Không phải là những con đường ngập lá vàng rơi như mùa thu ở đất kinh kỳ. Càng không nồng nàn, dịu dàng trong mùi hoa sữa. Những mùa thu đã xa nơi vùng quê thôn dã vẫn đủ sức lay động những nhớ nhung, thao thiết. Mùa này, những ruộng rau muống mẹ trồng đã rạc đi vì sương xuống, đó đây vài khóm rau đã lên hoa. Những bông hoa trắng muốt mà ngày xưa ta vẫn hái cài lên tóc. Ta từng mong những mùa hoa rau muống mà không biết rằng khi muống lên hoa là rau đã già. Mẹ không còn hái rau đi bán mỗi phiên chợ quê. Những năm đói, mẹ bòn nhặt từng ngọn rau đã cằn về nấu cháo ta ăn, cái vị chan chát ấy như vẫn còn vấn vương nơi đầu lưỡi. 

Sương mùa thu ở xứ trung du chẳng để làm duyên, một chút thôi cũng đủ làm khô má, nứt môi thiếu nữ. Đàn gà con của cha vừa xuống ổ, gặp sương, cánh lông sã sượi, chết dần chết mòn. Mùa thu bắt đầu là thế, nhưng sao ta vẫn thương nhớ không nguôi. Phải chăng nỗi nhớ không chỉ thuộc về những gì rực rỡ, hào nhoáng mà nó còn thuộc về những khốn khó, khắc nghiệt để rồi từ đó con người có nghị lực để vươn lên. Giống như những mùa thu xa đã gieo vào lòng ta những nỗi nhớ khôn nguôi. Từ những mùa thu đó mà ta lớn lên, trưởng thành và thêm hiểu, thêm yêu cuộc sống.

Nắng thu nhiều khi chẳng phải là cái nắng rót mật như thi sĩ nào đó từng ví von, đôi khi đủ làm cháy sạm lưng người, làm khô cằn đất sỏi. Nhưng nắng thu vẫn đẹp bởi những áo khăn được đem ra hong lại, thổi vào hồn người chút gì đó yên ấm, thân thương. Đôi khi là chút viển vông về một mùa đông sương giá chuẩn bị tìm về. Nắng thu như cây cầu dẫn dụ rất nhiều suy tưởng, để khi đi qua, bước chân ai cũng phải ngập ngừng vương vấn như mình đã bỏ quên hay đánh rơi chút gì từ những mùa thu trước.  

Ngoài kia, đêm thu đã giăng sương mù kín ngõ, những ánh đèn như những con mắt thao thức canh mùa vừa sang. Gió thu như lần giở từng trang ký ức. Vẳng trong tiềm thức còn ngân nga lời ru của mẹ năm nào: “Gió mùa thu mẹ ru con ngủ/ Năm canh chày thức đủ vừa năm”. Ta đã đi qua bao nhiêu mùa thu như thế, để bây giờ mỗi độ thu sang lại xao xuyến nhớ về những mùa thu đã xa  

Nguyễn Thị Kim Nhung