Những việc cần làm ngay sau lũ
Mưa lũ đi qua, để lại những vùng quê ngập nước, những ngôi nhà xộc xệch, những cánh đồng trắng xóa và nỗi lo còn đọng trong ánh mắt người dân. Chia sẻ với mất mát ấy là tinh thần tương thân tương ái lan tỏa khắp nơi, những đoàn xe cứu trợ, những gói hàng gửi đến tận vùng ngập, những bàn tay chìa ra giữa dòng nước lũ. Khi cơn lũ đã rút, việc đầu tiên cần làm là khôi phục niềm tin, dựng lại cuộc sống và chuẩn bị cho những chặng đường dài hơn, bền vững hơn.
Trước hết là cứu dân - cứu đói, cứu rét, cứu sinh kế. Sự sống được bảo toàn mới là điều kiện để vực dậy niềm tin. Bảo đảm giao thông thông suốt, nước sạch, thuốc men, chỗ ở tạm thời là việc cấp bách, nhưng quan trọng hơn là giúp người dân sớm trở lại ruộng đồng, công xưởng, lớp học. Mỗi ngôi nhà được dựng lại, mỗi cánh đồng xanh trở lại là củng cố lòng tin vào cấp ủy, chính quyền, vào cộng đồng. Những chuyến hàng cứu trợ, dù từ trong nước hay quốc tế, chỉ thật sự có ý nghĩa khi đến đúng người, đúng lúc và được phân bổ công bằng, minh bạch.
Sau lũ, những “vết thương” thiên nhiên để lại không chỉ nằm ở mái nhà bị ngập hay con đường bị sạt, mà ở cả những điểm yếu của hạ tầng. Không thể chỉ khắc phục cho qua, mà phải khắc phục để bền. Mỗi tuyến đê, hồ chứa, công trình thủy lợi cần được rà soát kỹ; nơi nào yếu thì gia cố, nơi nào hỏng thì phục hồi, nhưng phải bằng tư duy phòng ngừa và thích ứng.
Cùng với khôi phục hạ tầng là chăm lo sức khỏe cộng đồng. Sau mỗi đợt ngập úng, nguy cơ dịch bệnh luôn rình rập. Cần coi đây là một mặt trận mới, mặt trận giữ gìn môi trường và sức khỏe Nhân dân. Khử khuẩn, tiêu độc nguồn nước, vệ sinh khu dân cư, chăm sóc người già, trẻ nhỏ, phòng, chống dịch bệnh cần được tổ chức đồng bộ, thường xuyên.
Một nhiệm vụ khác không thể chậm trễ là khôi phục sản xuất. Mưa lũ có thể cuốn trôi mùa màng, nhưng không thể cuốn đi ý chí vươn lên. Cần có chính sách hỗ trợ cụ thể để nông dân khôi phục ruộng đồng, ao hồ, chuồng trại; giúp doanh nghiệp khôi phục sản xuất, khuyến khích người dân tự lực vươn lên. Khi ruộng lại có mạ, ao lại có cá, xưởng lại có việc làm, đó chính là dấu hiệu của phục hồi thật sự, một sự phục hồi từ bên trong, bằng nghị lực và sự chung sức, đồng lòng.
Những việc cần làm ngay sau lũ không dừng ở trước mắt, mà còn mở ra một tầm nhìn dài hạn. Biến đổi khí hậu, mưa cực đoan, hạ tầng quá tải là thực tế không thể né tránh. Mỗi đợt lũ là một phép thử của năng lực quản lý, của tầm nhìn quy hoạch, của tinh thần trách nhiệm. Không thể để kịch bản “mưa lớn - ngập nặng” tái diễn. Phải xem lại toàn bộ hệ thống tiêu thoát nước, công trình đê điều, quy hoạch dân cư, khu đô thị, hồ đập, vùng trũng; từ đó hình thành tư duy phát triển mới, thích ứng thay vì ứng phó, chủ động thay vì chờ đợi.
Cơn lũ đi qua, nhiều đoàn thiện nguyện đã về, nhiều tấm lòng đã sẻ chia. Nhưng quan trọng hơn cả là những việc âm thầm mà chính quyền và Nhân dân đang cùng nhau thực hiện: Khôi phục từng đoạn đê, từng mái nhà, từng con đường, từng thửa ruộng, ao cá, vườn rau... Mỗi hành động đúng lúc hôm nay sẽ rút ngắn con đường trở lại cuộc sống bình yên ngày mai.
Thiên tai khó tránh, nhưng thái độ với thiên tai sẽ quyết định chúng ta trưởng thành đến đâu. Khi mỗi người dân cảm nhận được rằng Nhà nước và cộng đồng luôn ở bên mình trong hoạn nạn, đó là lúc lòng tin vững vàng, sức mạnh cộng đồng được nhân lên. Những việc cần làm ngay sau lũ vì thế không chỉ là danh sách công việc, mà là lời cam kết - không ai bị bỏ lại phía sau, mọi mất mát đều được biến thành động lực cho sự phát triển bền vững của quê hương, đất nước.
Ý kiến bạn đọc (0)