Kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An, 95 năm Xô Viết Nghệ Tĩnh

Thứ 7: 08:08 ngày 13/09/2025

Danh xưng "Nghệ An" xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1030, dưới thời Vua Lý Thái Tông, khi nhà vua đổi tên gọi Hoan Châu thành châu Nghệ An.

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An cho lãnh đạo tỉnh Nghệ An.

Để tiếp tục khắc ghi, tôn vinh và lan tỏa những giá trị văn hóa, tinh thần to lớn, truyền thống lịch sử và cách mạng vẻ vang của quê hương Nghệ An, tối 12/9, tại Bảo tàng Nghệ An-Xô Viết Nghệ Tĩnh, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức Lễ kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An (1030-2025), 95 năm Xô Viết Nghệ Tĩnh (12/9/1930-12/9/2025); đón Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An” và ra mắt show trải nghiệm đêm “Lửa Xô Viết."

Đọc diễn văn tại Lễ kỷ niệm, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh khẳng định trong tiến trình phát triển của dân tộc, Nghệ An là vùng đất không thể tách rời của một dải non sông Việt Nam thống nhất.

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, vùng đất này đã mang nhiều tên gọi khác nhau như: Hoài Hoan, Cửu Chân, Cửu Đức, Nhật Nam, Hoan Châu.

Đến đầu thời đại nhà Lý, tên Hoan Châu được đổi thành Nghệ An. Danh xưng "Nghệ An" xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1030, dưới thời Vua Lý Thái Tông, khi nhà vua đổi tên gọi Hoan Châu thành châu Nghệ An.

Danh xưng Nghệ An có từ đó, trở thành tên gọi gần gũi, thân thương gắn liền vào lịch sử hào hùng của dân tộc và tồn tại sâu thẳm trong tâm thức các thế hệ người dân Nghệ An cho tới ngày nay.

Kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An khẳng định một dấu mốc quan trọng, một chặng đường lịch sử vẻ vang mà biết bao thế hệ đã đổ công sức, xương máu đấu tranh với thiên nhiên khắc nghiệt và kẻ thù xâm lược để xây dựng, bảo vệ vùng đất Nghệ An tươi đẹp hôm nay. Đây là dịp để mỗi người dân ôn lại, hiểu hơn, trân quý hơn truyền thống lịch sử của quê hương; vững tin, quyết tâm chung sức, chung lòng hơn để xây dựng tỉnh Nghệ An ngày càng giàu đẹp, văn minh, viết tiếp trang sử hào hùng của vùng đất "địa linh nhân kiệt."

Chương trình nghệ thuật đặc biệt với tên gọi “Lửa Xô Viết.”

Nghệ An là một vùng quê giàu truyền thống yêu nước và cách mạng. Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, giai cấp công nhân, nông dân và những người lao động đã đoàn kết thành một khối thống nhất, trực tiếp đứng lên đấu tranh giành chính quyền, thiết lập chính quyền Xô Viết. Đây là bước ngoặt lớn, thể hiện sự trưởng thành vượt bậc về nhận thức chính trị và năng lực hành động cách mạng của quần chúng lao động, đặt nền móng cho trào lưu đấu tranh năm 1936-1939 và thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

Đã 95 năm trôi qua nhưng di sản Xô viết Nghệ Tĩnh vẫn còn nguyên giá trị với những dấu tích được lưu giữ trên vùng quê cách mạng. Để ghi nhận, tôn vinh và phát huy giá trị truyền thống, tỉnh Nghệ An vui mừng đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An” với 9 điểm di tích tiêu biểu.

Gần một thế kỷ qua, các địa điểm của Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) đã trở thành một địa chỉ đỏ trong lòng mỗi người dân Việt Nam nói chung và nhân dân Nghệ An, Hà Tĩnh nói riêng, tạo nên động lực góp phần tích cực thực hiện thắng lợi các mục tiêu do Đại hội Đảng các cấp đề ra.

“Kỷ nguyên mới, vận hội mới đang mở ra cho Nghệ An cả thời cơ và thách thức; thực hiện di nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa Nghệ An trở thành tỉnh khá của cả nước, cán bộ, đảng viên và Nhân dân tỉnh nhà sẽ nêu cao tinh thần đoàn kết, khắc phục khó khăn, chủ động sáng tạo, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, mục tiêu, nhiệm vụ đề ra," Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh nhấn mạnh.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt với tên gọi “Lửa Xô Viết.”

Tại buổi lễ, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính đã trao Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia Đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An" cho lãnh đạo tỉnh.

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương một lần nữa nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc gìn giữ bảo tồn, tôn tạo gìn giữ Di tích Quốc gia Đặc biệt “Những địa điểm ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An."

Thời gian tới, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương đề nghị Đảng bộ và Nhân dân Nghệ An có quy hoạch tổng thể và chi tiết về phát triển kinh tế-xã hội gắn với các điểm di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn, đặc biệt là các di tích liên quan đến Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh.

Tỉnh Nghệ An cần tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm tư liệu lịch sử, phối hợp với UBND tỉnh Hà Tĩnh để xây dựng hồ sơ khoa học các điểm di tích tiêu biểu khác của phong trào, tạo thành một quần thể di tích rộng khắp và thống nhất như từng diễn ra trong lịch sử.

Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ của Khu di tích cần được đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, có phẩm chất đạo đức cách mạng để đáp ứng tốt công việc giới thiệu, đón tiếp khách trong nước và quốc tế khi họ về với quần thể di tích quốc gia đặc biệt này.

Ngay sau khi diễn ra buổi lễ là chương trình nghệ thuật đặc biệt với tên gọi “Lửa Xô Viết” kết hợp độc đáo giữa trình diễn truyền thống ca kịch, hát múa và công nghệ 3D Mapping hiện đại, lần đầu tiên được ra mắt tại Bảo tàng Nghệ An-Xô Viết Nghệ Tĩnh.

Từ không gian 3D Mapping sống động tái hiện bối cảnh năm 1930 đến ca kịch “Dấu chân người khai lửa” khắc họa cao trào đấu tranh sục sôi và khép lại bằng chương viết tiếp câu chuyện hòa bình “Khát vọng sông Lam, Việt Nam hùng cường," tất cả tạo cho người xem trải nghiệm đa giác quan, âm nhạc, ánh sáng, cảm xúc đầy lắng đọng và tự hào.