thùy Tiên (Hoa hậu Hòa bình Quốc tế 2021), Lê Tuấn Linh (Giám đốc Công ty Chị Em Rọt), Lê Thành Công (thành viên HĐQT Công ty Chị Em Rọt), Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục), Phạm Quang Linh (Quang Linh Vlogs) về tội Lừa dối khách hàng.

Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục 2 năm tù; bị cáo Lê Tuấn Linh lĩnh 3 năm 3 tháng tù, Lê Thành Công 3 năm tù về tội Lừa dối khách hàng.

Bị cáo Nguyễn Thúc Thùy Tiên.

Căn cứ vào hồ sơ vụ án và diễn biến tại tòa, Hội đồng xét xử xác định cáo trạng truy tố bị cáo Nguyễn Thúc Thùy Tiên và đồng phạm là đúng người, đúng tội, không oan sai.

Bên cạnh đó, thông qua việc xem xét phương thức, thủ đoạn của các bị cáo trong vụ án, Hội đồng xét xử nhận thấy cần kiến nghị khắc phục những thiếu sót trong hệ thống văn bản pháp luật và công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực sản xuất, buôn bán thực phẩm và hoạt động quảng bá, giới thiệu, bán hàng trên không gian mạng. Đây là những kẽ hở mà tội phạm thường lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội.

Theo Hội đồng xét xử, những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đã được triệu tập hợp lệ, việc vắng mặt của họ không ảnh hưởng tới quá trình xét xử. Đối với những khách hàng đã mua kẹo Kera, cơ quan điều tra đã tiến hành xác minh nhưng vẫn còn nhiều cá nhân, tổ chức chưa được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Trong trường hợp người tiêu dùng yêu cầu các bị cáo bồi thường thì sẽ được giải quyết trong vụ án khác.

Hội đồng xét xử nhận định, trong suốt quá trình Công ty Asia sản xuất kẹo Kera, Lê Tuấn Linh, Lê Thành Công, Hằng Du Mục, Phạm Quang Linh và Thùy Tiên đã không kiểm tra, giám sát chất lượng sản phẩm.

Các bị cáo trên biết rõ hàm lượng chất xơ trong một viên kẹo Kera rất thấp, chỉ chiếm tỷ lệ 0,935%/viên kẹo, không có nhiều tác dụng bổ sung chất xơ cho người kén ăn rau, biết rõ Công ty Asia không có vùng nguyên liệu đạt chuẩn VietGAP; không biết nguồn gốc, thành phần nguyên liệu được sử dụng để sản xuất và hoàn toàn không có bằng chứng khoa học hay căn cứ để xác định "một viên kẹo bằng một đĩa rau" nhưng vẫn ban hành bản tự công bố sản phẩm, trong đó có 10 loại bột rau, củ, quả chiếm tỷ lệ 28,43%.

Đồng thời, các bị cáo đã cùng thống nhất xây dựng kịch bản, quay video vùng nguyên liệu do Công ty Asia đi thuê để giới thiệu, quảng bá sản phẩm kẹo Kera trên các nền tảng mạng xã hội với những thông tin gian dối, không đúng sự thật về nguồn gốc nguyên liệu, công nghệ sản xuất, hàm lượng chất xơ và công dụng sản phẩm.

Các bị cáo tại tòa

Tại tòa, các bị cáo đều thừa nhận vai trò, vị trí, trách nhiệm của mình. Theo Hội đồng xét xử, hành vi của Thùy Tiên và đồng phạm là nguy hiểm cho xã hội. Các bị cáo có đầy đủ nhận thức, năng lực hành vi, nhưng vì động cơ vụ lợi, lợi dụng sự nổi tiếng, ảnh hưởng của mình để lừa dối khách hàng, chiếm đoạt tài sản, phạm tội với lỗi cố ý trực tiếp.

Hội đồng xét xử nhận định các bị cáo không có tình tiết tăng nặng. 5 bị cáo được áp dụng tình tiết giảm nhẹ như tích cực hợp tác với cơ quan điều tra, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; nhân thân tốt và có nhiều bằng khen trong quá trình công tác, có đóng góp vào hoạt động thiện nguyện; đã tác động gia đình khắc phục hậu quả...

Theo Hội đồng xét xử, trong vụ án này, các bị cáo phạm tội có vai đồng phạm nhưng giản đơn. Trong đó, vai trò bị cáo Lê Tuấn Linh là người trực tiếp ký các hợp đồng gia công, bị cáo Lê Thành Công là người có hiểu biết về thực thẩm chức năng. Vì vậy, hình phạt áp dụng với bị cáo Linh là cao nhất, rồi tới bị cáo Công và Tiên, Hằng, Quang Linh.

Về trách nhiệm dân sự, Công ty Chị Em Rọt phải có nghĩa vụ bồi thường cho những khách hàng đã mua kẹo Kera. Quá trình điều tra, đã có 22 người ở Thành phố Hồ Chí Minh được xác định là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Vì vậy, Công ty Chị Em Rọt cần bồi thường cho 22 cá nhân có tên trong vụ án.

Về số tiền thu lợi bất chính hơn 12 tỷ đồng, Hội đồng xét xử xác định đây là tiền phạm tội mà có nên cần tịch thu, sung vào công quỹ Nhà nước.

Theo Hội đồng xét xử, Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp tự công bố và tự chịu trách nhiệm về chất lượng, thành phần, tính năng và công dụng sản phẩm.

Chính sách trên tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, nhưng thiếu cơ chế sàng lọc và hậu kiểm chặt chẽ, dẫn đến tình trạng nhiều sản phẩm chỉ “đăng ký cho có”, như kẹo Kera trong vụ án, vẫn được đưa ra thị trường, dù chưa đảm bảo chất lượng.

Các cá nhân, tổ chức đã lợi dụng kẽ hở này để bỏ bớt thành phần quan trọng, thay bằng nguyên liệu rẻ tiền, không rõ nguồn gốc, thậm chí có thể gây hại sức khỏe nhằm thu lợi bất chính.

Đến nay, công tác quản lý thực phẩm chức năng và thực phẩm bổ sung chưa có khung pháp lý riêng. Các sản phẩm chủ yếu vẫn được điều chỉnh như thực phẩm thông thường, chưa được xếp vào nhóm có nguy cơ cao để giám sát nghiêm ngặt.

Bị cáo Nguyễn Thị Thái Hằng (Hằng Du Mục).

Nhiều sản phẩm được quảng bá như “thuốc”, gắn mác “hỗ trợ chữa bệnh”, nhưng chỉ đăng ký dạng thực phẩm bổ sung để né tránh yêu cầu thử nghiệm lâm sàng và cơ chế cấp phép chặt hơn đối với dược phẩm.

Về cơ chế hoạt động của các cơ quan quản lý Nhà nước, theo Hội đồng xét xử, cơ chế tự công bố hiện nay khiến doanh nghiệp không bắt buộc thử nghiệm tiêu chuẩn, chất lượng, hàm lượng và tác dụng trước khi lưu hành sản phẩm. Cơ quan chức năng chỉ thẩm định hồ sơ, không thẩm định chất lượng thực tế, dẫn đến việc nhiều sản phẩm không đạt chuẩn vẫn được phép lưu thông.

Việc công khai dữ liệu tự công bố còn thiếu đầy đủ; hồ sơ phân tán, khó giám sát. Một số trường hợp còn ghi nhận tình trạng doanh nghiệp chỉ kiểm nghiệm qua loa một vài chỉ tiêu, hoặc thông đồng với phòng kiểm nghiệm để mua bán phiếu kết quả “đẹp”.

Cơ chế hậu kiểm cũng lỏng lẻo, không có quy định kiểm tra định kỳ; lực lượng thanh tra mỏng, tần suất kiểm tra thấp, nhất là với các cơ sở nhỏ lẻ và kinh doanh online.

Hệ thống pháp luật về an toàn thực phẩm được phân công cho nhiều bộ, ngành cùng quản lý nhưng thực tế có sản phẩm đa công dụng, khó phân định. Việc phối hợp giữa lực lượng chức năng chưa chặt chẽ, thiếu cơ sở dữ liệu dùng chung nên không kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, hoạt động quảng cáo, bán hàng trên mạng xã hội và sàn thương mại điện tử gặp nhiều khó khăn trong định danh chủ thể, do tính ẩn danh và xuyên biên giới của Internet.

Hội đồng xét xử đề nghị các cơ quan có thẩm quyền rà soát toàn diện hệ thống văn bản pháp luật và công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực sản xuất - kinh doanh thực phẩm và quảng bá trực tuyến; khắc phục các kẽ hở, thiếu sót mà tội phạm có thể lợi dụng.

Kiến nghị cũng nhấn mạnh việc tăng cường kiểm tra, minh bạch hóa thông tin, siết chặt hậu kiểm và phối hợp liên ngành để tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, đồng thời răn đe các cá nhân có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội khi tham gia quảng bá sản phẩm.

Hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục bị đề nghị mức án 2-2,5 năm tù

Đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị mức án từ 2 năm đến 2 năm 6 tháng tù giam đối với Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, YouTuber Phạm Quang Linh và Chủ tịch CER Group Nguyễn Thị Thái Hằng trong vụ án "Lừa dối khách hàng".

Sáng nay xét xử hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục

Thùy Tiên và đồng phạm bị cáo buộc lừa dối khách hàng khi bán kẹo Kera, với mức phạt tiền 100-500 triệu đồng, hoặc phạt tù 1-5 năm.