Giữa trăm ngả đi, ta chọn một nẻo về. Về lại nơi vòm trời thấp thoáng bóng me già từng che mát tuổi thơ. Cây me ấy cả đời chẳng chịu bói quả, nhưng vẫn trụ vững qua bao mùa giông gió. Mỗi lần gió nổi, lá me lại lao xao như tiếng gọi đò xưa vọng về từ triền sông mờ sương khói. Ngày ấy, ta thường đứng dưới tán me đợi cha đi đồng về, đợi mẹ nhóm bếp. Khói bay nghi ngút từ gian bếp nhỏ, đợi những chiều vàng chậm rãi trôi qua như chưa từng vội vã. Giờ trở lại, ta vẫn thấy bóng cây me già đó, rễ trồi lên như muốn ôm lấy thời gian, lá rũ xuống đợi mùa đông khẽ khàng đi qua, như cố níu giữ chút hương xưa.

Chiều quê. Tranh: Trần Nguyên.

Phố thị dường như sinh ra để cho người ta đuổi bắt, nhìn phía nào cũng là ngả đi. Ngả rẽ về phía lo toan, ngả quẹo sang bận bịu, ngả bắt người ta phải lựa chọn, đánh đổi, chạy theo danh vọng như con thiêu thân lao vào ánh sáng. Người ta đi, chẳng biết đâu là bến dừng, chỉ biết mỗi bước đều chất chồng thêm một lớp bụi thời gian. Ta cũng từng đi qua bao ngả đường, qua bao ngôi nhà sầm sập cửa ngõ, nơi tiếng còi xe át cả tiếng lòng vang vọng. Giữa những ngả đi chằng chịt ấy, có khi ta tưởng mình quên mất đường về, quên dáng mẹ ngồi bên bếp than hồng thổi lửa, quên cả những buổi sớm mù sương, bàn chân cha lội ruộng giữa ngày sương giá buốt.

Có những ngày giữa phố phường ngột ngạt, ta bỗng nghe trong gió thoảng mùi khói quen. Chỉ là mùi khói thôi, mà như có ai khẽ gọi từ phía quê nhà da diết. Ta biết đã đến lúc mình phải về với con đường đất gồ ghề đá sỏi, nơi mỗi vết chân đều thuộc về mình. Về để thấy ngôi nhà cũ đứng lặng trong mưa, mái ngói phủ màu tháng năm, bờ tường như gót chân mẹ đã nhiều vết nứt rạn, ấm nồng khi cánh cửa khẽ mở ra. Mẹ không còn đứng đợi ở bậc hiên như xưa, nhưng gió vẫn thổi về mang theo mùi nắng hong phơi quần áo, mùi khói bếp len qua khe cửa, mùi của những ngày an yên đã lùi xa mà vẫn còn nguyên vẹn.

Mảnh vườn sau nhà giờ đã cằn cỗi đi nhiều. Cỏ mọc chen cùng rau dại, hàng cau không còn trổ buồng, chỉ có tiếng lá xào xạc mỗi khi gió thổi. Ta ngồi xuống bên thềm, nhìn những chiếc lá khô nằm rũ mục giữa lối đi, lòng bỗng như thể được trở lại một giấc ngủ trưa năm nào. Mưa phùn chập chững rơi, hạt nhỏ như tơ, dầm dề mà dịu dàng. Mưa tưới tắm cho mảnh vườn đơn độc ấy, như người xưa tưới tắm lại nỗi nhớ nơi tâm hồn. Ta đưa tay ra hứng vài giọt mưa, cái lạnh ngấm vào da, nhưng lòng ấm áp như vừa chạm phải bao điều thương yêu.

Giữa phố thị ồn ã, người ta mải đi tìm nơi để đến. Còn ta, chỉ muốn tìm nơi để về. Ở đó không cần ánh đèn lấp lánh, chỉ cần hơi ấm trong gian bếp và tiếng gió lao xao cũng đủ cho lòng vời vợi an yên. Giữa trăm ngả đi của cuộc đời, ngả danh vọng, ngả tiền tài, ngả bon chen, ngả đố kị… người con quê vẫn chọn một nẻo về. Dù dòng đời có xô đẩy, nẻo về ấy vẫn sáng soi lặng lẽ trong tim, như ngọn đèn hoài niệm không bao giờ tắt. Một miền yêu thương không bao giờ khép lại, luôn rộng mở tựa nẻo về của những ai đã đi đủ xa, rồi nhận ra hạnh phúc là được trở về.

Có lẽ, càng đi xa, người ta càng nhận ra: Quê nhà không chỉ là một chốn về, mà là điểm tựa sâu thẳm trong tâm hồn. Ở đó, từng tiếng gió, hương đất, giọt mưa... cũng mang hình bóng của người thương ta bằng tất cả tấm lòng. Ở đó, mùa nào cũng có những yêu thương chờ sẵn, chỉ cần ta bước qua cánh cửa ấy, là có thể nghe được tiếng lòng mình cất lên bằng giọng quê xưa.

Và giữa trăm ngả đi của kiếp người, ta vẫn chọn cho mình một nẻo về. Nẻo của yêu thương, của ký ức, của những điều tưởng chừng đã cũ mà lưu dấu không phai. Bởi chỉ khi được bé lại trong lòng quê bao dung, nghe gió chạm vào lá me già, ta mới thật sự thấy mình được sống lại một cuộc đời bình dị nhưng đủ đầy, ăm ắp yêu thương.

Sau cánh cửa

 

Khói nhớ đầu đông

 

Âm nhạc từ trái tim